Con người đã chiến đấu chống lại virus từ rất lâu. Đối với một số bệnh do virus gây ra, việc dùng vắc xin và thuốc kháng virus có thể giúp ngăn ngừa nhiễm trùng lây lan rộng rãi, cũng như giúp điều trị khỏi bệnh ở nhiều người. Tuy nhiên, vẫn có nhiều loại virus “chết chóc” đe dọa sức khỏe toàn cầu, gây ra các vụ đại dịch và cướp đi sinh mạng của rất nhiều người. Vậy, bạn đã biết top 10 virus nguy hiểm nhất mọi thời đại mà nhân loại phải cảnh giác chưa?
Hãy để Hello Bacsi bật mí cho bạn top 10+ virus nguy hiểm nhất khiến thế giới phải cảnh giác cao độ, bao gồm cả những virus xuất hiện từ rất lâu và virus mới nguy hiểm hơn COVID-19.
Dưới đây là top 10+ virus nguy hiểm nhất thế giới trong lịch sử nhân loại mà bạn nên tìm hiểu:
1. Virus nguy hiểm nhất hiện nay: Virus Marburg
Nếu bạn đang tìm các tin tức về những virus nguy hiểm nhất, đừng bỏ qua loại virus đứng đầu top 10+ virus nguy hiểm nhất thế giới: virus Marburg gây sốt xuất huyết.
Loại virus này được các nhà khoa học xác định lần đầu tiên vào năm 1967 khi các vụ dịch nhỏ xảy ra giữa các nhân viên phòng thí nghiệm ở Đức tiếp xúc với những con khỉ bị nhiễm bệnh nhập khẩu từ Uganda.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), virus Marburg khiến người bệnh sốt cao, co giật, chảy máu niêm mạc, da và các cơ quan khắp cơ thể, có thể dẫn đến sốc, suy nội tạng và tử vong.
Vì sao virus Marburg đứng đầu top 10+ virus nguy hiểm nhất hiện nay?
Cũng theo WHO, tỷ lệ tử vong của ca bệnh trong đợt bùng phát đầu tiên (năm 1967) là 24%, nhưng tỷ lệ này là 83% trong đợt bùng phát 1998-2000 ở Cộng hòa Dân chủ Congo và 100% trong đợt bùng phát năm 2017 ở Uganda.
Vào cuối tháng 6 năm 2022, 2 trường hợp tử vong do bệnh virus Marburg đã được báo cáo từ vùng Ashanti, Ghana. Người bệnh thường chết do chảy máu đường tiêu hóa và da, sốc, đông máu trong lòng mạch và suy đa cơ quan. Hiện vẫn chưa có liệu pháp kháng virus hoặc vắc xin cho virus Marburg.
2. Virus Ebola nằm trong danh sách top 10+ virus nguy hiểm nhất
Khi nhắc đến các loại virus nguy hiểm nhất thời đại, không thể không kể đến Ebola. Có 5 chủng virus Ebola, mỗi chủng có tỷ lệ tử vong khác nhau và được đặt tên theo các quốc gia và khu vực ở châu Phi: Zaire (virus “chết chóc” nhất, với tỷ lệ tử vong là 90%), Sudan (tỷ lệ tử vong lên tới 71%), Tai Forest, Bundibugyo (tỷ lệ tử vong lên tới 50%) và Reston (không khiến người bệnh bị ốm). Đợt dịch bệnh bùng phát lớn nhất và phức tạp nhất lịch sử là đợt dịch bệnh ở Tây Phi vào đầu năm 2014, khiến hơn 11.000 người tử vong, chiếm 90% số người nhiễm bệnh.
Vì sao virus Ebola nằm trong danh sách top 10 virus nguy hiểm nhất hiện nay?
Ebola lây lan khi tiếp xúc với máu hay các chất dịch cơ thể khác hoặc mô của người hoặc động vật bị nhiễm bệnh. Dựa trên bản chất của các loại virus tương tự, các nhà khoa học cho rằng virus Ebola lây truyền từ động vật, trong đó, khả năng cao nhất là do dơi ăn quả.
Các triệu chứng của virus Ebola có thể xuất hiện đột ngột, bao gồm sốt, mệt mỏi, đau cơ, đau đầu, đau họng, nôn mửa, tiêu chảy, phát ban, suy giảm chức năng gan và thận, chảy máu bên trong và bên ngoài.
Mặc dù vào tháng 12 năm 2020 đã có vắc xin Ervebo chống lại virus Zaire Ebola, nhưng vẫn chưa có phương pháp điều trị nào được chứng minh là thực sự hiệu quả đối với bệnh do virus Ebola gây ra.
3. Hantavirus là một trong các loại virus nguy hiểm nhất thời đại
Hội chứng phổi do virus Hantavirus (HPS) lần đầu tiên được chú ý rộng rãi ở Mỹ vào năm 1993, khi một người đàn ông Navajo trẻ, khỏe mạnh và vị hôn thê của anh ta sống ở khu vực Four Corners của Hoa Kỳ chết trong vòng vài ngày sau khi phát triển cơn khó thở. Vài tháng sau, các cơ quan y tế đã phân lập được hantavirus từ một con chuột hươu sống trong nhà của một trong những người bị nhiễm bệnh.
Bạn có biết vì sao Hantavirus nằm trong top 10+ virus nguy hiểm nhất hiện nay? Hãy cùng Hello Bacsi tìm hiểu để có câu trả lời bạn nhé.
Thống kê cho thấy, hơn 600 người ở Mỹ đã mắc HPS và tỷ lệ tử vong lên đến 36%. Trước đây, một loại virus hantavirus khác đã gây ra đợt bùng phát vào đầu những năm 1950, trong Chiến tranh Triều Tiên, khiến hơn 3.000 quân lính bị nhiễm bệnh và khoảng 12% người bệnh tử vong.
Hantavirus nằm trong top 10+ virus nguy hiểm nhất còn là do con đường lây lan. Virus này có thể lây truyền khi hít phải hay tiếp xúc với nước tiểu hoặc phân của chuột hươu bị nhiễm bệnh. Mặc dù hiếm gặp, nhưng virus này cũng có thể lây truyền nếu một loài gặm nhấm mang virus cắn người. May mắn thay, Hantavirus không lây lan qua đường tiếp xúc giữa người với người.
Các triệu chứng ban đầu bao gồm mệt mỏi, sốt và đau nhức cơ, đặc biệt là ở các nhóm cơ lớn. Sau 4-10 ngày kể từ giai đoạn đầu của bệnh, người bị nhiễm Hantavirus có thể ho và khó thở, dẫn đến bệnh phổi và các biến chứng suy hô hấp, suy thận.
Không có phương pháp điều trị, chữa khỏi hoặc vắc xin nào cho Hantavirus. Điều này khiến các nhà khoa học xếp Hantavirus vào danh sách top 10+ virus nguy hiểm nhất. Khả năng sống sót có thể được cải thiện bằng cách nhận biết bệnh sớm và được chăm sóc y tế, bao gồm cả liệu pháp oxy cho bệnh hô hấp nặng.
4. Top 10+ virus nguy hiểm nhất: Virus cúm
Nếu bạn đang muốn biết các tin tức về những virus nguy hiểm nhất hay top 10+ virus nguy hiểm nhất, đừng bỏ qua virus gây bệnh cúm.
Theo WHO, trong một mùa cúm điển hình, trên toàn thế giới có tới 650.000 người tử vong vì bệnh cúm. Nếu một chủng cúm mới xuất hiện thì nguy cơ cao sẽ gây ra một đợt đại dịch dẫn đến việc lây lan dịch bệnh nhanh hơn và thường là tỷ lệ tử vong cao hơn.
Đại dịch cúm Tây Ban Nha bắt đầu vào năm 1918 được cho là đại dịch cúm gây tử vong nhiều nhất vì đã khiến 40% dân số thế giới nhiễm bệnh và cướp đi sinh mạng của khoảng 50 triệu người.
Một trong những lý do khiến virus cúm có mặt trong danh sách top 10+ virus nguy hiểm nhất hiện nay còn là vì một phân nhóm virus cúm A – virus cúm gia cầm, có thể gây ra tỷ lệ tử vong lên đến 70%. Các chủng cúm gia cầm khác nhau thường xuyên gây ra sự hoảng sợ cho nhân loại, mặc dù nguy cơ nhiễm chủng cúm gia cầm được biết đến nhiều nhất – A/H5N1 – là khá thấp.
5. Một trong những virus nguy hiểm nhất thế giới: Virus Lassa
Được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1969 trong người một y tá tại Lassa, Nigeria, mầm bệnh này gây ra bệnh sốt xuất huyết và suy đa cơ quan, dẫn đến tỷ lệ tử vong cao (15 – 50%) và có trường hợp tử vong do trụy mạch. Ở những khu vực lưu hành virus, chẳng hạn như ở phía Tây châu Phi – nơi mà các nhà khoa học giả định rằng 15% loài gặm nhấm mang virus, các ca nhiễm trùng không có triệu chứng thường phổ biến.
Vì sao virus Lassa lại nằm trong danh sách top 10+ virus nguy hiểm nhất?
Virus Lassa thường lây truyền khi tiếp xúc với nước tiểu của loài gặm nhấm nhỏ thuộc chi chuột vú (Mastomys) mang mầm bệnh. Nước tiểu của loại động vật này có thể bị lẫn trong thức ăn hoặc nguồn nước.
Virus Lassa cũng có thể lây lan khi hít phải không khí bị nhiễm chất tiết của loài gặm nhấm bị nhiễm bệnh. Cụ thể, sự lây truyền qua đường không khí có thể xảy ra khi bạn quét nhà, dọn dẹp nhà cửa…
Nguy cơ lây truyền từ người sang người thường phổ biến ở các cơ sở y tế không có sẵn hoặc không được sử dụng thường xuyên các thiết bị bảo vệ cá nhân thích hợp.
Không có thuốc chủng ngừa cho virus Lassa. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến virus Lassa nằm trong top 10+ virus nguy hiểm nhất. Mặc dù vậy, việc sử dụng ribavirin hoặc huyết thanh hyperimmune của những người đã khỏi bệnh có thể hữu ích nếu được tiêm đủ sớm.
6. Top 10+ virus nguy hiểm nhất: Virus Dengue gây bệnh sốt xuất huyết
Virus Dengue xuất hiện lần đầu tiên vào những năm 1950 ở Philippines và Thái Lan, kể từ đó đã lây lan khắp các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới trên toàn cầu. Có tới 40% dân số thế giới hiện đang sống ở các khu vực có dịch bệnh sốt xuất huyết lưu hành. Khi trái đất đang ngày càng ấm lên, nguy cơ lây lan của sốt xuất huyết do virus Dengue sẽ tăng cao và lan rộng hơn.
Theo WHO, ước tính có khoảng từ 100-400 triệu người mỗi năm bị nhiễm virus Dengue gây bệnh sốt xuất huyết. Mặc dù tỷ lệ tử vong khi nhiễm virus Dengue ở mức khoảng 1%, thấp hơn một số loại virus khác, nhưng virus này có thể gây sốc sốt xuất huyết Dengue với tỷ lệ tử vong lên đến 20% nếu không được điều trị. Điều này giải thích vì sao virus Dengue lại nằm trong top 10+ virus nguy hiểm nhất.
7. Virus nguy hiểm nhất mọi thời đại: HIV
Nếu bạn thường xuyên xem tin tức về những virus nguy hiểm nhất, chắc hẳn bạn sẽ thấy HIV luôn thuộc top 10+ virus nguy hiểm nhất mọi thời đại.
Có thể nói, trong thế giới hiện đại, virus nguy hiểm nhất có thể là HIV. Ước tính có hơn 30 triệu người đã chết vì nhiễm HIV kể từ khi căn bệnh này được phát hiện lần đầu tiên vào đầu những năm 1980.
Mặc dù có thể dùng các loại thuốc kháng virus mạnh để kéo dài tuổi thọ của người bệnh HIV, nhưng căn bệnh này vẫn tiếp tục “tàn phá” nhiều quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, nơi 95% số ca nhiễm HIV mới xảy ra.
Theo WHO, cứ 20-25 người trưởng thành ở khu vực châu Phi cận Sahara, thì có 1 người dương tính với HIV, nghĩa là số ca bệnh tại đây chiếm khoảng hơn ⅔ số người nhiễm HIV trên toàn thế giới.
Trong năm 2020, có đến 680.000 ca tử vong liên quan đến HIV trên toàn thế giới. Đây là lý do giải thích vì sao HIV luôn nằm trong danh sách top 10+ virus nguy hiểm nhất mọi thời đại.
8. Virus Rabies gây bệnh dại thuộc top 10+ virus nguy hiểm nhất
Vì sao virus Rabies thuộc top 10+ virus nguy hiểm nhất? Virus Rabies được tìm thấy trên toàn thế giới tại hơn 150 quốc gia và vùng lãnh thổ. Loại virus gây bệnh dại này xâm nhập vào cơ thể người qua vết cắn hoặc vết cào xước của động vật bị nhiễm bệnh.
Người mắc bệnh dại thường bị tổn thương não và dây thần kinh. Mặc dù có vắc xin phòng ngừa virus Rabies, nhưng bệnh dại có nguy cơ gây tử vong gần như 100% nếu không được điều trị.
9. Một trong những virus nguy hiểm nhất thế giới: Virus đậu mùa
Mặc dù kể từ năm 1980, WHO đã tuyên bố thế giới không còn bệnh đậu mùa, nhưng top 10+ virus nguy hiểm nhất vẫn không thể thiếu sự hiện diện của virus đậu mùa.
Trước khi căn bệnh này được “xóa sổ” trên toàn cầu, nhân loại đã phải chiến đấu với bệnh đậu mùa hàng nghìn năm. Virus đậu mùa đã cướp đi sinh mạng của khoảng ⅓ số người nhiễm bệnh.
Ở những người được chữa khỏi, bệnh đậu mùa gây ra những biến chứng nghiêm trọng, bao gồm cả mù lòa. Theo thống kê, virus đậu mùa đã giết chết 90% dân số bản địa của châu Mỹ. Chỉ trong thế kỷ 20, bệnh đậu mùa đã giết chết 300 triệu người.
10. Top 10+ virus nguy hiểm nhất: Virus Rota
Rotavirus là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tiêu chảy cấp nghiêm trọng ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Do đó, không sai khi xếp virus Rota vào top 10+ virus nguy hiểm nhất.
Rotavirus có thể lây lan nhanh chóng qua đường phân-miệng. Theo WHO, trên toàn thế giới có hơn 25 triệu lượt bệnh nhân ngoại trú và 2 triệu trường hợp nhập viện mỗi năm do nhiễm virus Rota. Mặc dù đã có 2 loại vắc xin để bảo vệ trẻ em khỏi virus này, nhưng tỷ lệ các ca tử vong do nhiễm Rotavirus ở các nước đang phát triển vẫn còn cao.
11. Virus SARS-CoV là một trong các loại virus nguy hiểm nhất thời đại
Bạn thắc mắc top 10+ virus nguy hiểm nhất là gì? Đừng bỏ sót virus SARS-CoV (Severe acute respiratory syndrome coronavirus). Đây là virus gây ra hội chứng hô hấp cấp tính nghiêm trọng (SARS), được xác định lần đầu tiên vào năm 2003 ở Trung Quốc.
Người bị nhiễm SARS-CoV thường sốt, ớn lạnh, đau nhức cơ thể và thường tiến triển thành viêm phổi, khiến phổi bị viêm và chứa đầy mủ. Sau khi bùng phát ở Trung Quốc, SARS-CoV đã lây lan sang 26 quốc gia trên thế giới, lây nhiễm cho hơn 8000 người và giết chết hơn 770 người chỉ trong vài tháng.
Mặc dù tỷ lệ tử vong ước tính là 9,6%, tuy nhiên, không có trường hợp nhiễm virus SARS-CoV mới nào được báo cáo kể từ đầu những năm 2000.
12. Top 10+ virus nguy hiểm nhất: MERS-CoV
Cùng họ với virus SARS-CoV là virus MERS-CoV gây ra hội chứng hô hấp vùng Trung Đông. Loại virus này bùng phát ở Ả Rập Xê Út vào năm 2012 và gây ra một đợt bùng phát khác ở Hàn Quốc vào năm 2015.
Theo WHO, căn bệnh đã lây nhiễm cho lạc đà trước khi truyền sang người và có thể gây sốt, ho và khó thở ở những người bị nhiễm bệnh.
Virus MERS-CoV phổ biến nhất ở Trung Đông, khiến bệnh thường tiến triển thành viêm phổi nặng và có tỷ lệ tử vong ước tính khoảng 35%. Không có vắc xin nào để ngăn ngừa căn bệnh này.
13. Top những virus nguy hiểm nhất hiện nay: Virus viêm não Nhật Bản
Ngoài những virus “đáng sợ” kể trên, danh sách top 10+ virus nguy hiểm nhất thế giới vẫn nên đề cập đến virus viêm não Nhật Bản gây ra dịch bệnh viêm não do virus ở một số quốc gia trên khắp châu Á, với ước tính khoảng 68.000 ca lâm sàng hàng năm.
Trên thực tế, sự lây truyền virus viêm não Nhật Bản đã lưu hành trên 24 quốc gia trong khu vực Đông Nam Á và Tây Thái Bình Dương khiến hơn 3 tỷ người có nguy cơ cao bị nhiễm bệnh.
Các triệu chứng khi nhiễm virus viêm não Nhật Bản bao gồm sốt, cứng cổ, thay đổi ý thức, đau đầu, run, mất khả năng phối hợp và co giật. Điều khiến virus này được đề cập trong top 10+ virus nguy hiểm nhất không chỉ là do tỷ lệ tử vong của căn bệnh này cao (30%) mà 30 – 50% những người sống sót còn gặp phải các di chứng nghiêm trọng về thần kinh hoặc tâm thần.
14. Top 10+ virus nguy hiểm nhất liệu có SARS-CoV-2?
Thời gian gần đây, cả thế giới đang chung tay chống lại một loại virus nguy hiểm – SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19. Là virus corona chủng mới, SARS-CoV-2 được xác định lần đầu tiên vào tháng 12 năm 2019 tại thành phố Vũ Hán, Trung Quốc.
Virus này được cho là bắt nguồn từ loài dơi và truyền qua động vật trung gian trước khi lây nhiễm sang người. SARS-CoV-2 gây ra các triệu chứng phổ biến như sốt, ho, mất vị giác hoặc khứu giác, cũng như các triệu chứng nghiêm trọng hơn bao gồm khó thở, đau ngực và mất khả năng vận động.
Tính đến giữa tháng 8 năm 2022, SARS-CoV-2 đã gây ra hơn 6,44 triệu ca tử vong trên toàn cầu. Vậy, có phải SARS-CoV-2 nằm trong top 10 virus nguy hiểm nhất? Mặc dù COVID-19 rất dễ lây lan, nhưng tỷ lệ tử vong tương đối thấp (khoảng 1%). Không những thế, hiện đã có một số loại vắc xin phòng ngừa COVID-19.
Điều này có nghĩa là, trên thế giới vẫn còn tồn tại những loại virus khác cũng gây chết người không kém SARS-CoV-2, thậm chí một số loại còn nguy hiểm hơn. Chính vì vậy mà SARS-CoV-2 gần như đứng cuối danh sách top 10+ virus nguy hiểm nhất thế giới.
15. Một số virus nguy hiểm nhất mọi thời đại khác
Như vậy, bạn đã biết được top 10+ virus nguy hiểm nhất thế giới. Tuy nhiên, vẫn còn một số loại virus tuy ít phổ biến nhưng lại khiến các nhà khoa học dè chừng, bao gồm:
- Virus Junin: Virus Junin có liên quan đến bệnh sốt xuất huyết ở Argentina, khiến người bệnh bị viêm mô, nhiễm trùng huyết và chảy máu da. Các triệu chứng này khá phổ biến nên bệnh hiếm khi được phát hiện hoặc xác định ngay từ lần đầu tiên.
- Top 10+ virus nguy hiểm nhất là gì? Virus gây bệnh sốt xuất huyết Crimean–Congo: Loại virus này lây truyền qua bọ ve. Tương tự như virus Ebola và Marburg về cách tiến triển, trong những ngày đầu tiên nhiễm bệnh, virus gây bệnh sốt xuất huyết Crimean–Congo khiến bệnh nhân bị chảy máu ở mặt, miệng và hầu; các vết xuất huyết có kích thước như đầu đinh ghim.
- Virus Machupo: Loại virus này liên quan đến bệnh sốt xuất huyết ở Bolivia, còn được gọi là bệnh sốt phát ban đen. Nhiễm virus Machupo gây sốt cao, kèm theo chảy máu nhiều. Bệnh tiến triển tương tự như virus Junin. Virus Machupo có thể được truyền từ người sang người và các loài gặm nhấm thường mang virus này.
- Virus rừng Kyasanur (Kyasanur Forest Disease) liệu có nằm trong top 10+ virus nguy hiểm nhất? Các nhà khoa học đã phát hiện ra virus này trong rừng cây ở bờ biển phía Tây Nam Ấn Độ vào năm 1955. Virus rừng Kyasanur lây truyền qua bọ ve. Những người bị nhiễm virus thường sốt cao, đau đầu và đau cơ dữ dội, có thể gây chảy máu.
Top 10+ virus nguy hiểm nhất thế giới này khá đáng sợ, nhưng vẫn có hy vọng rằng một ngày nào đó những mầm bệnh này sẽ bị tiêu diệt. Điều quan trọng sau khi biết top 10+ virus nguy hiểm nhất là cần hiểu rõ con đường lây lan của virus để phòng ngừa bệnh.
