Mặc dù chúng ta có vắc xin ngăn ngừa nhưng vẫn không có cách chữa trị bệnh đậu mùa triệt để. Bên cạnh đó, nguy cơ xảy ra tác dụng phụ của vắc xin tương đối cao nên khó có thể thực hiện việc tiêm chủng thường quy cho những người có nguy cơ tiếp xúc với virus gây bệnh.

Phân biệt bệnh đậu mùa và thủy đậu

Nhiều người thường nhầm lẫn giữa bệnh đậu mùa và thủy đậu và cho rằng hai bệnh này là một. Thực tế, đây là hai vấn đề sức khỏe hoàn toàn khác nhau với các nguyên nhân gây bệnh riêng biệt.

Những điểm giống nhau giữa bệnh đậu mùa và thủy đậu

• Gây tổn thương da, sốt, mệt mỏi và chán ăn cho người bệnh
• Khả năng lây nhiễm cao
• Có thể phòng ngừa bằng vắc xin
• Nguy cơ xảy ra biến chứng tương đối cao
• Một số triệu chứng chung: nốt mủ, mụn nước, làm tổn thương da từ 2-4 ngày

Những điểm khác nhau giữa bệnh đậu mùa và thủy đậu

Thời gian ủ bệnh
7-14 ngày
10-21 ngày

Chẩn đoán
Dựa vào xét nghiệm dịch mụn nước và sự gia tăng tế bào trong nuôi cấy mô
Dựa trên triệu chứng và xét nghiệm mụn nước

Triệu chứng thường gặp
Những dấu hiệu và triệu chứng bệnh đậu mùa là gì?
Dấu hiệu bệnh đậu mùa thường gặp nhất là các mụn nước nhỏ nổi trên mặt, cánh tay, thân mình chứa đầy mủ. Các triệu chứng khác bao gồm:

Mệt mỏi giống cúm, nhức đầu, đau nhức mình mẩy và đôi khi nôn ói

Những triệu chứng bệnh đậu mùa thường biến mất trong vòng 2−3 ngày. Sau đó, người bệnh sẽ cảm thấy khỏe hơn nhưng lúc này, họ có thể bắt đầu bị phát ban. Các nốt phát ban có thể xuất hiện trên mặt trước tiên và nhanh chóng lan khắp cơ thể. Trong giai đoạn này, chúng có thể phát triển thành áp xe chứa đầy dịch và mủ. Nếu áp xe vỡ, vị trí này có nguy cơ lưu lại sẹo vĩnh viễn.

Bạn cũng có thể gặp các biểu hiện khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh đậu mùa, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng bệnh đậu mùa nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa mỗi người là khác nhau. Vì vậy, hãy hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn được phương án thích hợp nhất.

• Trực tiếp từ người sang người: nếu tiếp xúc trực tiếp với người bệnh trong một thời gian dài, bạn có nguy cơ bị nhiễm virus rất cao
• Gián tiếp từ người bệnh: đôi khi, virus trong không khí có thể lây lan xa và thông qua hệ thống thông gió trong tòa nhà, lây nhiễm cho người dân ở các phòng khác hoặc trên các tầng khác
• Tiếp xúc với vật dụng có virus trên bề mặt: bạn cũng có khả năng mắc bệnh đậu mùa nếu tiếp xúc trực tiếp với quần áo hoặc drap trải giường của người bệnh

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc bệnh đậu mùa?

Nguy cơ gặp phải vấn đề sức khỏe này có thể đến từ nhiều yếu tố khác nhau, chẳng hạn như:

• Phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú
• Người bị rối loạn về da như chàm
• Người có hệ miễn dịch suy yếu do tình trạng sức khỏe như bệnh bạch cầu hoặc HIV
• Người vào điều trị y tế chẳng hạn như ung thư làm cho hệ miễn dịch suy yếu

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán bệnh đậu mùa?

Nếu bạn mắc bệnh đậu mùa, bác sĩ có thể nhận ra ngay vì bệnh gây ra loại phát ban đặc biệt. Những nốt ban xuất hiện như mụn nước trên da, có đầy dịch và đóng vảy. Bệnh khá giống như thủy đậu nhưng có mụn nước khác với mụn nước do thủy đậu gây ra.

Bệnh đậu mùa và cách chữa trị

Hiện nay, các chuyên gia vẫn chưa có phương pháp điều trị hiệu quả đối với bệnh. Do đó, các phương pháp điều trị hiện tại chủ yếu tập trung vào việc thuyên giảm các dấu hiệu bệnh đậu mùa, đồng thời hạn chế rủi ro mất nước.

Nếu tình trạng nhiễm trùng phát triển nghiêm trọng, bạn có thể phải điều trị bằng thuốc kháng virus. Các chuyên gia vẫn đang nghiên cứu thêm các loại thuốc kháng virus mới có thể chữa trị căn bệnh này. Trong đó, thuốc cidofovir hiện đang được đánh giá cao về hiệu quả trong các nghiên cứu gần đây.

Ngoài ra, tiêm vắc xin trong vòng 3−4 ngày kể từ khi tiếp xúc với virus có thể ngăn chặn bệnh phát triển hoặc giảm thiểu mức độ nghiêm trọng của bệnh.

• Cách ly ở phòng riêng nếu bạn bị nhiễm bệnh để tránh lây lan cho người khác
• Tiêm vắc xin ngừa bệnh. Vắc xin thúc đẩy hệ miễn dịch của cơ thể tạo ra kháng thể giúp ngăn ngừa bệnh đậu mùa. Bất cứ ai có liên hệ với một người bị nhiễm trùng cần tiêm vắc xin trong vòng 4 ngày kể từ ngày tiếp xúc với virus gây bệnh để ngăn ngừa hoặc làm giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh.
• Tiêm phòng cho trẻ. Khi một đứa trẻ được tiêm phòng thì không biết chính xác miễn dịch kéo dài bao lâu sau khi tiêm. Việc tiêm chủng trước đó sẽ cung cấp một phần khả năng miễn dịch có thể bảo vệ chống lại các biến chứng nghiêm trọng nhất.

Một nghiên cứu năm 2012 của Trung tâm Tư vấn Tiêm chủng New Zealand cho thấy, khoảng 70-90% trẻ có thể miễn dịch với thủy đậu sau mũi thứ nhất và tăng lên 97-99% trẻ sau mũi thứ 2. Hoàn thành 2 mũi đối với thanh thiếu niên, khoảng 91% người trưởng thành sẽ tránh được bệnh thủy đậu mức độ từ trung bình đến nặng. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), tỷ lệ này có thể lên tới 98%.

Bệnh đậu mùa kiêng gì?

Để đảm bảo bệnh nhanh hồi phục, trong quá trình bệnh, bạn cần thay đổi một số thói quen, chẳng hạn như:

• Hạn chế tiếp xúc nhiều người: đậu mùa là bệnh lây truyền, nên bạn cần phải hạn chế tiếp nhiều người để tránh lây bệnh. Tốt nhất, bạn nên được cách ly trong phòng riêng, thoáng khí, có ánh nắng mặt trời. Thời gian cách ly là từ 7-10 ngày kể từ ngày phát hiện bệnh (phát ban) đến khi các vết phỏng nước khô và đóng vảy hoàn toàn.
• Không dùng chung đồ dùng các nhân: tốt nhất bạn nên dùng riêng tất cả đồ dùng cá nhân (khăn, ly, chén, muỗng, đũa) để tránh truyền bệnh.
• Thường xuyên thay quần áo và tắm bằng nước ấm mỗi ngày.
• Mặc quần áo rộng, nhẹ và mỏng.
• Nên ăn các thức ăn mềm, lỏng và uống nhiều nước.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.