Thuốc Jiracek với thành phần chính là esomeprazole, thường được chỉ định trong các trường hợp điều trị trào ngược dạ dày – thực quản và loét dạ dày, tá tràng. Trong bài viết này, hãy cùng Hello Bacsi tìm hiểu chi tiết về công dụng, cách dùng cũng như lưu ý khi dùng thuốc Jiracek.
Tác dụng
Jiracek là thuốc gì?
Thuốc Jiracek được bào chế dưới dạng viên nén bao phim tan trong ruột với thành phần hoạt chất là esomeprazol 20mg/viên hoặc esomeprazol 40mg/viên (dưới dạng esomeprazol magnesi dihydrat). Esomeprazol thuộc nhóm ức chế bơm proton, có tác dụng giúp làm giảm tiết axit dịch vị trong dạ dày.
Tác dụng của thuốc Jiracek là gì?
Thuốc Jiracek được chỉ định trong các trường hợp (ở người lớn):
- Điều trị loét dạ dày – tá tràng do nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori: Dùng phối hợp trong phác đồ có kháng sinh để điều trị và phòng ngừa tái phát loét dạ dày – tá tràng do Helicobacter pylori.
- Điều trị bệnh trào ngược dạ dày – thực quản (GERD): Điều trị trào ngược dạ dày – thực quản có viêm trợt thực quản, điều trị duy trì ở bệnh nhân đã khỏi viêm thực quản để tránh tái phát, điều trị triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày – thực quản.
- Điều trị và dự phòng loét dạ dày – tá tràng ở những người có nguy cơ cao biến chứng về dạ dày – tá tràng, nhưng có chỉ định vẫn phải tiếp tục điều trị với thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs).
- Điều trị hội chứng Zollinger – Ellison.
- Điều trị kéo dài sau khi tiêm truyền tĩnh mạch esomeprazol để phòng ngừa xuất huyết tái phát trong loét dạ dày – tá tràng.
Đối với trẻ em ≥ 12 tuổi, thuốc Jiracek được chỉ định trong các trường hợp sau:
- Điều trị bệnh trào ngược dạ dày – thực quản và viêm thực quản trợt xước, điều trị duy trì ở bệnh nhân đã khỏi viêm thực quản để tránh tái phát, điều trị triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày – thực quản.
- Dùng phối hợp với kháng sinh thích hợp trong phác đồ điều trị loét dạ dày – tá tràng do Helicobacter pylori.
Một số tác dụng khác của thuốc không được liệt kê trên nhãn thuốc đã được phê duyệt nhưng bác sĩ có thể chỉ định bạn dùng. Bạn chỉ sử dụng thuốc này để điều trị một số bệnh lí chỉ khi có chỉ định của bác sĩ.
Liều dùng
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Bạn hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi quyết định dùng thuốc.
Liều dùng thuốc Jiracek cho người lớn như thế nào?
Bệnh trào ngược dạ dày – thực quản (GERD)
- Điều trị trào ngược dạ dày – thực quản có viêm trợt thực quản: uống thuốc Jiracek 40 mg x 1 lần/ngày, uống trong 4 tuần. Khuyến cáo điều trị thêm 4 tuần nữa nếu viêm thực quản chưa khỏi hoặc có các triệu chứng kéo dài.
- Điều trị duy trì ở bệnh nhân đã khỏi viêm dạ dày – thực quản để tránh tái phát: uống thuốc Jiracek 20 mg x 1 lần/ngày.
- Điều trị triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày – thực quản: uống thuốc Jiracek 20 mg x 1 lần/ngày ở bệnh nhân không viêm trợt thực quản. Nếu không thể kiểm soát được triệu chứng sau 4 tuần điều trị, bệnh nhân cần được kiểm tra thêm. Khi các triệu chứng đã được giải quyết, việc kiểm soát triệu chứng sau đó có thể đạt được với liều 20mg x 1 lần/ngày. Ở người lớn, phác đồ theo yêu cầu uống 20mg x 1 lần/ngày có thể được sử dụng, nếu cần. Ở những bệnh nhân được điều trị với NSAIDs có nguy cơ loét dạ dày – tá tràng, việc sử dụng phác đồ theo yêu cầu để kiểm soát triệu chứng sau đó không được khuyến cáo.
Dự phòng loét dạ dày ở những người có nguy cơ cao về biến chứng ở dạ dày – tá tràng nhưng có yêu cầu phải tiếp tục điều trị bằng thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs)
- Điều trị loét dạ dày – tá tràng do NSAIDs: Liều thông thường là 20mg x 1 lần/ngày, trong khoảng 4 – 8 tuần.
- Dự phòng loét dạ dày – tá tràng do NSAIDs ở bệnh nhân có nguy cơ: 20mg x 1 lần/ngày.
Dùng phối hợp với phác đồ kháng sinh thích hợp để diệt trừ Helicobacter pylori và điều trị loét tá tràng do Helicobacter pylori, phòng ngừa tái phát loét dạ dày do Helicobacter pylori
20mg esomeprazol + 1g amoxicillin + 500mg clarithromycin, uống 2 lần/ngày trong 7 ngày.
Điều trị kéo dài sau khi tiêm truyền tĩnh mạch esomeprazol để phòng ngừa xuất huyết tái phát trong loét dạ dày – tá tràng
Liều khuyến cáo là 40mg x 1 lần/ngày, uống trong 4 tuần sau khi tiêm truyền tĩnh mạch để phòng ngừa xuất huyết tái phát trong loét dạ dày – tá tràng.
Điều trị Hội chứng Zollinger – Ellison
Liều khởi đầu khuyến cáo là 40mg x 2 lần/ngày.
Bác sĩ có thể điều chỉnh liều sau đó tuỳ từng bệnh nhân cũng như quyết định việc bệnh nhân cần điều trị trong bao lâu. Theo dữ liệu lâm sàng hiện có, hầu hết bệnh nhân có thể kiểm soát được bệnh ở liều 80 – 160mg/ngày. Các liều lớn hơn 80mg/ngày nên chia ra 2 lần uống.
Liều dùng thuốc Jiracek cho trẻ em như thế nào?
Điều trị bệnh trào ngược dạ dày – thực quản cho trẻ em ≥ 12 tuổi: Có thể dùng liều khuyến cáo như người lớn.
Điều trị loét tá tràng do Helicobacter pylori cho trẻ em > 12 tuổi
Khi lựa chọn liệu pháp phối hợp thích hợp, cần xem xét các hướng dẫn chính thức của quốc gia, khu vực và địa phương về khả năng kháng khuẩn, thời gian điều trị (thường là 7 ngày nhưng đôi khi có thể lên đến 14 ngày) và sử dụng kháng sinh hợp lý. Việc điều trị nên được theo dõi bởi bác sĩ chuyên khoa.
Liều khuyến cáo là: Trẻ từ 30 – 40 kg dùng phối hợp với 2 kháng sinh gồm 20mg esomeprazol + 750mg amoxicillin + 7,5mg/kg thể trọng clarithromycin, uống 2 lần/ ngày trong 1 tuần; trẻ > 40 kg dùng phối hợp với 2 kháng sinh: 20mg esomeprazol + 1g amoxicillin + 500mg clarithromycin, uống 2 lần/ ngày trong 1 tuần.
Trẻ em < 12 tuổi: Dạng bào chế Jiracek không phù hợp để dùng cho trẻ em dưới 12 tuổi.
Cách dùng
Bạn nên dùng thuốc Jiracek như thế nào?
Esomeprazol không ổn định trong môi trường acid, nên người bệnh phải uống thuốc dưới dạng viên bao tan trong ruột để thuốc không bị phá hủy ở dạ dày và tăng sinh khả dụng.
Khi uống thuốc, phải nuốt nguyên viên thuốc với nước, không được bẻ đôi, nhai hoặc làm vỡ, nghiền nát viên thuốc. Người bệnh nên uống thuốc này trước bữa ăn ít nhất một giờ, có thể dùng thuốc cùng với các loại thuốc kháng acid khi cần thiết để giảm đau.
Dạng bào chế này không phù hợp cho những bệnh nhân bị khó nuốt hoặc không thể nuốt. Lựa chọn các dạng bào chế khác phù hợp hơn cho bệnh nhân.
Bạn nên làm gì trong trường hợp dùng quá liều?
Hiện nay vẫn chưa có báo cáo về tình trạng quá liều esomeprazol ở người. Tuy nhiên các triệu chứng được mô tả ở liều 280mg bao gồm các triệu chứng tiêu hóa và suy nhược. Không có tai biến xảy ra khi dùng liều 80mg esomeprazol. Không có thuốc giải độc đặc hiệu. Thẩm tách máu không có tác dụng tăng thải trừ thuốc vì thuốc gắn nhiều vào protein huyết tương. Chủ yếu điều trị triệu chứng và điều trị hỗ trợ trong trường hợp quá liều.
Trong trường hợp khẩn cấp nếu trẻ em nuốt phải thuốc hoặc quá liều, gọi ngay cho Trung tâm cấp cứu 115 hoặc đến trạm Y tế địa phương gần nhất.
Ngoài ra, bạn cần ghi lại và mang theo danh sách những loại thuốc bạn đã dùng, bao gồm cả thuốc kê toa và thuốc không kê toa.
Bạn nên làm gì nếu quên một liều?
Nếu bạn quên dùng một liều thuốc, hãy dùng càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu gần với liều kế tiếp, bạn hãy bỏ qua liều đã quên và dùng liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch. Không dùng gấp đôi liều đã quy định.
Tác dụng phụ
Bạn sẽ gặp tác dụng phụ nào khi dùng thuốc Jiracek?
Như các thuốc khác, esomeprazol có thể gây tác dụng không mong muốn nhưng không phải ai cũng gặp phải. Ngưng dùng thuốc và liên hệ với cơ sở y tế gần nhất nếu bạn gặp phải các phản ứng sau:
- Thường gặp: đau đầu, buồn nôn, nôn, đau bụng, tiêu chảy, táo bón, đầy hơi.
- Ít gặp: phù ngoại biên, mất ngủ, choáng, buồn ngủ, dị cảm, chóng mặt, khô miệng, tăng enzym gan, viêm da, ngứa, phát ban, nổi mày đay, dễ gãy xương hông, xương cổ tay hoặc cột sống.
- Hiếm gặp: giảm bạch cầu, giảm tiểu cầu, phản ứng quá mẫn (như sốt, phù mạch, phản ứng phản vệ, sốc phản vệ), hạ natri huyết, kích động, trầm cảm, lú lẫn, rối loạn vị giác, nhìn mờ, co thắt phế quản, viêm miệng, nhiễm nấm Candida đường tiêu hóa, viêm gan kèm hoặc không kèm vàng da, nhạy cảm với ánh sáng, rụng tóc, đau khớp, đau cơ, mệt mỏi, đổ mồ hôi.
- Rất hiếm gặp: giảm toàn thể huyết cầu, mất bạch cầu hạt, biểu hiện hung tính, ảo giác, suy chức năng gan, bệnh não gan ở những bệnh nhân bị bệnh gan từ trước, hồng ban đa dạng, ban bọng nước, hội chứng Stevens – Johnson, hội chứng hoại tử biểu bì nhiễm độc (TEN), yếu cơ, viêm thận kẽ, chứng vú to ở nam giới.
- Tần suất chưa rõ: hạ magnesi huyết, hạ magnesi huyết nặng có thể tương quan với hạ calci huyết, viêm đại tràng vi thể, do làm giảm độ acid của dạ dày nên các thuốc ức chế bơm proton có thể làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn ở đường tiêu hóa.
Đây không phải là danh mục đầy đủ tất cả các tác dụng phụ và có thể xảy ra những tác dụng phụ khác. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về tác dụng phụ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ.
Thận trọng/Cảnh báo
Trước khi dùng thuốc Jiracek, bạn nên lưu ý những gì?
Thuốc Jiracek chống chỉ định trong các trường hợp:
- Quá mẫn với esomeprazol hoặc các thuốc ức chế bơm proton khác hoặc các dẫn chất thế benzimidazol hoặc quá mẫn với bất kì thành phần nào của thuốc.
- Đang dùng thuốc chứa nelfinavir (thuốc điều trị nhiễm HIV).
Trước khi sử dụng thuốc này, hãy báo với bác sĩ nếu bạn đang gặp các vấn đề sức khoẻ như:
- Bệnh gan, thận.
- Thuốc ức chế bơm proton có liên quan đến tần suất xảy ra không thường xuyên của lupus ban đỏ bán cấp ở da. Nếu bệnh nhân bị phát ban trên da, đặc biệt là vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, có kèm theo đau khớp, bạn cần thông báo với bác sĩ để cân nhắc ngưng thuốc.
Esomeprazole có thể che lấp triệu chứng và làm chậm chẩn đoán của một số bệnh khác. Do đó trước hoặc trong khi uống thuốc Jiracek, thông báo cho bác sĩ ngay khi:
- Bạn bị sụt cân không rõ nguyên nhân, khó nuốt.
- Đau bụng, khó tiêu.
- Nôn nhiều tái diễn, nôn ra thức ăn hoặc nôn ra máu.
- Đi cầu phân đen (có máu trong phân).
Esomeprazol có thể làm giảm hấp thu vitamin B12 nên cần cân nhắc khi dùng thuốc cho bệnh nhân có tiền sử giảm dự trữ vitamin B12 hoặc có yếu tố nguy cơ làm giảm hấp thu vitamin B12 khi điều trị kéo dài bằng esomeprazol.
Bác sĩ có thể cần theo dõi tình trạng sức khoẻ của bạn khi dùng esomeprazole kéo dài (đặc biệt là khi điều trị trên 1 năm). Dùng esomeprazol kéo dài có thể gây viêm teo dạ dày hoặc tăng nguy cơ nhiễm khuẩn (như viêm phổi mắc phải tại cộng đồng).
Thông báo với bác sĩ ngay khi bị tiêu chảy nặng hoặc dai dẳng, esomeprazole có thể làm tăng nhẹ nguy cơ nhiễm trùng đường tiêu hóa.
Đối với bệnh nhân điều trị theo yêu cầu: nên báo với bác sĩ nếu có sự thay đổi tính chất của các triệu chứng. Khi dùng esomeprazol kéo dài, cần cân nhắc tác động của những tương tác với các thuốc khác do sự biến đổi nồng độ esomeprazol trong huyết tương.
Đã có trường hợp hạ magnesi huyết ở những bệnh nhân điều trị với thuốc ức chế bơm proton kéo dài (thường ít nhất 3 tháng hoặc trong hầu hết các trường hợp dùng kéo dài trên 1 năm).
Việc uống Jiracek hay các thuốc esomeprazole kéo dài trên 1 năm có thể làm tăng nhẹ nguy cơ gãy xương chậu, xương cổ tay hoặc cột sống, chủ yếu ở người cao tuổi hoặc người có sẵn các yếu tố nguy cơ. Khuyến cáo dùng liều thấp nhất có tác dụng trong thời gian ngắn nhất có thể. Thông báo với bác sĩ nếu bạn bị loãng xương hoặc đang dùng thuốc corticosteroid (thuốc làm tăng nguy cơ loãng xương).
Nếu bạn chuẩn bị tiến hành xét nghiệm chẩn đoán khối u thần kinh, bác sĩ có thể yêu cầu bạn ngừng esomeprazole trước đó ít nhất 5 ngày.
Thuốc Jiracek có chứa magnesi hydroxyd có thể gây tiêu chảy và tăng magie huyết, bác sĩ có thể cần theo dõi tình trạng sức khoẻ của bạn khi dùng thuốc, đặc biệt là ở bệnh nhân suy thận.
Những điều bạn cần lưu ý khi dùng thuốc Jiracek trong trường hợp đặc biệt (mang thai, cho con bú, phẫu thuật,…)
Chưa có nghiên cứu đầy đủ khi dùng esomeprazole ở người mang thai và chưa biết esomeprazol có bài tiết vào sữa hay không. Vì vậy, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc nếu bạn đang mang thai hoặc cho con bú.
Đối với người lái xe, vận hành máy móc, lao động nặng: Cần thận trọng khi dùng vì thuốc có thể gây ra tác dụng phụ như: buồn ngủ, mệt mỏi, mờ mắt, chóng mặt, đau khớp, đau cơ.
Tương tác thuốc
Thuốc Jiracek có thể tương tác với những thuốc nào?
Thuốc Jiracek có thể làm thay đổi khả năng hoạt động của thuốc khác mà bạn đang dùng hoặc gia tăng ảnh hưởng của các tác dụng phụ. Để tránh tình trạng tương tác thuốc, tốt nhất là bạn viết một danh sách những thuốc bạn đang dùng (bao gồm thuốc được kê toa, không kê toa, thảo dược và thực phẩm chức năng) và cho bác sĩ hoặc dược sĩ xem. Để đảm bảo an toàn khi dùng thuốc, bạn không tự ý dùng thuốc, ngưng hoặc thay đổi liều lượng của thuốc mà không có sự cho phép của bác sĩ.
Những loại thuốc sau có khả năng tương tác với esomeprazol:
- Atazanavir, nelfinavir hoặc saquinavir (thuốc điều trị HIV).
- Thuốc trị nấm (Ketoconazole, itraconazole,…)
- Thuốc trị ung thư (Erlotinib)
- Thuốc trị trầm cảm (Citalopram, imipramine,…)
- Thuốc chống kết tập tiểu cầu (Clopidogrel)
- Thuốc chống đông máu (Warfarin)
- Diazepam (Thuốc điều trị động kinh hoặc chống rối loạn âu lo, giãn cơ).
- Thuốc lợi tiểu thiazid, thuốc lợi tiểu quai
- Sucralfat
- Cisaprid
- Digoxin
- Methotrexat
- Tacrolimus
- Rifampicin
- Voriconazol
- Cilostazol
- Amoxicillin
- Quinidin
- Naproxen hoặc rofecoxib
- St John’s wort (Thuốc điều trị trầm cảm)
- Phenytoin (Thuốc điều trị động kinh).
Thuốc Jiracek có thể tương tác với thực phẩm, đồ uống nào?
Thức ăn, rượu và thuốc lá có thể tương tác với vài loại thuốc nhất định. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về việc uống thuốc cùng thức ăn, rượu và thuốc lá.
Tình trạng sức khỏe nào ảnh hưởng đến thuốc Jiracek?
Tình trạng sức khỏe của bạn có thể ảnh hưởng đến việc sử dụng thuốc này. Báo cho bác sĩ biết nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào.
Bảo quản thuốc
Bạn nên bảo quản Jiracek như thế nào?
Bạn nên bảo quản ở nhiệt độ không quá 30 độ C, tránh ẩm và tránh ánh sáng. Không bảo quản trong phòng tắm hoặc trong ngăn đá.
