Điều quan trọng là các biến cố đường tiêu hóa dưới (viêm – loét – thủng ruột non, ruột già) lại thường diễn tiến âm thầm khó nhận biết. Đôi khi nó chỉ biểu hiện bằng triệu chứng đầy bụng, khó tiêu, tiêu phân sệt, phân lỏng, … hoặc chỉ biểu hiện bằng triệu chứng thiếu máu. Chính vì diễn tiến âm thầm như vậy nên bệnh được phát hiện rất trễ, thường khi đã có chảy máu đường tiêu hóa ồ ạt hoặc bệnh nhân choáng, ngất. (12)
Không những vậy, biến chứng đường tiêu hóa dưới làm cho bệnh nhân phải nằm viện lâu hơn, tỷ lệ tử vong cũng cao hơn. (3)
Tóm lại, PPI là một biện pháp cần thiết để bảo vệ đường tiêu hóa. Tuy vậy, nó chưa phải là biện pháp đầy đủ, tối ưu và triệt để.
Vậy biện pháp đầy đủ và hiệu quả nhất để bảo vệ đường tiêu hóa khi sử dụng NSAIDs là gì?
Sau quá trình nghiên cứu và đánh giá, các nhà khoa học kết luận rằng biện pháp hiệu quả hơn giúp giảm nguy cơ biến cố đường tiêu hóa cho bệnh nhân dùng NSAIDs không phải là sử dụng kèm với PPI, mà là lựa chọn loại NSAIDs an toàn hơn trên đường tiêu hóa. (4)
Vậy ư, nhưng tôi nghĩ là các loại NSAIDs đều giống nhau?
NSAIDs giảm đau kháng viêm là nhờ đánh vào một tác nhân chính gây viêm trong cơ thể là cyclooxygenase (hay gọi tắt là men COX). Họ nhà COX này gồm có hai “anh em”, được gọi là men COX-1 và COX-2. Men COX-1 là một loại men sẵn có trong thành phần cấu tạo của đường tiêu hóa. Trong khi đó, men COX-2 là một loại men chỉ xuất hiện khi cần và mới là “thủ phạm” gây nên những biểu hiện của viêm. (6)
Các thuốc NSAIDs trước đây (còn gọi là NSAIDs cổ điển) đánh vào cả hai loại men COX-1 và COX-2 này. Do vậy, bên cạnh tác dụng tốt là kháng viêm, thuốc lại có một tác dụng xấu là có thể gây tổn thương dạ dày, mà thường gặp là viêm, loét niêm mạc dạ dày gây đầy bụng, ợ hơi, ợ chua và đau dạ dày. Nặng hơn, nó có thể gây xuất huyết hoặc thủng dạ dày-ruột. (7, 10)
Tuy vậy, sau này, các nhà khoa học đã tạo ra một loại thuốc NSAIDs chỉ tác động trên men COX-2 mà không ảnh hưởng trên men COX-1. Nhờ đó, loại thuốc này vẫn kháng viêm tốt nhưng ít ảnh hưởng đến dạ dày-ruột hơn các loại NSAIDs cổ điển. Loại thuốc này còn được gọi là thuốc ức chế chọn lọc COX-2. (7, 11)
Sau khi ra đời, các nhà khoa học đã tiến hành đánh giá hiệu quả và tính an toàn thật sự của các thuốc ức chế chọn lọc COX-2 này trên thực tế điều trị. Kết quả cho thấy những bệnh nhân được dùng thuốc ức chế chọn lọc COX-2 giảm đáng kể biến chứng đường tiêu hóa như viêm, loét, thủng đường tiêu hóa hơn so với nhóm dùng thuốc NSAIDs cổ điển. (1)
Đặt câu hỏi cho bác sĩ
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để tạo câu hỏi
Chia sẻ với bác sĩ các thắc mắc của bạn để được giải đáp miễn phí.
Đăng ký hoặc Đăng nhập để đặt câu hỏi cho bác sĩ!