Amoxicillin

Thuốc amoxicillin hoạt động bằng cách ngăn chặn sự tăng trưởng của vi khuẩn. Hoạt chất này có tác dụng chống lại rất nhiều vi khuẩn thuộc cả gram dương và gram âm, thường được dung nạp tốt.

Tác dụng

Tác dụng của thuốc amoxicillin là gì?

Kháng sinh amoxicillin được sử dụng trong điều trị nhiều tình trạng nhiễm trùng khác nhau do vi khuẩn gây ra, như viêm amidan, viêm phế quản, viêm phổi, nhiễm trùng tai-mũi-họng, da hay nhiễm trùng đường tiết niệu.

Amoxicillin cũng có khi được sử dụng kết hợp với các loại thuốc khác để điều trị bệnh loét dạ dày tá tràng gây ra bởi vi khuẩn H. pylori và ngăn ngừa viêm loét tái phát.

Thuốc kháng sinh chỉ có tác dụng trong điều trị nhiễm khuẩn. Thuốc sẽ không hiệu quả để điều trị nhiễm virus (như cảm lạnh thông thường, cúm…). Việc sử dụng không cần thiết hoặc lạm dụng kháng sinh có thể làm giảm hiệu quả của thuốc và tăng khả năng bị đề kháng kháng sinh.

Liều dùng

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi quyết định dùng thuốc.

Amoxicillin có những dạng và hàm lượng nào?

Có rất nhiều biệt dược trên thị trường chứa hoạt chất này. Thông thường, amoxicillin có những dạng và hàm lượng như sau:

• Viên nang, thuốc uống, thuốc bột: thuốc amoxicillin 250mg hoặc amoxicillin 500mg
• Viên nén phóng thích kéo dài, đường uống: 775mg
• Viên nén phóng thích tức thời, đường uống: 875mg
• Hỗn dịch amoxicillin đường uống.

Ngoài ra, amoxicillin còn có thể được bào chế dưới rất nhiều hàm lượng như amoxicillin 125mg, amoxicillin 625mg, amoxicillin 1000mg (amoxicillin 1g)…

Liều dùng thuốc amoxicillin cho người lớn

Dưới đây là liều dùng thuốc amoxicillin thông thường cho người lớn để điều trị:

• Nhiễm khuẩn actinomycosis: Uống amoxicillin 500mg, 3 lần/ ngày hoặc uống 875mg, hai lần/ngày trong vòng 6 tháng
• Bệnh ngoài da do trực khuẩn than: 500mg/lần, uống ba lần một ngày
• Nhiễm Chlamydia: 500mg/lần, uống 3 lần mỗi ngày trong vòng 7 ngày ở bệnh nhân mang thai để thay thế cho azithromycin khi người bệnh mẫn cảm với kháng sinh macrolid
• Viêm bàng quang: uống 250–500mg x 3 lần/ngày, trong khoảng 3–7 ngày. Ngoài ra, có thể uống 500–875mg x 2 lần/ngày
• Nhiễm khuẩn đường tiết niệu: uống 250–500mg x 3 lần/ngày trong 3–7 ngày hoặc uống 500-875 mg x 2 lần/ngày
• Nhiễm Helicobacter pylori: uống 1g x 2–3 lần/ngày trong vòng 14 ngày
• Bệnh Lyme: uống thuốc amoxicillin 500mg x 3 lần/ngày, trong vòng 14–30 ngày
• Bệnh lý viêm tai giữa: uống 250-500mg x 3 lần/ngày trong vòng 10–14 ngày hoặc có thể uống 500–875mg x 2 lần/ngày
• Viêm phổi: uống 500mg x 3 lần một ngày hoặc uống 875 mg x 2 lần/ngày, có thể dùng trong 7–10 ngày nếu nghi ngờ viêm phổi
• Viêm xoang: uống 250–500mg x 3 lần/ngày trong vòng 10-14 ngày; cách khác, uống 500-875 mg hai lần/ngày
• Viêm da hoặc viêm mô mềm: uống 250–500mg x 3 lần/ngày trong vòng 7–10 ngày hoặc uống 500-875mg x 2 lần/ngày
• Viêm đường hô hấp trên: uống 250–500mg 3 lần/ngày, trong vòng 7-10 ngày hay uống 500–875mg x 2 lần/ngày
• Viêm phế quản: uống 250–500mg x 3 lần/ngày, dùng thuốc trong vòng 7-10 ngày hoặc cách khác là uống 500-875mg hai lần/ngày.
• Viêm amidan hoặc viêm họng do nhiễm khuẩn: Uống 250–500mg x 3 lần/ngày trong vòng 7-21 ngày hoặc uống 500-875mg x 2 lần/ngày

Liều dùng thuốc amoxicillin giải phóng tức thì là:

• Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn: uống một liều 2g duy nhất khoảng 30–60 phút làm thủ thuật điều trị
• Viêm amidan hoặc viêm họng: uống 250–500mg x 3 lần/ngày trong vòng 7–10 ngày hoặc, uống 500–875mg x 2 lần/ngày.

Liều dùng viên amoxicillin phóng thích kéo dài cho viêm amidan hoặc viêm họng: uống 775mg uống mỗi ngày một lần trong vòng 1 giờ sau bữa ăn, dùng trong 10 ngày. Loại thuốc này thùng cho các bệnh nhiễm trùng thứ phát như nhiễm trùng do Streptococcus pyogenes.

Liều dự phòng thông thường cho bệnh than: uống amoxicillin 500mg mỗi 8 giờ.

Liều dùng amoxicillin cho trẻ em

Liều dùng amoxicillin cho trẻ em bị viêm nội tâm mạc: uống một liều duy nhất 50mg/kg trước khi làm bất kỳ thủ thuật nào. Tối đa là 2g/lần.

Liều dự phòng cho bệnh than: uống 80 mg/kg/ngày thành các liều bằng nhau dùng mỗi 8 giờ. Liều tối đa là amoxillin 500mg.

Liều dùng amoxicillin cho trẻ em khi nhiễm khuẩn Bacillus anthracis ngoài da: uống 80 mg/kg/ngày thành các liều bằng nhau dùng mỗi 8 giờ, tối đa 500mg

Liều dùng amoxicillin thông thường cho trẻ bị viêm tai giữa:

• 4 tuần tuổi – 3 tháng tuổi: uống 20-30 mg/kg/ngày chia làm nhiều lần dùng mỗi 12 giờ.
• 4 tháng tuổi – 12 tuổi: uống 20–50 mg/kg/ngày chia làm nhiều lần dùng mỗi 8–12 giờ.
• Viêm tai giữa cấp tính do có sự kháng thuốc mạnh của vi khuẩn viêm phổi Streptococcus có thể cần dùng liều ở mức 80–90 mg/kg/ngày, chia làm 2 liều bằng nhau dùng trong 12 giờ

Liều dùng amoxicillin cho trẻ em bị viêm da hoặc nhiễm trùng mô mềm:

• 4 tuần tuổi – 3 tháng tuổi: uống 20–30 mg/kg/ngày, chia làm nhiều lần dùng mỗi 12 giờ
• 4 tháng tuổi – 12 tuổi: uống 20–50 mg/kg/ngày, chia làm nhiều lần dùng mỗi 8 đến 12 giờ

Liều cho trẻ em bị nhiễm khuẩn đường tiết niệu:

• 4 tuần tuổi – 3 tháng tuổi: uống 20–30 mg/kg/ngày chia làm nhiều lần dùng mỗi 12 giờ
• 4 tháng tuổi – 12 tuổi: uống 20–50 mg/kg/ngày chia làm nhiều lần dùng mỗi 8 đến 12 giờ

Liều thông thường cho trẻ bị viêm phổi: uống 40–50 mg/kg/ngày chia nhỏ liều, dùng mỗi 8 giờ

Liều thuốc amoxicillin cho trẻ em bị viêm amiđan/ viêm họng:

• 4 tuần tuổi – 3 tháng tuổi: uống 20–30 mg/kg/ngày, chia làm nhiều lần dùng mỗi 12 giờ
• 4 tháng tuổi – 12 tuổi: uống 20–50 mg/kg/ngày, chia làm nhiều lần dùng mỗi 8–12 giờ
• 12 tuổi trở lên:
  • Viên phóng thích tức thời: uống 250–500mg x 3 lần/ngày trong vòng 7–10 ngày hoặc uống 500–875mg x 2 lần/ngày
  • Viên phóng thích kéo dài: uống 775mg mỗi ngày một lần trong vòng 1 giờ sau bữa ăn, dùng trong 10 ngày; dùng cho các bệnh nhiễm trùng thứ phát Streptococcus pyogenes

Cách dùng

Cách dùng thuốc amoxicillin như thế nào?

Bạn nên dùng thuốc amoxicillin theo đúng hướng dẫn của bác sĩ, không dùng với lượng nhiều hơn, ít hơn hay lâu hơn. Bạn nên dùng thuốc vào cùng một khoảng thời gian mỗi ngày.

Một số dạng của kháng sinh amoxicillin có thể được dùng cùng hoặc không cùng với thức ăn. Bạn nên đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi sử dụng thuốc để biết thuốc có thể uống cùng với thức ăn hay không.

Đối với dạng hỗn dịch, bạn nên lắc đều trước khi dùng thuốc. Bạn nên đong hỗn dịch thuốc amoxicillin bằng dụng cụ chia liều chuyên dụng, không sử dụng thìa ăn thông thường. Bạn có thể uống dung dịch thuốc trực tiếp hoặc dùng chung với nước sữa, nước ép trái cây. Lưu ý, bạn uống thuốc hết ngay khi lấy ra, không được để lại cho những lần dùng sau.

Thuốc viên nhai nên được nhai trước khi nuốt. Đối với thuốc amoxicillin dạng viên nén phóng thích hay bao phim, bạn không nên nghiền nát, nhai hoặc phá vỡ mà hãy nuốt toàn bộ viên thuốc với nước.

Hãy nhớ, đừng tự ý ngưng dùng thuốc khi chưa hết liệu trình dù các triệu chứng nhiễm trùng đã giảm bớt vì có thể làm tăng nguy cơ đề kháng kháng sinh. Amoxicillin cũng không có hiệu quả trong điều trị các tình trạng nhiễm do virus như cúm hoặc cảm lạnh thông thường. Do đó, bạn chỉ dùng thuốc kháng sinh khi được chỉ định từ bác sĩ và dùng đủ liều lượng.

Bạn nên làm gì nếu dùng quá liều thuốc?

Dùng thêm một liều amoxicillin so với chỉ định thường không gây hại. Tuy nhiên, hãy gọi ngay cho Trung tâm cấp cứu 115 hoặc đến trạm Y tế địa phương gần nhất nếu bạn có biểu hiện đau bụng, ốm mệt, tiểu ra máu, khó tiểu hoặc đi tiểu ít hơn bình thường sau khi dùng quá liều thuốc này.

Bạn nên làm gì nếu quên một liều?

Nếu bạn quên dùng một liều thuốc, hãy uống càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu gần với liều kế tiếp, hãy bỏ qua liều đã quên và uống liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch. Không uống gấp đôi liều đã quy định.

Thận trọng/Cảnh báo

Khi dùng thuốc amoxicillin, bạn cần lưu ý những gì?

Bạn không nên dùng amoxicillin nếu bị dị ứng với bất kỳ thuốc kháng sinh nào thuộc nhóm penicillin, như ampicillin, dicloxacillin, oxacillin, penicillin hoặc ticarcillin.

Trước khi dùng thuốc kháng sinh amoxicillin, bạn nên thông báo với bác sĩ nếu:

• Bị dị ứng với amoxicillin, penicillin, cephalosporin hoặc bất kỳ loại thuốc nào khác.
• Đang sử dụng các thuốc kê theo toa và không kê theo toa khác (bao gồm thực phẩm chức năng, thuốc từ dược liệu, vitamin bổ sung). Bác sĩ có thể cần phải thay đổi liều thuốc hoặc theo dõi cẩn thận để hạn chế tác dụng phụ xảy ra.
• Đang hoặc có tiền sử mắc bệnh gan, bệnh thận, dị ứng, hen suyễn, sốt mùa hè, nổi mề đay, phenylceton niệu, bệnh gan, mononucleosis, tiền sử bị tiêu chảy do kháng sinh, dị ứng thức ăn hoặc thuốc.

Các thuốc kháng sinh có thể gây ra tình trạng tiêu chảy do làm ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật đường ruột. Nếu bạn đi tiêu lỏng hoặc có máu trong phân, hãy ngừng dùng amoxicillin và đến gặp bác sĩ. Không sử dụng thuốc cầm tiêu chảy trừ khi chưa có hướng dẫn từ bác sĩ.

Những lưu ý khi sử dụng thuốc trong trường hợp đặc biệt (mang thai, cho con bú hay sau phẫu thuật…)

Amoxicillin có thể không gây hại cho thai nhi, nhưng bạn cũng cần hỏi ý kiến bác sĩ nếu bạn đang mang thai hoặc có dự định mang thai trong khi điều trị.

Thuốc cũng có thể truyền qua sữa mẹ với một lượng nhỏ nhưng lượng này không gây ra tác dụng phụ cho trẻ bú mẹ. Tuy nhiên, bạn nên nói với bác sĩ nếu bạn đang cho con bú trước khi dùng thuốc này.

Tác dụng phụ

Bạn có thể gặp phải tác dụng phụ nào khi dùng thuốc amoxicillin?

Gọi cấp cứu nếu bạn có bất cứ dấu hiệu dị ứng nghiêm trọng nào, như phát ban, khó thở, sưng mặt, môi, lưỡi, hoặc họng.

Một số tác dụng phụ ít nghiêm trọng bạn có thể gặp phải khi uống thuốc amoxicillin bao gồm: Buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy.

Đôi khi, người bệnh có khả năng gặp phải tác dụng phụ nghiêm trọng hơn, như:

• Tiêu chảy kèm theo co thắt dạ dày hoặc không, có máu hay chất nhầy trong phân hoặc tiêu chảy trên 4 ngày
• Phát ban da với các mảng đỏ hình tròn
• Da tái hoặc vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm màu và phân nhạt
• Đau khớp hoặc đau cơ xuất hiện sau 2 ngày dùng thuốc
• Bầm tím, chảy máu bất thường (ở mũi, miệng, âm đạo hoặc trực tràng), xuất hiện đốm tím hoặc đỏ dưới da

Nói chung, người già và trẻ em, những người có các tình trạng bệnh lý nhất định (như gan, thận, bệnh tim, tiểu đường, động kinh) hoặc những người dùng thuốc sẽ có nguy cơ cao hơn mắc các tác dụng phụ của thuốc amoxicillin.

Trên đây không phải là tất cả tác dụng phụ của amoxicillin. Nếu bạn có nhận thấy bất kỳ tác dụng không mong muốn nào xuất hiện, hãy thông báo ngay cho bác sĩ.

Tương tác thuốc

Amoxicillin có thể tương tác với những thuốc nào?

Một số thuốc có thể xảy ra tương tác khi dùng chung với kháng sinh amoxicillin là acrivastine, bupropion, chlortetracycline, demeclocycline, doxycycline, lymecycline, meclocycline, methacycline, methotrexate, minocycline, oxytetracycline, rolitetracycline, tetracycline, venlafaxine, warfarin, acenocoumarol, probenecid hoặc allopurinol, thuốc tránh thai.

Bên cạnh đó, amoxicillin có thể làm cho vắc xin thương hàn kém hiệu quả hơn.

Amoxicillin có thể tương tác với những đồ ăn, thức uống nào?

Thức ăn, rượu và thuốc lá có thể tương tác với vài loại thuốc nhất định. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về việc uống thuốc cùng thức ăn, rượu và thuốc lá.

Tình trạng sức khỏe nào ảnh hưởng đến thuốc amoxicillin?

Tình trạng sức khỏe của bạn có thể ảnh hưởng đến việc sử dụng thuốc này. Báo cho bác sĩ biết nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào, đặc biệt là:

• Dị ứng với penicilin hoặc kháng sinh cephalosporin (ví dụ, cefaclor, cefadroxil, cephalexin)
• Bệnh bạch cầu đơn nhân (nhiễm virus)
• Bệnh thận nặng
• Phenylceton niệu

Bảo quản thuốc

Bạn nên bảo quản thuốc amoxicillin như thế nào?

Bảo quản thuốc ở nhiệt độ phòng, không để ở nơi có độ ẩm, nhiệt độ cao và có ánh nắng. Bạn có thể cất dung dịch amoxicillin vào ngăn mát tủ lạnh, đừng để đông đá. Vứt bỏ bất kỳ loại dung dịch thuốc nào không được sử dụng trong vòng 14 ngày sau khi mở nắp.