Tiểu đường là bệnh mãn tính ảnh hưởng đến khả năng sản sinh hoặc sử dụng insulin (hormone giúp chuyển hóa glucose thành năng lượng) của cơ thể. Tác hại của bệnh tiểu đường không kiểm soát tốt là các biến chứng cấp tính nguy hiểm hoặc các biến chứng mạn tính trên tim mạch, thận, da, võng mạc,…
Vậy bệnh tiểu đường ảnh hưởng lên những cơ quan khác nhau trong cơ thể như thế nào? Hãy cùng Hello Bacsi tìm hiểu qua bài viết sau đây.
1. Ảnh hưởng của bệnh tiểu đường lên hệ nội tiết, bài tiết và tiêu hóa
Tác hại của bệnh tiểu đường với hệ nội tiết là rất lớn. Cụ thể, tuyến tụy giữ vai trò sản xuất và phóng thích insulin giúp tạo ra năng lượng từ đường. Nếu quá trình này trục trặc hoặc cơ thể không sử dụng được insulin thì hormone thay thế sẽ chuyển hóa chất béo thành năng lượng cho cơ thể sử dụng. Sản phẩm phụ tạo ra khi sinh năng lượng bao gồm các chất độc hại như acid và ceton. Các chất độc này là nguyên nhân của các biến chứng cấp tính và mạn tính dưới đây.
Nhiễm toan ceton
Sự tích lũy ceton sẽ gây tình trạng nhiễm toan ceton do đái tháo đường (biểu hiện là người bệnh khát nước, tiểu nhiều, mệt mỏi, hơi thở có mùi trái cây). Nếu không phát hiện và điều trị sớm nhiễm toan ceton sẽ làm mất ý thức hoặc thậm chí gây tử vong.
Tổn thương thận
Tiểu đường có thể gây tổn thương thận, ảnh hưởng đến khả năng lọc các chất thải trong máu. Nồng độ cao protein trong nước tiểu (vi albumin niệu) có thể là một dấu hiệu cho thấy thận không hoạt động hiệu quả.
Bệnh thận liên quan đến bệnh tiểu đường được gọi là bệnh thận do biến chứng tiểu đường. Ảnh hưởng của bệnh tiểu đường này không biểu hiện các triệu chứng cho đến khi nó tiến triển đến các giai đoạn tiếp theo. Những người bị bệnh tiểu đường phải được kiểm tra thận do bệnh tiểu đường thường gây ra tổn thương không phục hồi ở thận và dẫn đến suy thận.
Hội chứng tăng áp lực thẩm thấu do tăng đường huyết (HHS)
Hội chứng tăng áp lực thẩm thấu do tăng đường huyết (HHS) xảy ra đối với bệnh nhân tiểu đường type 2. Người bệnh sẽ có nồng độ đường trong máu rất cao nhưng lại không tích tụ ceton. Các triệu chứng cũng bao gồm mất nước và mất ý thức. Tình trạng này thường xảy ra với những người bị bệnh tiểu đường không được phát hiện hoặc những người không thể kiểm soát được bệnh tiểu đường, có thể gây ra đau tim, đột quỵ hoặc nhiễm trùng.
Liệt dạ dày
Đường huyết cao có thể làm cho dạ dày của bạn khó tống xuất hoàn toàn (liệt dạ dày). Hơn nữa, sự chậm trễ gây ra tình trạng tăng đường huyết. Bệnh tiểu đường là nguyên nhân hàng đầu của liệt dạ dày. Các triệu chứng bao gồm buồn nôn, nôn, đầy hơi và ợ nóng.
[embed-health-tool-bmi]
2. Biến chứng trên hệ thống tuần hoàn là hậu quả của tiểu đường không kiểm soát tốt
Xơ vữa động mạch
Đường huyết cao, stress oxy hóa và viêm do tiểu đường có thể gây ra rối loạn chức năng nội mô, viêm, kích hoạt và kết tập tiểu cầu. Qua thời gian, việc này sẽ hạn chế lưu lượng máu và làm tăng nguy cơ xơ cứng mạch máu (xơ vữa động mạch).
Các vấn đề ở bàn chân
Máu lưu thông kém có thể ảnh hưởng đến bàn tay và bàn chân, gây ra đau ở bắp chân trong khi đi bộ (đau cách hồi). Những người bị bệnh tiểu đường đặc biệt dễ bị các vấn đề về bàn chân do mạch máu ở cẳng chân và bàn chân bị hẹp. Bàn chân có thể có cảm giác tê hoặc nóng rát. Ảnh hưởng của bệnh thần kinh do tiểu đường làm giảm cảm giác ở các chi, có thể khiến bạn không nhận biết được các chấn thương hoặc nhiễm trùng.
Tác hại của bệnh tiểu đường là làm tăng nguy cơ phát triển nhiễm trùng hoặc loét bàn chân tiểu đường. Máu lưu thông kém và tổn thương thần kinh làm tăng nguy cơ phải tháo bỏ bàn chân hoặc cẳng chân. Nếu bị tiểu đường, bạn phải chăm sóc tốt bàn chân và tái khám thường xuyên.
Tăng huyết áp
Tiểu đường làm tăng nguy cơ phát triển bệnh tăng huyết áp, gây tăng áp lực cho tim. Theo Cơ quan thông tin tiểu đường quốc gia, những người bị bệnh tiểu đường có nguy cơ mắc các bệnh tim mạch hoặc đột quỵ gấp hai lần so với những người không bị tiểu đường. Việc giám sát và kiểm soát đường huyết, huyết áp và nồng độ cholesterol có thể làm giảm nguy cơ này. Vì vậy, bạn hãy hình thành những thói quen ăn uống và tập thể dục hợp lý.
Bệnh tiểu đường và hút thuốc lá là sự kết hợp nguy hiểm, làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề tim mạch và hạn chế lưu lượng máu.
3. Tác hại của tiểu đường và biến chứng bệnh tiểu đường trên da
Da khô
Tác hại của bệnh tiểu đường còn làm cho da thiếu độ ẩm, đặc biệt là chân sẽ khô và nứt nẻ. Do đó, sau khi tăm hoặc bơi lội, bạn hãy lau khô bàn chân và dùng thuốc mỡ hoặc kem dưỡng để giữ ẩm cho làn da. Tuy nhiên, đừng để kem hoặc dầu bôi thừa ở kẽ ngón chân vì có thể gây ẩm ướt dẫn đến nhiễm trùng.
Những điểm phải chịu nhiều trọng lực cơ thể dưới chân có thể trở nên chai sạn. Nếu bạn không chăm sóc nốt chai cẩn thận, chúng có thể bị nhiễm trùng hoặc lở loét. Nếu phát hiện có vết loét, hãy gặp bác sĩ ngay lập tức để làm giảm nguy cơ phải cắt bỏ chân.
Nhiễm trùng da
Bạn cũng có thể dễ bị nhọt, nhiễm trùng nang lông (viêm nang lông), sưng tấy và nhiễm trùng móng tay. Bệnh tiểu đường còn làm tăng nguy cơ mắc bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn cao hơn, trong đó có tụ cầu khuẩn (Staphylococcus), so với những người bình thường.
Các nếp gấp ẩm ướt trên da dễ bị nhiễm nấm candida hoặc nấm men. Bạn có nhiều khả năng bị nhiễm trùng ở các kẽ ngón chân, ngón chân, háng, nách hoặc các vùng trong miệng. Các triệu chứng bao gồm đỏ, phồng rộp và ngứa.
Bệnh da do tiểu đường có thể gây ra các mảng nâu trên da. Bạn không cần lo ngại và không cần phải điều trị. Nổi xanthoma gây ra những mụn vàng cứng với một quầng đỏ xung quanh. Chứng xơ cứng ngón tay làm cho da dày lên, thường là ở bàn tay hoặc bàn chân. Cả hai tình trạng trên da này đều là dấu hiệu của bệnh tiểu đường không kiểm soát. Các triệu chứng này thường sẽ biến mất khi lượng đường trong máu của bạn đã được kiểm soát.
4. Hậu quả của bệnh tiểu đường trên hệ thống thần kinh trung ương
Ảnh hưởng của bệnh tiểu đường là làm tổn thương các dây thần kinh ngoại biên, có thể ảnh hưởng đến nhận thức của người bệnh về cảm giác nóng, lạnh và đau đớn. Điều này làm khiến bạn không nhận thức và phản ứng với các tổn thương. Tình trạng này biểu hiện rõ hơn khi bạn bỏ qua các vết thương, đặc biệt là vết thương ở vị trí khó quan sát thấy, chẳng hạn như kẽ ngón chân, gót chân hoặc lòng bàn chân.
Ngoài ra, mạch máu bị sưng, rò rỉ trong mắt (bệnh võng mạc tiểu đường) có thể gây tổn hại đến thị lực và thậm chí dẫn đến mù lòa. Các triệu chứng bao gồm nổi lên các hạt hoặc đốm trong tầm nhìn của bạn.
Những người bị bệnh tiểu đường có xu hướng mắc đục thủy tinh thể ở độ tuổi sớm hơn so với những người khác. Những người này cũng có nhiều khả năng mắc bệnh tăng nhãn áp. Các triệu chứng của các rối loạn ở mắt ban đầu có thể nhẹ, vì vậy, điều quan trọng là bạn phải đi khám bác sĩ nhãn khoa thường xuyên.
5. Ảnh hưởng của bệnh tiểu đường với hệ sinh sản
Các hormone thai kỳ có thể gây ra bệnh tiểu đường trong thời kỳ thai nghén. Tình trạng này cũng làm tăng nguy cơ huyết áp cao (tiền sản giật hoặc sản giật) ở thai phụ.
Trong hầu hết các trường hợp, có thể kiểm soát bệnh tiểu đường trong thai kỳ và mức đường huyết sẽ trở lại bình thường sau khi sinh. Các triệu chứng cũng giống như các type tiểu đường khác, nhưng cũng có thể xuất hiện thêm tình trạng nhiễm trùng ở âm đạo và bàng quang. Phụ nữ bị tiểu đường trong thai kỳ có thể sinh con ra có cân nặng lớn hơn, khó sinh hơn. Lúc này, họ cần được theo dõi thật kỹ, do có nguy cơ cao phát triển bệnh tiểu đường trong vòng mười năm.
Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ bệnh tiểu đường ảnh hưởng gì và hậu quả của bệnh tiểu đường nguy hiểm ra sao. Từ đó, bạn sẽ có biện pháp chủ động kiểm soát và phòng ngừa những tác hại của tiểu đường để sống khỏe mạnh với bệnh nhé.
