Khả năng song ngữ tạo nên sức mạnh của bộ não. Theo một nghiên cứu của Singapore liên quan đến trẻ sơ sinh 6 tháng tuổi, những đứa trẻ biết nói 2 ngôn ngữ sẽ có khả năng học hỏi và ghi nhớ tốt hơn những trẻ chỉ biết nói 1 ngôn ngữ. Dưới đây là 7 cách bạn có thể thực hiện hằng ngày để dạy tiếng mẹ đẻ và ngoại ngữ cho con:
Cha mẹ không nên nhại tiếng nói bi bô của trẻ
Bạn đừng nên nghĩ rằng trẻ còn quá nhỏ nên hoàn toàn không biết một từ nào. Năm đầu đời vô cùng quan trọng trong việc xây dựng nền tảng ngôn ngữ. Trẻ em phát triển cấu trúc ngôn ngữ và hiểu nghĩa của từ trước khi biết nói. Do đó, bạn hãy đáp lại tiếng thì thầm, bi bô của trẻ bằng lời nói rõ ràng. Dù trẻ sơ sinh không thể hiểu trọn vẹn ý nghĩa từng từ nhưng vùng não ngôn ngữ sẽ được kích thích khi chúng ta nói chuyện với bé. Bé càng nghe nhiều ngôn ngữ thì những vùng não ấy sẽ càng lớn mạnh và phát triển. Trẻ sẽ học được nét đặc trưng của loại ngôn ngữ mà bạn nói khi bắt đầu biết xếp các từ lại với nhau. Những đứa trẻ được tiếp xúc với hai loại ngôn ngữ từ khi mới sinh sẽ học nói hai ngôn ngữ này vô cùng lưu loát. Tuy nhiên từ tháng thứ 6, nếu trẻ vẫn chưa nghe được những âm thanh cụ thể từ những ngôn ngữ riêng biệt thì trẻ sẽ gặp khó khăn hơn trong việc phân biệt các ngôn ngữ này về sau.
Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng khi lớn lên, khả năng thích ứng với âm thanh và ngôn ngữ của trẻ sẽ giảm dần. Khi trên 6 -7 tuổi, trẻ sẽ cảm thấy khó khăn hơn trong việc hình thành các mối liên kết ngôn ngữ. Vì vậy, trẻ sẽ khó học ngôn ngữ hơn khi vào tiểu học so với lúc đi nhà trẻ.
[embed-health-tool-child-growth-chart]
Hãy cùng con ca hát, đọc sách, và vui chơi
Hãy thu hút bé vì bé sẽ học hỏi dễ hơn khi có một quá trình tổng thể và hấp dẫn. Hãy biến ngôi nhà của bạn tràn ngập âm nhạc và tiếng hát, tiếng trò chuyện, đọc sách và các hoạt động vui chơi. Trẻ sẽ ghi nhớ từ vựng dễ dàng hơn khi chúng tương đồng với nhịp điệu trong thơ ca và các bài hát. Vì vậy, bạn sẽ cùng con trải qua niềm vui khi hát và đọc theo đĩa CD để học từ và cách diễn đạt, trong khi bé đang tiếp thu từ vựng, ngữ pháp và cách diễn đạt trong tâm thế vô cùng thoải mái. Khi dạy con tiếng mẹ đẻ, trẻ sẽ rất vui và học rất nhanh nếu bạn dùng các trò chơi cơ bản. Bằng cách này, trẻ sẽ không từ chối hoặc né tránh việc học ngôn ngữ. Khi trẻ dần lớn, bạn nên mở rộng thêm nhiều trò chơi liên quan đến mỹ thuật, nhảy múa, nấu ăn, thư pháp nhằm mang kĩ năng nói và viết ngôn ngữ đến cho trẻ.
Cha hoặc mẹ, mỗi người nói với con một ngôn ngữ
Một trong những cách dạy song ngữ tốt nhất là dạy cả 2 ngôn ngữ tại nhà, như vậy sẽ không bao giờ gây căng thẳng. Chính vì lí do này, chồng bạn và bạn nên sử dụng riêng mỗi người một ngôn ngữ để dạy con khi trẻ được 10 tuổi. Ví dụ, chồng bạn sẽ thường xuyên nói tiếng Anh với con, bạn thì luôn nói tiếng Việt. Trẻ sẽ học hỏi thông qua sự gắn bó và bền bỉ. Mẹ nói tiếng Việt, cha nói tiếng Anh, và khi cha và mẹ bên nhau sẽ cùng nói tiếng Anh. Để phương pháp này hiệu quả, cả cha và mẹ nên dành thời gian cân bằng giữa 2 ngôn ngữ khi ở bên con.
Hãy luôn giúp bé học hỏi
Điều gì sẽ xảy ra nếu cả bạn và chồng bạn đều không lưu loát tiếng mẹ đẻ? Vì ngày nay rất nhiều gia đình chỉ dùng tiếng Anh như ngôn ngữ chính. Nếu trường hợp đó xảy ra, bạn hãy cùng học tiếng mẹ đẻ với con và thể hiện sự đam mê học hỏi ngay cả khi bạn chẳng giỏi về nó. Sự nhiệt tình, hứng thú và kiên trì của cha mẹ khi dạy con sẽ là chìa khoá dẫn đến thành công, dù cha mẹ là người truyền dạy ngôn ngữ chính hay chỉ là học cùng con như đã nêu. Có rất nhiều dạng lớp học ngôn ngữ hiện nay để bạn lựa chọn một lớp phù hợp với bé. Từ những năm đầu đời, trẻ lắng nghe những bài hát ru từ nhiều ngôn ngữ khác nhau, và xem những video nổi tiếng cho trẻ em như Baby Einstein, những thứ này đều được viết sẵn bằng nhiều thứ tiếng. Dạy bằng sách nói đi kèm với hình ảnh cũng là một cách hay. Bạn hãy cổ vũ con luyện tập nói cả 2 thứ tiếng bằng cách cho con chủ động đóng vai thầy để dạy cho bạn ngôn ngữ còn lại.
Ngôn ngữ không được sử dụng sẽ mất đi
Trong một số trường hợp, trẻ con khi được dạy một ngôn ngữ mới sẽ ít hứng thú hoặc thấy rất kì lạ. Nhưng bạn đừng lo, đó chỉ là vấn đề nhỏ giúp con bạn vượt qua những khó khăn đầu đời để hoà nhập với môi trường ngôn ngữ hoàn toàn xa lạ. Một khi trẻ nghe ngôn ngữ đó nhiều lần, rào cản sẽ biến mất và trẻ sẽ thấy việc học dễ như ăn cháo. Trẻ con thích ứng rất nhanh và rất linh hoạt, chúng có thể nhanh chóng hiểu ý nghĩa, thông điệp của giáo viên đang giảng và thấy thoải mái trong môi trường ngôn ngữ mới nhanh hơn người lớn rất nhiều lần. “Đắm chìm” vào ngôn ngữ chính là cách nhanh nhất để học ngoại ngữ, cho nên bạn hãy cố gắng dạy con ngôn ngữ của bạn ngay từ trong cuộc sống hằng ngày. Ở Singapore, người ta có cơ hội học nhiều ngôn ngữ từ chính xã hội đó, vì đây là nước nói nhiều ngôn ngữ. Điều này có thể diễn ra ngay trong cộng đồng hay đơn giản là nói chuyện với hàng xóm.
Hãy tận dụng mọi đồ vật trong nhà
Nếu cho phép con có khoảng thời gian nhất định trong ngày để xem tivi hay máy vi tính thì bạn nên tìm kiếm hoặc cho trẻ xem trên Youtube những video dạy văn hoá cơ bản thật vui nhộn.
Bạn có thể tranh thủ sự giúp đỡ từ ông bà. Nếu có một gia đình nhiều thế hệ thì bạn nên tận dụng nó, đây là cơ hội tốt cho con bạn nói chuyện với nhiều người từ đầu. Để nuôi một đứa trẻ nói được song ngữ là cả một sự nỗ lực lớn từ gia đình. Trong đó quan trọng nhất vẫn là cha mẹ. Bạn phải không ngừng nỗ lực để khiến ngôn ngữ của bạn gắn chặt với đời sống hằng ngày của trẻ, hoặc ít nhất cũng phải ở mức cơ bản. Ngôn ngữ đó nên là một ngôn ngữ chính thống, tức là một ngôn ngữ vẫn còn tồn tại và được biết đến. Bắt đầu và hoàn thành một trật tự càng cao thì con bạn sẽ được làm quen với ngôn ngữ sớm hơn.
