Dùng kháng sinh điều trị viêm tai cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có thể gây ra nhiều tác dụng phụ. Do đó, nếu trẻ bị viêm tai ở mức độ nhẹ, bạn có thể sử dụng các biện pháp khắc phục tại nhà.
Bên cạnh đó, việc chủ động phòng ngừa sẽ giúp hạn chế nguy cơ viêm tai ở trẻ.
Viêm tai ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
Viêm tai là căn bệnh khá phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Bệnh gây ảnh hưởng đến ống tai hoặc tai giữa và thường xuất phát từ sự phát triển của vi khuẩn và virus. Theo một nghiên cứu trên Pediatrics, 23% trẻ em Hoa Kỳ bị viêm tai trong 12 tháng đầu đời. Con số này này tăng lên hơn một nửa khi trẻ được 3 tuổi.
Các loại viêm tai phổ biến ở trẻ bao gồm:
- Viêm tai ngoài cấp tính (AOE): Bệnh ảnh hưởng đến ống tai ngoài của trẻ.
- Viêm tai giữa: Nhiễm trùng ở tai giữa có thể gây ra viêm, dẫn đến sự tụ dịch phía sau màng nhĩ. Trong một số trường hợp, ống eustachian (nối tai giữa với phía sau mũi) cũng có thể sưng lên.
- Viêm tai giữa có tràn dịch (OME): Tình trạng này bắt nguồn từ sự tích tụ dịch trong tai giữa. OME thường không gây đau và sốt.
- Viêm tai giữa cấp tính (AOM): Viêm tai giữa cấp tính là tình trạng tụ dịch trong tai, thường xảy ra khi tai bị nhiễm khuẩn.
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường dễ bị viêm tai hơn người lớn. Nguyên nhân là do các ống eustachian của trẻ có kích thước ngắn và hẹp hơn nhiều. Điều này khiến vi khuẩn dễ dàng xâm nhập tai giữa và dễ tích tụ dịch trong tai hơn.
Bên cạnh đó, hệ miễn dịch của trẻ cũng chưa phát triển đầy đủ. Do đó, trẻ em rất dễ mắc phải các căn bệnh nhiễm trùng.
Dấu hiệu trẻ bị viêm tai
Một trong những dấu hiệu chính cho thấy trẻ bị viêm tai là các bé thường xuyên giật và kéo tai của mình. Tuy nhiên, Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) cũng chỉ ra rằng, hành động này có thể là một phản xạ tự nhiên của trẻ.
Các triệu chứng khác cần chú ý hơn bao gồm:
- Khóc nhiều hơn bình thường, đặc biệt là khi được đặt nằm
- Nôn hoặc tiêu chảy
- Chán ăn
- Khó ngủ hoặc suy giảm thính lực
- Sốt, đau đầu
- Tai chảy dịch màu trắng hoặc màu vàng
- Tai có mùi khó chịu
Có cần dùng thuốc kháng sinh cho trẻ bị viêm tai hay không?
Cách điều trị viêm tai ở trẻ sẽ phụ thuộc vào loại và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Các bác sĩ có thể kê toa thuốc nhỏ tai kháng sinh cho một số dạng viêm tai ở trẻ nhỏ, chẳng hạn như viêm tai ngoài cấp tính (AOE). Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, hệ thống miễn dịch của trẻ sẽ tự chống lại tình trạng nhiễm trùng. Các căn bệnh nhiễm trùng như viêm tai giữa có tràn dịch (OME), thường sẽ tự khỏi mà không cần dùng đến kháng sinh.
OME và AOE ở mức độ nhẹ thường không cần điều trị. Các bác sĩ sẽ theo dõi tình trạng tiến triển của bệnh trong một thời gian trước khi kê đơn thuốc kháng sinh. Việc thận trọng trong việc kê đơn là hoàn toàn cần thiết, bởi kháng sinh có thể gây ra khá nhiều tác dụng phụ.
Theo Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), 15% trẻ bị nôn mửa và tiêu chảy khi sử dụng kháng sinh, 5% trẻ có phản ứng dị ứng. Thậm chí, ở mức độ nghiêm trọng, dị ứng có thể dẫn đến tử vong.
Thông thường, các bệnh viêm tai ở trẻ có thể cải thiện trong 24 giờ đến vài ngày. Tuy nhiên, nếu vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn, các bác sĩ sẽ chỉ định cho trẻ dùng kháng sinh.
Các biện pháp khắc phục tại nhà cho trẻ bị viêm tai
Theo các chuyên gia, nếu trẻ bị viêm tai, bố mẹ nên theo dõi trẻ từ 2 – 3 ngày. Bên cạnh đó, bố mẹ cũng nên thử một vài biện pháp để nâng cao hệ miễn dịch cho trẻ. Hệ miễn dịch tốt sẽ giúp trẻ chống lại viêm và nhiễm trùng mà không cần đến kháng sinh.
Theo Medical News Today, các biện pháp khắc phục tại nhà cho trẻ bị viêm tai bao gồm:
- Cho trẻ dùng thuốc không kê đơn: Trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên có thể dùng acetaminophen để giảm đau và hạ sốt. Ngược lại, trẻ dưới 3 tháng tuổi cần nhận được sự đồng ý của bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.
- Chườm ấm: Chườm ấm tai cho trẻ có thể giúp giảm đau.
- Cho trẻ uống nhiều nước: Khi uống nước, cử động nuốt sẽ giúp tai giữa thoát dịch và giảm đau.
Khi nào nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ?
Khi trẻ bị viêm tai, bố mẹ nên chú ý đến các triệu chứng sau:
- Sốt từ 39°C trở lên
- Tai chảy dịch
Nếu những triệu chứng này trở nên nghiêm trọng hoặc kéo dài hơn 2 ngày, bố mẹ cần đưa trẻ đi thăm khám tại bệnh viện. Bên cạnh đó, bố mẹ cũng cần liên hệ với bác sĩ khi trẻ có triệu chứng viêm tai giữa tràn dịch trong hơn 1 tháng hoặc bị mất thính lực.
Các biện pháp phòng tránh viêm tai ở trẻ
Khả năng miễn dịch tự nhiên của trẻ vẫn đủ khả năng ngăn ngừa bệnh viêm tai. Tuy nhiên, việc phòng tránh viêm tai ở trẻ nhỏ cũng là điều không hề đơn giản. Để làm được điều này, bố mẹ hãy áp dụng các biện pháp sau:
- Tránh để trẻ tiếp xúc với khói thuốc lá: Thuốc lá và khói thuốc lá là một trong những nguyên nhân làm tăng khả năng nhiễm trùng tai ở trẻ.
- Thường xuyên vệ sinh tai cho trẻ: Việc này có thể giúp ngăn chặn sự lây lan của các loại vi khuẩn.
- Tiêm phòng: Tiêm vắc-xin phế cầu khuẩn sẽ bảo vệ trẻ khỏi Streptococcus pneumoniae – một trong những loại vi khuẩn phổ biến gây ra viêm tai giữa cấp tính. Theo Viện Y tế Hoa Kỳ, trẻ được tiêm loại vắc-xin này ít có nguy cơ bị viêm tai hơn. Ngoài ra, tiêm phòng cúm hàng năm (dành cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên) cũng giúp ngăn ngừa tình trạng viêm tai phát triển từ bệnh cúm.
- Bú sữa mẹ: Sữa mẹ chứa các chất dinh dưỡng giúp xây dựng hệ thống miễn dịch của trẻ. Do đó, sữa mẹ có thể giúp trẻ chống lại các loại vi khuẩn hoặc virus gây bệnh. Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) khuyến nghị việc nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu, sau đó ăn dặm kết hợp với sữa mẹ cho trẻ đạt ít nhất 1 năm tuổi để phòng chống nhiễm trùng.
- Không cho vật lạ vào tai trẻ: Tăm bông và các vật lạ có thể gây trầy xước ống tai và dẫn đến nhiễm trùng.
Dung Nguyễn / HELLO BACSI
[embed-health-tool-vaccination-tool]
