Bạn nhận thấy những dấu hiệu bất thường trong phân trẻ sơ sinh? Đó có thể là biểu hiện của nhiều tình trạng gây ảnh hưởng đến sức khỏe của bé. Mẹ nên theo dõi phân của con hằng ngày để phát hiện sớm các tình trạng này và đưa con đi khám kịp thời.
Việc mẹ luôn theo dõi “sản phẩm” của bé thải ra trên tã là điều bình thường. Khi nhận thấy tần suất đi tiêu, kết cấu hoặc màu phân trẻ sơ sinh khác thường, các mẹ sẽ bắt đầu lo lắng về tình trạng sức khỏe của con. Tình trạng phân của bé sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, chẳng hạn như:
- Độ tuổi
- Bé được cho uống sữa mẹ hay sữa công thức
- Giai đoạn trẻ được cho ăn thức ăn dạng đặc.
Phân của trẻ sơ sinh sẽ thay đổi từ giai đoạn sơ sinh đến 1 tuổi và từ ngày này sang ngày khác. Theo dõi phân thường xuyên sẽ giúp bạn biết “phế phẩm” nào là bình thường và không.
Bao lâu con sẽ đi tiêu một lần?
Số lần đi ngoài của trẻ theo tháng tuổi như thế nào? Các chuyên gia cho rằng, không có quy định nào về việc bé sẽ thải ra bao nhiêu “phế phẩm” mỗi ngày mà chỉ có thể ước lượng dựa trên việc bé bú sữa mẹ hay sữa công thức.
Trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn và không ăn thức ăn dạng đặc có thể đi tiêu khoảng 4 lần/ngày hoặc chỉ 1 lần mỗi 6 – 7 ngày. Thời gian khác biệt này không có gì bất thường miễn là phân mềm và bé vẫn tăng cân đều đặn. Trong khi đó, trẻ uống sữa công thức nên đi ngoài 1 lần mỗi ngày để cảm thấy thoải mái và tránh bị táo bón.
Nhiều bé dễ bị căng thẳng và khóc khi đi tiêu, đó là hiện tượng bình thường nên bạn đừng quá lo lắng. Trong trường hợp phân trẻ sơ sinh cứng, khó đi tiêu thì bạn nên đưa bé đến bác sĩ để được kiểm tra.
Trẻ sơ sinh đi ngoài như thế nào là bình thường?
Nếu bạn đang thắc mắc trẻ sơ sinh đi ngoài như thế nào là bình thường, thì đây là câu trả lời dành cho bạn. Trong hai ngày đầu sau khi chào đời, bé nhà bạn sẽ thải ra phân su. Đây là hỗn hợp gồm chất nhầy, dịch màng ối và tất cả những gì bé hấp thụ suốt thời gian nằm trong bụng mẹ. Phân su có màu xanh lá cây, màu đen và thường khá dính. Sự xuất hiện của phân su cho thấy ruột bé đang hoạt động bình thường.
Phân trẻ sơ sinh khi được bú mẹ sẽ như thế nào?
Trẻ sơ sinh đi ngoài như thế nào là bình thường nếu trẻ bú mẹ? Khi nào trẻ sơ sinh đi ngoài thành khuôn? Sữa non của mẹ hoạt động như thuốc nhuận tràng, giúp đẩy phân su ra khỏi hệ tiêu hóa của bé. Khi được bú sữa mẹ, phân trẻ sơ sinh sẽ dần thay đổi sau khoảng 3 ngày và có đặc điểm:
- Màu sáng hơn, thay đổi từ màu xanh lá cây sang vàng tươi
- Kết cấu phân lỏng (trẻ sơ sinh đi phân lỏng), một số trẻ có thể đi phân vón cục, hơi sần.
Trong những tuần đầu tiên, con có thể đi tiêu trong hoặc sau khi được cho bú, trung bình từ 4 – 6 lần/ngày. Tần suất này có thể giảm xuống khi hệ tiêu hóa đã quen với các hoạt động. Thêm vào đó, bạn cũng sẽ bắt đầu nhận biết được thời điểm trẻ muốn đi tiêu. Thói quen của trẻ cũng sẽ thay đổi nếu:
- Bé được bố mẹ cho ăn thức ăn dạng đặc
- Con cảm thấy không khỏe
- Trẻ bắt đầu ăn ít hơn.
>>> Bạn có thể xem thêm: Trẻ sơ sinh bú mẹ bị táo bón: Nguyên nhân do đâu, khắc phục thế nào?
Phân trẻ sơ sinh khi bú sữa công thức
Phân của trẻ sơ sinh khi được cho bú sữa công thức sẽ khác so với phân của bé bú sữa mẹ. Bố mẹ có thể nhận thấy một vài đặc điểm như:
- Kết cấu phân lớn hơn vì dạ dày của con không thể tiêu hóa được hết sữa công thức như sữa mẹ
- Màu vàng nhạt hoặc vàng nâu
- Mùi nồng
- Trẻ dễ bị táo bón hơn
Nếu muốn tập cho con bú sữa công thức thay cho sữa mẹ, bạn hãy cố gắng chuyển đổi từ từ để bé làm quen với loại thức ăn mới. Điều này sẽ giúp hệ tiêu hóa của bé thích nghi với sữa công thúc, tránh bị táo bón cũng như giúp giảm nguy cơ đau ngực, sưng và viêm vú cho mẹ. Khi con yêu đã quen với việc bú sữa công thức thì bé có thể tạo ra thói quen đi tiêu mới.
Khi dùng thức ăn dạng đặc, phân của con có thể thay đổi ra sao?
Khi trẻ bắt đầu ăn thức ăn dạng đặc, phân trẻ sơ sinh cũng có thay đổi rõ rệt và đa số phụ thuộc vào những gì bé hấp thụ. Nếu bạn cho trẻ ăn cà rốt thì phân của con sẽ có màu cam sáng.
Ngoài ra, những món ăn như nho khô hoặc đậu nguyên hạt đều đi thẳng qua ruột và xuất hiện nguyên vẹn trong phân. Lý do là hệ tiêu hóa của trẻ vẫn còn non nớt nên chưa thể xử lý hết được các loại thực phẩm giàu chất xơ. Ngoài ra, nếu con được cho ăn nhiều loại thức ăn thì phân của bé cũng trở nên dày, sẫm màu và nhiều mùi hơn.
Phân của trẻ sơ sinh như thế nào là bất thường?
Nhiều lúc, bạn sẽ nhận thấy một số biểu hiện bất thường như bé sơ sinh đi ngoài phân lỏng hoặc có màu lạ. Đây là lúc bạn cần cân nhắc và đưa con đến khám bác sĩ.
1. Tiêu chảy
Bố mẹ có thể nhận biết được con bị tiêu chảy thông qua các tình trạng sau:
- Phân trẻ sơ sinh lỏng
- Đi ngoài thường xuyên hơn so với bình thường
- Phân trào ra khỏi tã lót
- Xuất hiện máu trong phân
Bé bú sữa mẹ thường có hệ tiêu hóa khỏe hơn do trong sữa chứa những hợp chất có lợi giúp ngăn ngừa vi khuẩn gây bệnh. Trong khi đó, bú sữa công thức dễ bị lây nhiễm mầm bệnh qua đường tiêu hóa nên nguy cơ trẻ sơ sinh đi phân lỏng cũng cao hơn. Chính vì điều này mà việc vệ sinh dụng cụ bú của bé rất quan trọng. Bạn phải luôn vệ sinh bình sữa, núm vú sạch sẽ để không truyền vi khuẩn có hại cho con. Nếu trẻ sơ sinh bị tiêu chảy, nguyên nhân có thể là do:
- Nhiễm trùng như viêm dạ dày ruột
- Ăn hoặc uống quá nhiều trái cây, nước hoa quả
- Phản ứng với thuốc
- Nhạy cảm quá mức hoặc dị ứng một loại thức ăn nào đó
Nếu đang bú sữa ngoài, con có thể phản ứng với công thức sữa. Trong trường hợp mọc răng, phân trẻ sơ sinh sẽ lỏng hơn bình thường. Đối với những bé lớn tháng hơn, tiêu chảy cũng có thể là do tình trạng táo bón nặng. Phần phân tươi sẽ bị rò rỉ ra ngoài trong khi phân cứng bị mắc kẹt lại.
Tình trạng tiêu chảy hoặc trẻ sơ sinh đi ngoài phân lỏng có thể biến mất trong vòng 24 giờ mà không cần điều trị. Tuy nhiên, nếu tình trạng trẻ sơ sinh đi phân lỏng này không thuyên giảm, thậm chí đi tiêu liên tục phân lỏng hơn 6 lần/ngày, hãy đưa trẻ đến bệnh viện ngay để được kiểm tra và điều trị kịp thời. Điều này giúp con tránh khả năng bị mất nước quá nhiều.
>>> Bạn có thể xem thêm: Trẻ sơ sinh đi phân lỏng có phải tiêu chảy? Cách nhận biết và chăm sóc
2. Táo bón
Khi bị táo bón, bé sẽ có hiện tượng đỏ mặt, căng thẳng và phải cố hết sức để rặn. Thật ra, đây là một hiện tượng khá phổ biến. Một số biểu hiện cho thấy con bạn có thể đang bị táo bón, bao gồm:
- Gặp nhiều khó khăn khi đi tiêu
- Phân trẻ sơ sinh nhỏ và ráo hoặc đôi lúc lại lớn, cứng hơn so với bình thường
- Bụng của bé luôn căng
- Xuất hiện máu trong phân, có thể do hậu môn bị chảy máu khi bé cố gắng thải phân ra ngoài.
Trẻ sơ sinh bú sữa mẹ thường ít bị táo bón hơn so với các bé bú sữa ngoài. Sữa mẹ có chứa tất cả chất dinh dưỡng thích hợp để giữ cho phân mềm, giúp con dễ dàng đi tiêu.
Nếu bé bú ngoài và uống quá nhiều sữa công thức thì rất dễ bị táo bón. Vì vậy, bạn hãy đọc kỹ hướng dẫn cách pha sữa với lượng nước phù hợp trước khi pha cho con. Bạn cũng cần chú ý đến nhiệt độ nước pha sữa để có thể hòa tan hết sữa bột trong bình. Ngoài ra, một số nguyên nhân khác có thể gây táo bón:
- Sốt
- Mất nước
- Lượng chất lỏng con hấp thụ hàng ngày thay đổi
- Thực đơn của bé được đổi mới
- Một số loại thuốc nhất định.
Đôi khi, trẻ mắc táo bón vì nhịn đi tiêu do sợ đau. Khi bị táo bón, vùng da xung quanh hậu môn của con dễ bị nứt và gây đau, từ đó khiến bé sợ mỗi lần đi tiêu. Điều này có thể tạo thành một chu kỳ lẩn quẩn. Khi con cố gắng không thải phân ra ngoài, thực chất chúng đang khiến tình trạng táo bón trở nên tệ hơn. Cuối cùng, bé càng đau đớn hơn khi đi vệ sinh.
Để làm dịu tình trạng táo bón, bạn có thể cho con uống nhiều nước, dùng các thực phẩm giàu chất xơ, massage bụng hoặc tập thể dục với tư thế nằm co hai chân lên xuống như đạp xe đạp.
Khi thấy tình trạng táo bón trở nên nghiêm trọng, bạn nên đưa con đến bác sĩ khám, đặc biệt là khi thấy máu trong phân. Các bác sĩ sẽ chẩn đoán tìm ra nguyên nhân gây bệnh để từ đó điều trị kịp thời.
3. Trẻ đi ngoài phân sống
Phân sống ở trẻ sơ sinh là hiện tượng thức ăn chưa được tiêu hóa hết mà sẽ lẫn vào phân trẻ sơ sinh khi bé đi ngoài. Phân sống ở trẻ sơ sinh có thể hiếm gặp vì nguồn thức ăn chính của bé chỉ là sữa. Tuy nhiên, đối với trẻ đến tuổi ăn dặm thì sẽ có những trường hợp mẹ phát hiện con đi ngoài ra phân có lẫn thức ăn.
Tình trạng phân sống ở trẻ sơ sinh khiến nhiều cha mẹ lo lắng, nhưng tin vui là việc trẻ đi ngoài phân sống không có gì nguy hiểm. Bởi vì ở giai đoạn tập ăn dặm và mới biết đi, trẻ có thể đi ngoài nhiều lần trong khi thức ăn trong ruột già chưa kịp tiêu hóa. Từ đó dẫn đến hiện tượng phân của bé có lẫn thức ăn hay trẻ sơ sinh đi phân sống. Sau một thời gian, khi bé đã biết ngồi bô và ít đi ngoài hơn thì ruột già, vi khuẩn có lợi và men tiêu hóa sẽ có đủ thời gian tiêu hóa hết thức ăn giúp trẻ không còn đi ra phân sống nữa.
Tuy nhiên, trong một vài trường hợp, tình trạng trẻ đi ngoài phân sống là một dấu hiệu xấu. Loại phân trẻ sơ sinh này thông báo cho mẹ biết hệ tiêu hóa của con đang có vấn đề. Trong đó, hội chứng ruột kích thích (Irritable bowel syndrome – IBS), không dung nạp thức ăn, dị ứng, nhiễm khuẩn và bệnh celiac có thể là những nguyên nhân khiến trẻ đi ngoài phân sống.
Những căn bệnh này khiến hệ tiêu hóa của bé trở nên yếu ớt và không thể tiêu hóa hết thức ăn. Do đó, nếu mẹ nhận thấy trẻ sơ sinh đi ngoài phân sống kèm theo con có biểu hiện lờ đờ, đau bụng, đi ngoài phân sống và chậm phát triển thì nên đưa trẻ đến bệnh viện để được điều trị kịp thời.
4. Trẻ uống sữa công thức đi ngoài phân màu xanh
Phân trẻ sơ sinh có màu xanh có thể là dấu hiệu cho thấy bé đang hấp thụ quá nhiều đường lactose (loại đường tự nhiên có trong sữa). Điều này có thể xảy ra nếu bé được cho bú mẹ thường xuyên nhưng lại bú sữa đầu thay vì sữa cuối. Để tránh tình trạng phân của trẻ sơ sinh có màu xanh, bạn hãy cho con bú hết sữa ở một bên ngực trước khi chuyển sang bên còn lại.
Ngoài ra, trẻ uống sữa công thức đi ngoài màu xanh còn có thể do:
- Một số loại sữa công thức có thể khiến phân bé chuyển sang màu xanh đậm
- Tác dụng phụ của thuốc (viên bổ sung sắt sẽ làm cho phân bé sẫm màu)
- Thời gian biểu cho bé ăn
- Nhạy cảm với thức ăn
- Dạ dày có vấn đề
Bạn nên đến bác sĩ để kiểm tra sức khỏe của bé nếu tình trạng đi ngoài phân xanh không giảm trong 24 giờ.
>>> Bạn có thể xem thêm: Hỏi đáp Bác sĩ: Trẻ 3,5 tháng đi ngoài phân xanh đen là do đâu, có cần đi khám không?
5. Phân trẻ sơ sinh màu rất nhạt
Phân của trẻ sơ sinh nhạt màu có thể là biểu hiện của chứng vàng da, một hiện tượng rất phổ biến ở bé mới sinh. Bệnh vàng da sẽ khiến da và tròng trắng mắt chuyển sang màu vàng. Tình trạng này thường biến mất sau vài tuần. Tuy nhiên, nếu không thấy dấu hiệu cải thiện, bạn nên đưa con đến bệnh viện.
Nếu phân của trẻ sơ sinh có màu phấn trắng, nhợt nhạt, bạn cũng nên thông báo cho bác sĩ dù hiện tượng này có đi kèm với chứng vàng da hay không. Đây có thể là dấu hiệu cho thấy gan của trẻ có vấn đề. Đối với bé lớn hơn, uống quá nhiều sữa hoặc bị nhiễm trùng cũng gây nên tình trạng đi tiêu nhạt màu.
>>> Bạn có thể xem thêm: Màu phân của trẻ phản ánh bệnh gì? Bé sơ sinh đi hoa cà hoa cải là gì?
6. Máu trong phân trẻ sơ sinh
Trong trường hợp bị táo bón, phân trẻ sơ sinh sẽ có máu. Nguyên nhân gây ra là do các mạch máu li ti ở vùng miệng hậu môn bị nứt khi trẻ cố gắng ép cho phân thải ra ngoài.
Bên cạnh đó, máu trong phân của trẻ sơ sinh còn có thể là biểu hiện của tình trạng ruột bị kích thích, nhiễm trùng hoặc dị ứng. Để chắc chắn, bạn nên đưa bé đến bác sĩ nhi khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Việc quan sát phân trẻ sơ sinh có thể cho bạn biết rất nhiều về tình trạng sức khỏe của bé. Vì vậy, trong giai đoạn đầu đời, bạn nên quan sát và chú ý đến phân bé sơ sinh nhiều hơn. Trường hợp gặp khó khăn trong việc xác định phân của bé như thế nào là bình thường hay bất thường, con đi tiêu thế nào là dấu hiệu cảnh báo cần quan tâm, bạn có thể sử dụng công cụ kiểm tra “Hình ảnh trực quan phân trẻ sơ sinh như thế nào là bình thường?” mà đội ngũ Hello Bacsi đã phát triển. Công cụ được xây dựng với hình ảnh trực quan giúp cha mẹ sẽ dễ dàng phân loại, so sánh và đánh giá phân của con trong thời gian ngắn nhất. Nhờ đó, bạn sẽ biết khi nào mình không phải lo lắng và khi nào mình nên quan tâm.
[embed-health-tool-baby-poop-tool]
