Tình trạng thừa cân ở trẻ đang dần trở nên phổ biến. Đây là một cảnh báo về sức khỏe của trẻ mà cha mẹ cần sớm lưu ý. Vì khi thừa cân quá nhiều, trẻ sẽ có nguy cơ mắc phải bệnh béo phì và nhiều vấn đề sức khỏe liên quan.

Bài viết sau sẽ đi sâu vào tình trạng sức khỏe nguy hiểm này và cách giúp trẻ đạt được cân nặng khỏe mạnh.

Làm sao xác định tình trạng thừa cân ở trẻ?

Việc xác định tình trạng thừa cân sẽ giúp bố mẹ kiểm soát được cân nặng ở trẻ, ngăn chặn bệnh béo phì gây nguy hại đến sức khỏe của con. Hiện nay, bạn có thể xác định tình trạng cân nặng của trẻ dựa vào công cụ tính BMI. Công cụ này sẽ sử dụng thông số độ tuổi, cân nặng và chiều cao để đưa ra một con số chính xác cùng với tình trạng cân nặng tương đương. Những con số trong công cụ này được hiểu như sau:

• Thiếu cân = <18.5
• Khỏe mạnh = 18.5 – 24.9
• Thừa cân = 25 – 29.9
• Béo phì = > 30

Trẻ được xem là thừa cân khi có chỉ số BMI từ 25–29.9. Lưu ý nếu chỉ số cân nặng của trẻ đã vượt quá ngưỡng 25, bố mẹ cần điều chỉnh chế độ ăn và tập luyện để cân nặng của con có thể “quay đầu trở về” mức cân nặng khỏe mạnh.

Nguyên nhân gây ra tình trạng thừa cân ở trẻ

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng thừa cân ở trẻ, bao gồm:

• Ăn quá nhiều và tiêu thụ thức ăn không lành mạnh
• Không vận động thể chất hay tập thể dục thường xuyên
• Do cơ địa dễ tăng cân
• Do dùng thuốc hoặc tình trạng sức khỏe.

Tình trạng thừa cân ở trẻ cũng còn do nhiều tác động mà bố mẹ không thể ngăn chặn được. Vì thế, bố mẹ cần theo dõi sát sao cách sinh hoạt của trẻ, nếu trẻ có chế độ ăn uống và tập luyện bình thường thì cần đưa con đi khám tại những bệnh viện uy tín để được làm các xét nghiệm tìm hiểu nguyên do. Việc thực hiện xét nghiệm sẽ giúp bố mẹ hiểu rõ được nguyên nhân khiến trẻ đối mặt với tình trạng thừa cân.

Nguy cơ bệnh lý mà trẻ thừa cân phải đối mặt

Khi cân nặng đang ở mức thừa cân, trẻ có thể sẽ phải đối mặt với những tình trạng bệnh lý sau:

• Hen suyễn: Hen suyễn là tình trạng bệnh lý về đường hô hấp khiến bé khó thở
• Cao huyết áp: Cao huyết áp là tình trạng sức khỏe có thể gây ra những biến chứng về tim mạch, thận, thần kinh…
• Đau đầu gối hoặc đau lưng: Tình trạng đau đầu gối hoặc đau lưng sẽ khiến cho trẻ cảm thấy mệt mỏi, khó chịu và dần mất đi hứng thú trong việc vận động
• Các vấn đề về gan: Trẻ thừa cân có thể phải đối mặt với tình trạng gan nhiễm mỡ, đây là bệnh lý nguy hiểm và ảnh hưởng đến tính mạng của trẻ nếu không được điều trị
• Ngưng thở khi ngủ: Ngưng thở khi ngủ là tình trạng ngừng thở trong một thời gian ngắn trong khi khi ngủ.

Ngoài những triệu chứng bệnh lý thường gặp trên, con có thể sẽ phải đối mặt thêm với một số những bệnh lý khác.

Con thừa cân, bố mẹ phải làm gì?

Nếu con bị thừa cân, cha mẹ cần kết hợp việc quản lý chặt chẽ lối sống cũng như co sự hỗ trợ đúng cách để con có thể trở về mức cân nặng khỏe mạnh.

Quản lý lối sống của trẻ

Việc quản lý lối sống của trẻ chặt chẽ sẽ giúp con hình thành được nhiều thói quen lành mạnh, nâng cao chất lượng cuộc sống.

• Khuyến khích con tuân thủ chế độ ăn 5 loại trái cây hoặc rau mỗi ngày. Một khẩu phần rau quả tương đương với 1 quả (táo, chuối…) hoặc nửa chén rau. Nếu không có sẵn trái cây hoặc rau tươi, hãy sử dụng các loại đông lạnh hoặc đóng hộp để thay thế. Tuy nhiên, các loại rau quả trái cây đóng hộp cần chọn loại không được thêm chất tạo độ ngọt. Bạn có thể tham khảo cách khuyến khích con ăn nhiều rau củ trái cây tại đây.
• Quản lý và đặt thời gian giới hạn cho việc sử dụng thiết bị điện tử của trẻ. Thời gian sử dụng thiết bị bao gồm xem tivi, chơi trò chơi điện tử hoặc sử dụng máy tính và các thiết bị điện tử khác cho việc học tập. Các chuyên gia khuyến cáo rằng trẻ nhỏ (từ 2 đến 5 tuổi) chỉ nên sử dụng thiết bị điện tử 1 giờ mỗi ngày. Trẻ lớn hơn cũng nên hạn chế thời gian sử dụng các thiết bị này. Việc dành quá nhiều thời gian để xem tivi hoặc sử dụng thiết bị điện tử sẽ làm tăng nguy cơ thừa cân của trẻ.
• Sắp xếp thời gian tập luyện, hoạt động thể chất của trẻ đạt tối thiểu 1 giờ mỗi ngày. Bố mẹ có thể sắp xếp cho bé tập luyện những môn thể thao dễ tập luyện như: đi bộ, đạp xe, chơi cầu lông, thể dục nhịp điệu… Ngoài ra, con cũng có thể rèn luyện sức khỏe thông qua việc vui chơi ngoài trời.
• Cắt tuyệt đối thức uống có đường như nước ngọt có đường, nước trái cây đóng hộp… ra khỏi khẩu phần ăn của bé.

Cha mẹ hãy kiên nhẫn tập dần cho bé để cải thiện được tình trạng thừa cân vì đây không phải là thói quen mà trong thời gian ngắn có thể hình thành được.

Sự hỗ trợ từ phía bố mẹ

Sự hỗ trợ của bố mẹ là yếu tố rất quan trọng giúp trẻ có được lối sống khỏe mạnh. Để việc hỗ trợ con đạt được kết quả khả quan, hãy tham khảo những lời khuyên sau:

• Hạn chế mua thực phẩm không lành mạnh: Những thực phẩm không lành mạnh bao gồm: khoai tây chiên, bánh quy, bánh ngọt… Thức ăn vặt có rất ít hoặc hoàn toàn không chứa chất dinh dưỡng, vì thế chỉ nên thỉnh thoảng cho trẻ ăn, tuyệt đối không được ăn quá thường xuyên.
• Cho trẻ ngủ đủ giấc: Có một số nghiên cứu cho rằng trẻ em ngủ không đủ giấc sẽ dễ bị tăng cân quá mức và dẫn đến tình trạng thừa cân. Trẻ em từ 3 – 5 tuổi nên ngủ từ 10 – 13 giờ/ngày (bao gồm cả những giấc ngủ ngắn). Để khuyến khích trẻ ngủ đủ giấc, bạn nên tập cho trẻ quen với lịch ngủ hằng ngày và không để bé xem tivi, chơi trò chơi điện tử ngay trước giờ ngủ.
• Lên kế hoạch ăn uống, tập luyện cho cả gia đình: Bé sẽ dễ dàng thích ứng với chế độ ăn uống khỏe mạnh và lịch tập luyện khi có sự đồng hành của bố mẹ. Bố mẹ có thể tổ chức những buổi thể thao trong công viên, tại sân chơi hoặc dạo quanh khu phố sau bữa ăn.
• Giáo dục cho trẻ biết tầm quan trọng của sức khỏe và rèn luyện một thói quen sống lành mạnh là một việc quan trọng.
• Hỗ trợ trẻ về mặt tinh thần, giúp trẻ vượt qua buồn bã, lo lắng, kém tự tin và thậm chí là trầm cảm do những khó khăn ở trường như là bị chọc ghẹo, bắt nạt hoặc ngược đãi.
• Theo dõi tình trạng sức khỏe của con và thảo luận với chuyên gia hỗ trợ cân nặng hoặc bác sĩ để nhận được lời khuyên hữu ích trong việc lập kế hoạch giảm cân cho trẻ.

Để hiểu rõ hơn về trẻ thừa cân, mời bạn hãy theo dõi ngay infographic sau đây: