Thuốc lá mang lại tác hại về lâu dài cho cả người hút thuốc và người hít khói thuốc thụ động. Đặc biệt, nếu người hút thuốc là mẹ bầu hoặc trong thời gian cho con bú, sự tàn phá của thuốc lớn hơn gấp bội lần. Dưới đây là những tác hại của thuốc lá đến mẹ bầu và trẻ nhỏ và biện pháp bỏ thuốc lá hữu hiệu.
Tác hại của thuốc lá đến mẹ bầu?
Hút thuốc trong thời kỳ mang thai sẽ làm tăng nguy cơ đối mặt với các vấn đề sức khỏe của thai nhi. Mẹ hút thuốc có thể gây ra những tác hại đến thai nhi như: sinh non, nhẹ cân, dị tật bẩm sinh ở miệng và môi. Hút thuốc trong khi mang thai và thời kỳ cho con bú cũng làm tăng nguy cơ mắc tình trạng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS).
Không chỉ thuốc lá truyền thống có chứa nicotine (chất gây nghiện có trong thuốc lá) mà thuốc lá điện tử (vape, e-cigarettes,…) và các sản phẩm thuốc lá khác cũng có chứa loại chất độc hại này. Nicotine là một mối nguy hiểm đe dọa sức khỏe mẹ bầu và thai nhi, nó có thể gây tổn thương đến não và phổi trong thời gian phát triển của thai nhi. Chẳng những có chứa nicotine, thuốc lá điện tử cũng còn có một số hương liệu được sử dụng trong thuốc lá điện tử có thể gây hại cho thai nhi đang phát triển.
[embed-health-tool-child-growth-chart]
Tuyệt đối không được hút thuốc trong thời kỳ cho con bú
Việc nuôi con bằng sữa mẹ chính là khởi đầu tốt nhất cho bé sơ sinh. Sữa mẹ cung cấp tất cả những chất dinh dưỡng mà bé cần trong sáu tháng đầu và là một phần quan trọng trong khẩu phần của bé trong một năm đầu tiên. Thêm vào đó, sữa mẹ còn giúp bé tăng cường miễn dịch với nhiều loại bệnh khác nhau.
Nếu có kế hoạch nuôi con bằng sữa mẹ, cần phải bỏ ngay những thói quen xấu như hút thuốc và uống rượu bia. Nếu mẹ đang hút thuốc, tốt nhất đừng cho con bú. Việc hút thuốc sẽ gây ảnh hưởng đến lượng sữa mẹ và khi con bú sữa mẹ đang hút thuốc sẽ mắc phải những bệnh hô hấp.
Tác hại của thuốc lá đến thai nhi
Khi phụ nữ mang thai hít phải khói thuốc lá, những hóa chất trong khói thuốc sẽ đi qua phổi và hòa vào trong máu. Sau đó, những chất như nicotine, khí CO và một số hóa chất khác sẽ đi qua nhau thai và khói thuốc ảnh hưởng đến thai nhi.
Một số nghiên cứu đã cho thấy, trẻ sơ sinh có mẹ thường xuyên hít khói thuốc lá khi đang mang thai thường bị nhẹ cân, nghĩa là cân nặng dưới 2,5 kg. Những trẻ nhẹ cân này không bị ảnh hưởng ngay và vẫn lớn lên bình thường. Tuy nhiên, trong tương lai, trẻ rất dễ mắc bệnh khác hoặc gặp vấn đề về tinh thần. Thêm vào đó, người mẹ hít phải khói thuốc lá thường xuyên có nhiều khả năng bị sinh non – tức đứa bé được sinh ra với thai kì ngắn hơn 37 tuần tuổi.
Một vài bằng chứng cho thấy phụ nữ mang thai khi hít phải khói thuốc lá trước và sau sinh thì những đứa trẻ sinh ra có nguy cơ mắc những bệnh ung thư ngay từ khi còn nhỏ, như bệnh bạch cầu, ung thư hạch và ung thư não. Tuy nhiên vẫn cần tiến hành nhiều cuộc nghiên cứu để xác định vấn đề này.
Tác hại của thuốc lá đến sức khỏe của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
Trẻ nhỏ đặc biệt rất dễ bị ảnh hưởng bởi khói thuốc lá. Dưới đây là những tác hại của thuốc lá đến sức khỏe lâu dài của trẻ nhỏ:
Bệnh về phổi và đường hô hấp
Trong suốt hai năm đầu tiên của cuộc đời, trẻ có ba mẹ hút thuốc lá có tỉ lệ mắc các bệnh về phổi (như bệnh viêm phế quản, viêm tiểu phế quản và viêm phổi) cao hơn những trẻ không có ba mẹ hút thuốc lá. Đồng thời, những đứa trẻ này cũng có nguy cơ mắc các bệnh đường hô hấp gây khó thở. Những đứa trẻ ở độ tuổi này có tỉ lệ nhập viện vì hít phải khói thuốc lá cao hơn so với trẻ ở những độ tuổi khác.
Những trẻ em ở độ tuổi đến trường có cha mẹ hút thuốc thường mắc phải những triệu chứng như ho, đờm, thở khò khè và khó thở.
Viêm tai giữa
Trẻ em có ba mẹ hút thuốc thường mắc phải triệu chứng viêm tai giữa. Viêm tai giữa là tình trạng nhiễm trùng tai và sưng đỏ thường thấy ở trẻ em. Khi bị viêm tai giữa, tai giữa của trẻ luôn chảy mủ kéo dài. Bệnh viêm tai giữa có nguy cơ làm giảm hoặc làm mất thính lực, từ đó cản trở quá trình phát triển kĩ năng giao tiếp khác của trẻ.
Suy giảm chức năng phổi
Khói thuốc lá còn làm giảm chức năng của phổi ở trẻ, trung bình những đứa trẻ này không thể hít sâu và thở mạnh như những đứa trẻ không hít phải khói thuốc lá. Trẻ em ở mọi độ tuổi đều có khả năng bị ảnh hưởng bởi khói thuốc, bao gồm cả trẻ vị thành niên. Một vài bằng chứng còn cho thấy chức năng phổi bị suy giảm có thể kéo dài đến khi bé trưởng thành và dẫn đến viêm phổi.
Hen suyễn
Hen suyễn là bệnh thường mắc phải của những trẻ có cha mẹ hút thuốc. Những đứa trẻ bị hen suyễn do hít phải khói thuốc lá có nguy cơ phát bệnh sớm hơn và thường xuyên hơn. Chúng phải sử dụng thuốc hen suyễn thường xuyên hơn trong một thời gian dài.
Giảm khả năng miễn dịch
Khói thuốc lá làm suy yếu khả năng miễn dịch ở trẻ em và cả người lớn, dẫn đến tăng nguy cơ nhiễm bệnh. Những đứa trẻ hít phải khói thuốc thường gặp phải những biến chứng về phổi trong suốt và sau quá trình phẫu thuật bao gồm quá trình gây mê. Những đứa trẻ này cũng thường có nguy cơ cao mắc các bệnh viêm màng não, có thể gây ra tử vong, bại não, điếc và tàn phế. Những người hút thuốc được xem như người mang mầm bệnh.
Bệnh tim mạch
Khói thuốc lá có thể gây ra những bệnh về tim mạch ngay từ khi còn nhỏ đến khi trưởng thành. Theo bài thông tin được đăng tải trên website của CDC, việc hút thuốc sẽ gia tăng nguy cơ đối mặt với các vấn đề tim mạch của trẻ sơ sinh.
Làm thế nào để mẹ cai thuốc trong quá trình mang thai?
1. Sử dụng đến những sản phẩm hỗ trợ cai nghiện
Khi mang thai và cho con bú, các bà mẹ nên từ bỏ thuốc lá một cách tự nhiên, không nên nhờ đến sự hỗ trợ của loại thuốc khác. Tuy nhiên, nếu mẹ bầu cảm thấy quá khó để cai thì nên nhờ đến sự tư vấn của bác sĩ về những sản phẩm hỗ trợ cai nghiện. Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ giải đáp những thắc mắc và điều trị những tác dụng dụng phụ kịp thời.
2. Những mẹo giúp bạn cai thuốc
Bên cạnh dùng phương pháp hỗ trợ, bạn có thể thực hiện thêm những mẹo dưới đây:
- Tập thể dục. Những bài tập nhẹ nhàng như bơi lội, đi bộ và yoga rất tốt cho bạn và chúng cũng không gây ảnh hưởng gì đến thai nhi (tuy nhiên hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu tập);
- Nếu vợ/chồng hay thành viên nào trong gia đình bạn hút thuốc, khuyến khích họ cai thuốc hay chỉ hút bên ngoài;
- Khi muốn hút thuốc, hãy ngay lập tức tìm việc gì đó để làm;
- Hãy tận hưởng những gì bạn đáng được hưởng bằng số tiền tiềt kiệm được từ việc không mua thuốc để hút;
- Khi cầm trong tay điếu thuốc bạn không nên bỏ cuộc, đừng hút dù chỉ là một hơi.
Nếu bạn lại thèm hút thuốc lá, bạn hãy thử những bài tập sau để bình tĩnh và giữ cho mình tỉnh táo:
- Cố gắng trì hoãn vài phút để cơn thèm hút thuốc qua đi;
- Hít thở chậm và sâu;
- Tìm việc để làm: gọi điện cho bạn bè, nghe nhạc hay tập những động tác thể dục để chuẩn bị cơ thể khi sinh;
- Nghỉ ngơi và uống từng ngụm nước một cách chậm rãi.
Trên đây là bài viết nêu những tác hại của thuốc lá đến mẹ bầu và trẻ nhỏ và đề xuất cách cai nghiện thuốc hiệu quả. Hãy bỏ ngay thói quen độc hại này để trẻ có một tương lai sáng hơn nhé!
