Khi thiếu cân hay không tăng cân, em bé phải đối mặt với nhiều bất lợi. Bé không những kém phát triển về thể chất mà còn cả về trí tuệ. Do đó, tìm hiểu rõ nguyên nhân và tìm cách phòng ngừa sớm là điều rất quan trọng.
Cân nặng không đạt chuẩn là một thuật ngữ được dùng để chỉ những bé nhẹ cân hơn với so với bé ở cùng số tuần mang thai theo tiểu chuẩn đánh giá trung bình. Bé có thể phát triển thể chất và thần kinh bình thường nhưng nếu xét về kích thước và cân nặng thì lại nhỏ hơn so với những bé khác.
Nguyên nhân thai nhi nhẹ cân
Nguyên nhân thai nhi không tăng cân, khiến thai nhẹ cân có thể là do di truyền (do bố mẹ nhỏ con). Tuy nhiên, đa số các trường hợp cân nặng thai nhi dưới chuẩn thường là do các vấn đề về phát triển xảy ra trong quá trình mang thai. Nhiều bé bị nhẹ cân thường là do tình trạng chậm phát triển. Chậm phát triển xảy ra khi bào thai không nhận được các chất dinh dưỡng và oxy cần thiết cho quá trình tăng trưởng và phát triển của các cơ quan và mô.
Chậm phát triển có khả năng bắt đầu vào bất kỳ lúc nào trong thời gian mang thai. Tình trạng chậm phát triển thường do bất thường nhiễm sắc thể, người mẹ có bệnh hoặc có các vấn đề nghiêm trọng với nhau thai. Thai chậm phát triển sau 32 tuần thường liên quan đến các vấn đề khác. Một số nguyên nhân khác có thể khiến cân nặng thai nhi dưới chuẩn.
Về phía người mẹ
- Huyết áp cao
- Bệnh thận mạn tính
- Đái tháo đường thai kỳ
- Bệnh tim hoặc hô hấp
- Suy dinh dưỡng, thiếu máu
- Nhiễm trùng
- Sử dụng chất gây nghiện (rượu, ma túy)
- Hút thuốc lá
Các yếu tố liên quan đến tử cung và nhau thai
- Lưu lượng máu đến tử cung và nhau thai thấp
- Bong nhau thai (nhau thai tách ra khỏi tử cung)
- Nhau tiền đạo
- Nhiễm trùng các mô xung quanh bào thai
Các yếu tố liên quan đến bào thai
- Mang đa thai (sinh đôi hoặc sinh ba)
- Nhiễm trùng
- Các dị tật bẩm sinh
- Nhiễm sắc thể bất thường
Tại sao thai nhi không tăng cân lại khiến nhiều người lo lắng?
Khi bào thai không nhận đủ oxy hoặc chất dinh dưỡng trong thời gian mang thai, sự tăng trưởng của cơ thể sẽ gặp nhiều hạn chế, tế bào mô và tế bào cơ không thể phát triển. Thai nhi nhẹ cân có thể do lượng máu chảy qua nhau thai ít đi. Điều này khiến thai nhi nhận được oxy ít hơn bình thường, làm tăng rủi ro có thể gặp trong quá trình mang thai, sinh nở. Bé có cân nặng dưới chuẩn thường dễ gặp phải các vấn đề sau:
- Nồng độ oxy trong máu thấp
- Điểm Apgar thấp
- Hội chứng hít nước ối phân su gây khó thở
- Hạ đường huyết (lượng đường trong máu thấp)
- Không duy trì được nhiệt độ cơ thể bình thường
- Nhiễm trùng đường tiểu.
Thai bị nhẹ cân được chẩn đoán như thế nào?
Những bé có cân nặng dưới chuẩn sẽ được phát hiện trước khi sinh. Trong thời gian mang thai, kích thước của thai sẽ được tính bằng nhiều cách khác nhau. Chiều cao của tử cung (đầu tử cung của người mẹ) có thể được đo từ xương mu. Kích thước của thai nhi thường tương ứng với số tuần mang thai sau tuần thứ 20. Nếu kích thước của bé nhỏ hơn kích thước chuẩn theo số tuần, bé có thể nhỏ hơn bình thường. Một số xét nghiệm sau có thể giúp xác định tình trạng thai không tăng cân:
- Siêu âm là một phương pháp chính xác để ước lượng kích thước thai nhi. Các phép đo có thể được thực hiện ở đầu và bụng của thai nhi và so sánh với biểu đồ tăng trưởng để ước tính trọng lượng bào thai. Chu vi bụng của thai nhi là một chỉ số hữu ích để xác định trọng lượng của thai.
- Siêu âm Doppler giúp kiểm tra lưu lượng máu chảy qua bào thai và dây rốn.
- Sự tăng cân của người mẹ cũng có thể chỉ ra kích thước của đứa trẻ. Nếu người mẹ tăng cân ít trong thời gian mang thai thì thai nhi trong bụng cũng sẽ không tăng cân.
- Bác sĩ sử dụng một công thức hoặc bảng cân nặng thai nhi để tính khối lượng cơ thể của bé.
Điều trị tình trạng cân nặng bé nhẹ cân
Đối với vấn đề thai nhi nhẹ cân phải làm sao? Việc điều trị tình trạng thai thiếu cân sẽ được bác sĩ quyết định dựa trên:
- Tuổi thai, tình trạng sức khỏe và tiền sử bệnh
- Sức chịu đựng của bé đối với các loại thuốc, thủ thuật hoặc liệu pháp.
Những trẻ sinh ra trong tình trạng này thường yếu hơn và khó có thể bú hoặc duy trì nhiệt độ cơ thể. Do đó, bé sẽ được:
- Ở trong lồng ấp có kiểm soát nhiệt độ
- Cho ăn bằng ống (nếu bé không hút được)
- Kiểm tra lượng đường trong máu thông qua xét nghiệm máu
- Thở oxy.
Ngăn ngừa tình trạng nhẹ cân ở bé
Chăm sóc trước khi sinh rất quan trọng trong việc xác định những vấn đề có thể gặp phải khi thai nhi phát triển. Ngừng hút thuốc lá và sử dụng các chất kích thích như ma túy và rượu là cách tốt nhất để có một thai kỳ khỏe mạnh và làm giảm nguy cơ mắc hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS). Bên cạnh đó, một chế độ ăn đầy dinh dưỡng cũng rất quan trọng nên mẹ cần lưu ý.
Có thể bạn quan tâm: Mẹ bầu ăn gì để thai nhi tăng cân nhanh và không vào mẹ?
[embed-health-tool-due-date]
