Ợ nóng là một tình trạng phổ biến và có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Tình trạng này thường không quá nghiêm trọng nhưng trong một số trường hợp, chúng có thể là biểu hiện của nhiều bệnh lý tiềm ẩn. Hiểu rõ về nguyên nhân khiến bạn bị ợ nóng sẽ giúp bạn phát hiện sớm được những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng này để có hướng điều trị phù hợp và kịp thời.

Vậy ợ nóng là gì và những nguyên nhân nào có thể khiến bạn bị ợ nóng? Mời bạn tìm hiểu thêm trong bài viết này nhé!

Ợ nóng là tình trạng như thế nào?

Ợ nóng là tình trạng xảy ra khi thức ăn và dịch vị từ dạ dày trào ngược lên thực quản. Tình trạng này gây cảm giác nóng ở cổ họng hoặc đau rát ở lồng ngực. Cơn đau thường nặng hơn sau khi ăn, vào buổi tối, khi bạn cúi người hoặc nằm nghỉ trên giường. Ợ nóng là một tình trạng phổ biến và thường không quá nguy hiểm. Hầu hết mọi người có thể tự kiểm soát tình trạng này tại nhà bằng cách thay đổi lối sống và sử dụng một số thuốc hỗ trợ phù hợp.

Tuy nhiên, nếu bạn bị ợ nóng thường xuyên hoặc tình trạng này gây ảnh hưởng nặng đến sinh hoạt hằng ngày của bạn, đây có thể là triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày – thực quản, một bệnh lý tiềm ẩn cần được chẩn đoán và điều trị chuyên sâu.

Vì vậy, bạn cần biết về một số nguyên nhân có thể gây ợ nóng để xác định xem tình trạng của mình có nghiêm trọng hay không và có hướng xử lý phù hợp.

Nguyên nhân khiến bạn bị ợ nóng

Trước hết, nguyên nhân cụ thể gây ra chứng ợ nóng có thể khác nhau ở mỗi người. Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp có thể khiến bạn bị ợ nóng:

Bị ợ nóng do ăn quá no hoặc tiêu thụ quá nhiều chất béo

Tiêu thụ các loại thực phẩm chứa nhiều chất béo, ăn quá no cũng như ăn quá khuya là ba nguyên nhân hàng đầu gây ra triệu chứng ợ nóng.

Khi ăn no, dạ dày của bạn sẽ giãn ra hết mức và dễ dẫn đến đầy hơi. Tình trạng này làm cho cơ vòng, nhóm cơ có chức năng giữ các axit ở lại trong dạ dày hoạt động chệch hướng. Đấy là lý do vì sao dịch dạ dày từ bữa tối hôm qua có thể trào ngược lại lên cổ họng của bạn.

Ngoài ra, bạn cũng cần tránh các loại thức ăn chứa quá nhiều chất béo nếu đang bị ợ nóng. Bởi vì các loại thực phẩm này sẽ kích thích dạ dày sản xuất ra nhiều axit hơn, từ đó khiến hệ tiêu hóa cảm thấy khó chịu. Chưa hết, các cơ vòng trong dạ dày lúc này cũng sẽ hoạt động kém hiệu quả hơn và khiến cho bạn có cảm giác như thể những thức ăn từ bữa ăn trước trào ngược lại lên cổ họng.

Tiêu thụ các loại thực phẩm dễ gây ợ nóng

Ngoài các loại thực phẩm chứa nhiều chất béo, một số thức ăn và nước uống dưới đây cũng có thể khiến bạn bị ợ nóng:

• Rượu, đặc biệt là vang đỏ
• Tiêu đen, tỏi, hành sống và các loại gia vị khác
• Sô-cô-la
• Các loại trái cây có nhiều múi như cam, bưởi,…
• Cà phê và các loại thức uống có chứa chất kích thích khác chẳng hạn như trà và soda
• Bạc hà
• Cà chua

Cơ thể bạn sẽ phản ứng khác nhau với từng loại thức ăn hoặc nước uống cụ thể. Vì vậy, nếu bị ợ nóng khi tiêu thụ một loại thực phẩm nào đó, bạn nên tránh xa các loại thực phẩm này. Bạn cũng cần ghi nhớ một số quy tắc ăn uống để hạn chế tình trạng ợ nóng như:

• Không ăn quá no, chia thành 5-6 bữa ăn nhỏ một ngày
• Không ăn ngay trước giờ đi ngủ. Bạn tốt nhất nên ăn trước khi đi ngủ ít nhất 2 tiếng để cho cơ thể có đủ thời gian tiêu hóa hết thức ăn. Việc nằm ngủ sẽ làm cho quá trình tiêu hóa khó khăn hơn và dễ gây ra tình trạng ợ nóng.

Chế độ luyện tập khiến bạn bị ợ nóng

Crunch và các bài tập cơ bụng có thể khiến bạn dễ bị ợ nóng. Tư thế cúi gập người làm tăng áp lực lên bụng và đẩy axit dạ dày lên thực quản. Vì thế, bạn có thể cảm thấy nóng ran trong người hoặc nóng cổ họng. Không những thế, các động tác nhấc chân có thể khiến cơ bụng hoạt động mạnh hơn và từ đó làm trầm trọng hơn các triệu chứng liên quan đến ợ nóng.

Các động tác cần lộn ngược như trồng cây chuối hoặc các bước trong bài tập yoga có thể làm đảo lộn chu trình tiêu hóa thức ăn tự nhiên trong dạ dày và tất nhiên sẽ gây ra chứng ợ nóng. Ngoài ra, những bài tập gồm nhiều chuyển động nhỏ như đi bộ hoặc thể dục nhịp điệu có thể làm xáo trộn thức ăn trong bụng, đặc biệt ảnh hưởng đối với những người có cơ vòng yếu.

Hơn nữa, bạn tuyệt đối không nên tập luyện khi vừa ăn no vì có thể khiến áp suất trong bụng tăng lên đáng kể và dẫn đến tình trạng ợ nóng. Cơ thể cần khoảng vài giờ để tiêu hóa hết thức ăn.Vì vậy, các nhà khoa học khuyến khích bạn nên tập thể dục ít nhất hai giờ sau khi ăn.

Một số loại thuốc

Nhiều loại thuốc đặc trị khác nhau có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng ợ nóng. Một số nhóm thuốc giảm đau như thuốc kháng viêm không steroid có thể khiến thực quản cảm thấy khó chịu.

Ngoài ra, một số loại thuốc chẹn canxi và nitrate dùng trong điều trị cao huyết áp và các bệnh tim mạch cũng làm cho cơ vòng kém hoạt động, khiến axit trong dạ dày trào ngược và dễ dẫn đến tình trạng ợ nóng.

Một vài thuốc khác cũng gây tác dụng phụ tương tự, bao gồm:

• Theophylline, thuốc điều trị hen phế quản đường uống
• Thuốc gây mê
• Thuốc giảm đau nhóm opioid
• Thuốc tránh thai chứa hormone progesterone
• Thuốc điều trị bệnh Parkinson (bệnh do thoái hóa hệ thần kinh gây ra)
• Thuốc chống trầm cảm 3 vòng
• Một số thực phẩm bổ sung sắt và natri
• Một số thuốc sử dụng trong liệu pháp hóa trị và thuốc bisphotphate điều trị bệnh loãng xương có khả năng làm tổn thương thành thực quản, khiến tình trạng ợ nóng dễ xảy ra hơn.

Vì thế, nếu bạn đang phải dùng các loại thuốc này, hãy uống chúng với thật nhiều nước và không nên nằm trong khoảng 1 giờ sau khi uống nhằm tránh tình trạng trào ngược xảy ra. Ngoài ra, trong quá trình điều trị bệnh, bạn cũng cần thông báo với bác sĩ nếu như đơn thuốc mới hoặc những loại thuốc không cần kê đơn gây ra tình trạng bị ợ nóng hoặc làm cho các triệu chứng trầm trọng hơn. Điều này giúp bác sĩ có thể kê cho bạn các loại thuốc thay thế phù hợp.

Các nguyên nhân khác

Một số yếu tố cũng có thể làm tăng nguy cơ gây ợ nóng, bao gồm:

• Quá trình mang thai
• Thừa cân hoặc béo phì
• Hút thuốc

Ợ nóng có thể làm bạn cảm thấy khó chịu. Vì thế bạn nên tránh ăn quá no trước khi đi ngủ, hạn chế những thức ăn gây ra chứng ợ nóng cũng như cẩn trọng khi sử dụng thuốc. Nếu có bất kì dấu hiệu bất thường, bạn nên đi khám bác sĩ nhé.