Nguyên nhân gây ung thư buồng trứng là do đâu? Yếu tố nguy cơ và phòng ngừa

Ung thư buồng trứng là một trong những loại ung thư phụ khoa phổ biến nhất ở phụ nữ. Tìm hiểu nguyên nhân gây ung thư buồng trứng một cách cặn kẽ sẽ giúp ích cho việc ngăn ngừa, tầm soát và điều trị hiệu quả căn bệnh nguy hiểm này.

Các trường hợp ung thư buồng trứng là do những đột biến trong một số gen nhất định. Bên cạnh đó, các yếu tố nguy cơ như mang thai muộn, điều trị hiếm muộn… có thể khiến phụ nữ dễ mắc bệnh hơn. Mời bạn cùng Hello Bacsi tìm hiểu nhé!

Nguyên nhân gây ung thư buồng trứng do đột biến gen

Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng một số đột biến ở tại các gen chỉ huy tế bào phát triển, phân chia và chết đi có thể khiến các tế bào bình thường ở trong buồng trứng nhân lên liên tục, trở thành khối u. Các tế bào ung thư tiếp tục sống, phát triển và xâm nhập vào các mô lân cận hoặc lây lan (di căn) đến các bộ phận khác của cơ thể.

Một số nghiên cứu gần đây cho thấy nguyên nhân gây ung thư buồng trứng có thể bắt nguồn từ các tế bào ở ống dẫn trứng chứ không nhất định phải ở trong buồng trứng.

Có 2 loại đột biến gen thường gặp bao gồm:

Đột biến gen

Trong một số trường hợp hiếm gặp, nguyên nhân gây ung thư buồng trứng là do các đột biến gen được di truyền từ cha mẹ. Cụ thể như sau:

• Đột biến di truyền ở gen BRCA1 và BRCA2: chiếm hầu hết các trường hợp ung thư buồng trứng do đột biến gen di truyền. Với gen BRCA1, chị em có 35 – 70% nguy cơ mắc ung thư buồng trứng trong suốt cuộc đời. Còn với gen BRCA2, chị em có 10 – 30% nguy cơ ở độ tuổi 70. Những đột biến gen di truyền này cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư vú, ung thư biểu mô ống dẫn trứng, ung thư biểu mô phúc mạc nguyên phát, ung thư tuyến tụy và ung thư tuyến tiền liệt.
• Nhiều đột biến gen khác nhau như MLH1, MSH2, MSH6, TGFBR2 , PMS1, PMS2 và EPCAM: Khoảng 10% phụ nữ mắc hội chứng di truyền trên các gen này sẽ phát triển thành bệnh ung thư buồng trứng. Ngoài ra, nó làm tăng nguy cơ ung thư ruột kết, ung thư nội mạc tử cung.
• Đột biến gen STK11: Không chỉ khiến nguy cơ mắc ung thư buồng trứng cao hơn, đột biến trên gen này làm tăng nguy cơ ung thư đường tiêu hóa.
• Đột biến gen MUTYH: Những người mắc hội chứng này có thể phát triển các khối polyp trong đại – trực tràng và ruột non và làm tăng nguy cơ mắc ung thư ruột kết, ung thư buồng trứng và ung thư bàng quang.

Bên cạnh những đột biến gen di truyền là nguyên nhân gây ung thư buồng trứng vừa kể trên, còn có những gen khác liên quan đến ung thư buồng trứng, bao gồm ATM, BRIP1, RAD51C, RAD51D và PALB2.

Tuy nhiên, hầu hết các đột biến gen là nguyên nhân gây ung thư buồng trứng lại không do di truyền mà thường xảy ra trong cuộc đời của người phụ nữ, gọi là đột biến gen mắc phải.

Cho đến nay, các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra được nguyên nhân của hầu hết các đột biến mắc phải. Tuy nhiên, có một số bằng chứng cho thấy bức xạ, amiăng có thể là thủ phạm.

Các yếu tố nguy cơ

Sau khi đã tìm hiểu về nguyên nhân gây ung thư buồng trứng thì bạn cũng nên biết thêm một số yếu tố nguy cơ có thể làm gia tăng khả năng mắc bệnh để có thể phòng ngừa hiệu quả hơn.

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra một số yếu tố nguy cơ có thể làm tăng khả năng phát triển ung thư biểu mô ở buồng trứng (không áp dụng cho khối u tế bào mầm và khối u mô đệm) như sau:

Tuổi tác

Nguy cơ phát triển ung thư buồng trứng sẽ gia tăng theo tuổi tác. Ung thư buồng trứng hiếm gặp ở phụ nữ dưới 40 tuổi mà hầu hết đều xảy ra ở phụ nữ sau khi mãn kinh. Có 80% người bệnh trên 50 tuổi và 50% từ 63 tuổi trở lên.

Thừa cân, béo phì

Phụ nữ béo phì (chỉ số khối cơ thể BMI trên 30) dễ bị ung thư buồng trứng hơn. Béo phì cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến triển vọng điều trị và thời gian sống của người bệnh.

Tiền sử bệnh gia đình

Nguy cơ ung thư buồng trứng của bạn sẽ tăng lên nếu mẹ hoặc chị em gái mắc ung thư buồng trứng, ung thư đại – trực tràng và ung thư vú. Điều này là do một số đột biến gen được di truyền từ gia đình đã được đề cập ở trên.

Dùng liệu pháp thay thế hormone sau mãn kinh

Những phụ nữ sử dụng hormone estrogen đơn độc hoặc kết hợp với progesterone sau khi mãn kinh để kiểm soát triệu chứng mãn kinh, có nguy cơ phát triển ung thư buồng trứng cao hơn so với phụ nữ chưa bao giờ sử dụng hormone.

Dậy thì sớm hoặc mãn kinh muộn

Những người phụ nữ bắt đầu hành kinh khi còn nhỏ tuổi (trước 8 tuổi) hoặc bắt đầu mãn kinh ở độ tuổi muộn hơn bình thường (sau 55 tuổi), hoặc cả hai cũng khiến tỷ lệ mắc ung thư buồng trứng tăng.

Vấn đề mang thai

Rủi ro tăng ở những người phụ nữ chưa từng mang thai, mang thai lần đầu tiên sau 35 tuổi.

Lạc nội mạc tử cung có thể là nguyên nhân gây ung thư buồng trứng

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung dễ bị ung thư buồng trứng hơn.

Điều trị hiếm muộn

Những người phụ nữ từng điều trị hiếm muộn bằng thụ tinh trong ống nghiệm IVF hoặc dùng thuốc hỗ trợ sinh sản dường như dễ bị khối u buồng trứng hơn. Hãy thảo luận với bác sĩ về những rủi ro có thể xảy ra trong quá trình điều trị hiếm muộn.

Từng mắc ung thư trước đây

Bạn sẽ có rủi ro gặp phải ung thư buồng trứng cao hơn nếu như từng bị ung thư vú, ung thư ruột kết khi còn trẻ.

Hiểu nguyên nhân gây ung thư buồng trứng để biết cách phòng ngừa

Nếu nguyên nhân gây ung thư buồng trứng là do đột biến gen di truyền thì không thể phòng ngừa được nhưng bạn có thể làm giảm khả năng mắc bệnh bằng cách khắc phục một số yếu tố nguy cơ:

• Làm xét nghiệm di truyền. Xét nghiệm này có thể phát hiện các đột biến do di truyền. Nếu bạn có tiền sử gia đình mắc các bệnh như ung thư vú, ung thư buồng trứng, ung thư tuyến giáp, hoặc ung thư đại trực tràng, ung thư nội mạc tử cung , bạn nên hỏi bác sĩ về việc tư vấn và làm xét nghiệm di truyền.
• Mang thai trước 25 tuổi. Những phụ nữ mang thai trước 25 tuổi có nguy cơ mắc ung thư buồng trứng thấp hơn.
• Có con và cho con bú: Bạn càng có nhiều con, nguy cơ càng thấp. Bên cạnh đó, nuôi con bằng sữa mẹ cũng giúp giảm nguy cơ ung thư buồng trứng.
• Kiểm soát sinh sản. Những phụ nữ đã sử dụng thuốc tránh thai, thắt ống dẫn trứng, sử dụng vòng tránh thai, cũng có thể làm giảm nguy cơ ung thư buồng trứng.
• Ăn uống lành mạnh. Một số nghiên cứu cho thấy tỷ lệ ung thư buồng trứng giảm ở những người phụ nữ ăn nhiều rau. Vì vậy, bạn nên duy trì chế độ ăn ít chất béo, ăn nhiều trái cây, rau củ quả và ngũ cốc nguyên hạt; hạn chế các loại thịt đỏ, đồ ăn chế biến sẵn, thức ăn chứa nhiều đường.
• Giảm cân. Nếu bạn thừa cân thì hãy bắt đầu giảm cân lành mạnh bằng một chế độ ăn uống cân bằng và tập thể dục thường xuyên.
• Bỏ hút thuốc. Ngừng hút thuốc có thể giúp giảm nguy cơ mắc ung thư buồng trứng và nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác.
• Chế độ ăn. giàu Vitamin A và chất xơ.

Hy vọng thông qua bài viết này bạn đã hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây ung thư buồng trứng, cũng như các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh và các phòng ngừa hiệu quả nhé!