Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng chủ yếu của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Nhưng đến một lúc nào đó, mẹ sẽ cần phải cai sữa cho con để bé có thể nhận được đa dạng và đầy đủ các dưỡng chất từ thức ăn. Việc nhận biết 9 dấu hiệu có thể cai sữa cho bé sau đây sẽ giúp các mẹ dễ dàng xác định được thời điểm phù hợp để có thể ngừng cho con bú.
Tùy thuộc vào lượng sữa mẹ và sự phát triển của trẻ mà thời điểm cai sữa có thể khác nhau ở từng bé. Tham khảo những thông tin được tổng hợp trong bài viết dưới đây của Hello Bacsi để biết được 9+ dấu hiệu có thể cai sữa cho bé cùng những lưu ý quan trọng khi cai sữa cho con.
Bắt đầu cai sữa cho bé khi nào?
Các chuyên gia dinh dưỡng thường khuyên rằng trẻ nên bú sữa mẹ hoàn toàn ít nhất trong 6 tháng đầu, sau đó kéo dài đến khi trẻ được hơn 1 tuổi. Còn theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mẹ nên nuôi con bằng sữa mẹ trong 2 năm đầu đời của trẻ.
Những lời khuyên này là hợp lý, vì sữa mẹ là một lựa chọn lành mạnh cho trẻ. Thế nhưng, không có gì là sai nếu bạn quyết định cho con cai sữa trong khoảng thời gian này, miễn là trẻ đã đủ 6 tháng tuổi, và cả mẹ và bé đều sẵn sàng cai sữa thông qua việc bé có đầy đủ 9 dấu hiệu có thể cai sữa cho bé mà Hello Bacsi tổng hợp được trong bài viết này.
Nghĩa là, không có khung thời gian chuẩn để mẹ có thể bắt đầu cai sữa cho bé. Khi nào cai sữa là một quyết định cá nhân và sẽ khác nhau ở mỗi người mẹ. Hơn nữa, mỗi trẻ có thể sẵn sàng cai sữa ở các độ tuổi khác nhau.
- Nếu mẹ và trẻ quyết định cai sữa khi bé dưới 12 tháng tuổi: Hãy kết hợp cho bé ăn dặm với việc cho trẻ uống sữa công thức thay sữa mẹ.
- Nếu mẹ và trẻ quyết định cai sữa khi bé từ 12 tháng tuổi trở lên: Hãy cho con uống thêm sữa công thức hay sữa bò tươi không đường thay cho sữa mẹ.
[embed-health-tool-child-growth-chart]
Nhận biết 9+ dấu hiệu có thể cai sữa cho bé
Nếu mẹ đang băn khoăn không biết con có thể cai sữa được chưa, hãy quan sát xem trẻ có 9+ dấu hiệu có thể cai sữa cho bé sau đây hay không:
1. Bé có thể tự kiểm soát phần đầu
1 trong 9 dấu hiệu có thể cai sữa cho bé đầu tiên cần là bé có thể tự kiểm soát những hoạt động của phần đầu. Điều này cho thấy các cơ nuốt của trẻ đã phát triển khỏe mạnh.
Nếu bạn bế bé và nhận thấy phần đầu của con đã cứng cáp, có thể giữ thẳng cổ và ổn định, không cần mẹ phải dùng tay đỡ phía sau gáy nữa, thì đây chính là dấu hiệu cho thấy bạn có thể dần cai sữa cho bé.
2. Trẻ có thể ngồi vững
Nếu bé có thể tự ngồi vững vàng, không cần cha mẹ hay những người xung quanh hỗ trợ, cũng như không cần đến sự trợ giúp của gối tựa, tường… thì nghĩa là bé đã sẵn sàng có thể cai sữa rồi đấy.
Việc ngồi vững cho thấy hệ thần kinh và hệ vận động của bé đã phát triển tương đối. Lúc này, bé có thể nuốt thành thạo hơn trước, không còn bị sặc.
Mẹo
3. 1 trong 9 dấu hiệu có thể cai sữa cho bé: Cơ hàm của trẻ đã biết đến vận động nhai
Việc trẻ biết nhai chắc chắn là một trong 9 dấu hiệu có thể cai sữa cho bé rõ rệt nhất. Khi trẻ có thể ăn được cháo hạt hoặc cơm nhão, tức là cơ hàm của con đã có thể nhai thức ăn.
Lúc này, nếu muốn, bạn có thể bắt đầu tập cai sữa cho bé, đồng thời cho con ngồi ăn chung mâm cơm với người lớn để bé dần học hỏi, bắt chước hành vi nhai, nuốt, ăn uống… của các thành viên trong gia đình.
4. Bé nặng gấp đôi so với lúc mới sinh
Việc căn cứ vào trọng lượng của bé có thể giúp mẹ xác định thời điểm có thể cai sữa cho con. Nếu cân nặng của bé đã tăng gấp đôi so với trọng lượng lúc mới chào đời, nghĩa là cân nặng của bé đã “đạt chuẩn” để có thể cai sữa.
5. Trẻ ngậm tay hoặc đồ chơi của bé
Hành vi cho tay hoặc những vật trong tầm với vào miệng của trẻ được nhiều người xem như một trong 9 dấu hiệu có thể cai sữa cho bé. Lúc này, cha mẹ nên quan sát con cẩn thận và không đặt những vật nhỏ, nguy hiểm, dễ gây hóc, nghẹn… trong tầm với của con.
Mặc dù vậy, một số chuyên gia cho rằng đây là một hành vi bình thường và không phải lúc nào cũng là biểu hiện của việc bé sẵn sàng ăn dặm.
6. 1 trong 9 dấu hiệu có thể cai sữa cho bé: Bé tò mò khi thấy người khác ăn
Khi nhắc đến 9 dấu hiệu có thể cai sữa cho bé, không thể không kể đến biểu hiện tò mò khi thấy những người xung quanh ăn. Sự tò mò này có thể biểu hiện thông qua việc:
- Bé quan sát người lớn ăn với sự thích thú.
- Bé muốn lấy những món mà người khác đang ăn.
- Bé há miệng và bắt chước hành vi ăn uống.
- Bé thường đòi cho tay vào miệng khi thấy người khác ăn.
7. Trẻ có biểu hiện không hài lòng dù đã bú no
1 trong 9 dấu hiệu có thể cai sữa cho bé được các mẹ truyền tai nhau là trẻ quấy khóc hoặc có những biểu hiện không hài lòng dù đã được cho bú no. Thậm chí, bé còn tỏ vẻ không quan tâm hoặc quấy khóc trong quá trình bú sữa.
Tuy nhiên, hành vi này cũng có thể không phải là biểu hiện của việc có thể cai sữa cho con nếu như nó xuất phát từ những nguyên nhân như sữa mẹ bị thay đổi mùi vị, bé đang bị ốm…
8. Bé bú lâu hơn bình thường
Một dấu hiệu có thể cai sữa cho bé mà các mẹ cần phải chú ý kỹ là thời gian bú kéo dài hơn bình thường. Trong quá trình cho bé bú, nếu con thường xuyên bị phân tâm hoặc chỉ ngậm vú mẹ mà không mút sữa thì rất có thể đây là lúc mà mẹ nên cai sữa cho con.
9. 1 trong 9 dấu hiệu có thể cai sữa cho bé: Trẻ hay thức giấc giữa đêm
Việc giấc ngủ ban đêm của bé bị gián đoạn được cho là 1 trong 9 dấu hiệu có thể cai sữa cho bé. Bởi cơn đói có thể là nguyên nhân khiến bé thức đêm giữa chừng. Tuy nhiên cần lưu ý là không phải lúc nào trẻ hay thức giấc vào ban đêm cũng là do đói. Do đó, bạn cần tìm hiểu rõ nguyên nhân vì sao trẻ thức giấc giữa đêm chẳng hạn như con ốm sốt, tã ướt, phòng ngủ quá nóng hay quá lạnh… từ đó đưa ra quyết định phù hợp.
10. Những dấu hiệu khác
Ngoài 9 dấu hiệu có thể cai sữa cho bé đã đề cập ở trên, bạn có thể quan sát thêm một số biểu hiện sau ở trẻ cho thấy rằng đã đến lúc bạn ngừng cho bé bú sữa:
- Bé không còn phản xạ thè lưỡi nữa.
- Bé hay nghịch vú mẹ khi bú: Nếu bé liên tục kéo hoặc cắn vú mẹ trong quá trình bú, hãy ngừng cho bé bú mẹ và cân nhắc đến việc bắt đầu cai sữa cho con.
Cai sữa đúng cách và an toàn cho bé cùng những lưu ý quan trọng
Cai sữa đúng cách và an toàn cho bé
Như vậy là bạn đã biết được 9+ dấu hiệu có thể cai sữa cho bé. Khi bắt đầu quá trình cai sữa, mẹ cần thực hiện từ từ cho dù trẻ đang ở bất kỳ độ tuổi nào. Việc ngừng cho bé bú sữa đột ngột có thể gây tổn thương cho cả mẹ và con. Mẹ có thể tham khảo những cách cai sữa đúng và an toàn cho bé sau đây:
- Giảm 1 cữ bú: Mẹ giảm bớt 1 cữ bú trong ngày từ 1-2 tuần và quan sát phản ứng của bé.
- Giảm thời gian cho bé bú: Cách này giúp giảm khẩu phần sữa mẹ. Mẹ nên bù thêm bằng sữa công thức hoặc sữa bò (tùy độ tuổi cai sữa của bé) hoặc một món ăn dặm bổ dưỡng.
- Trì hoãn hoặc làm trẻ phân tâm: Mẹ chỉ nên áp dụng cách này cho trẻ trên 1 tuổi. Chỉ cho bé bú đôi ba cữ/ngày. Nếu bé đòi bú thêm, mẹ hãy tìm lý do nào đó để bé phân tâm và quên đi việc đòi bú.
Những lưu ý quan trọng khi cai sữa cho bé
Khi cai sữa cho bé, bạn cần lưu ý những điều sau để cả bé và mẹ đều có thể kịp thích nghi với sự thay đổi mới này:
- Không cai sữa đột ngột: Việc cai sữa đột ngột có thể khiến trẻ biếng ăn và tác động tiêu cực đến tinh thần của trẻ.
- Không cai sữa khi thời tiết xấu: Nếu trời quá nóng hoặc quá lạnh, người lớn còn cảm thấy mệt mỏi, nên việc cai sữa trong những ngày này không chỉ khiến bé mệt mỏi mà còn dễ làm bé bị ốm.
- Cho bé làm quen với những món ăn mới hấp dẫn: Mẹ nên tập cho con ăn những món mới để quá trình cai sữa có thể diễn ra dễ dàng và đảm bảo dinh dưỡng cho bé.
- Không cai sữa khi bé bị ốm: Trẻ bị ốm sẽ rất biếng ăn, khó thích nghi với chế độ ăn mới. Mếu mẹ cai sữa trong lúc này sẽ khiến bé bị suy dinh dưỡng và có thể khiến bệnh nặng hơn.
Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn biết được 9+ dấu hiệu có thể cai sữa cho bé và những lưu ý trong quá trình ngừng cho bé bú sữa.
