Mụn bọc trên da là một dạng tổn thương da phức tạp cần được điều trị đúng cách để ngăn ngừa sự lây lan, ảnh hưởng xấu đến làn da. Cùng tìm hiểu cách trị mụn bọc như thế nào cho hiệu quả?
Không giống như các loại mụn ở thể nhẹ, mụn bọc không thể được làm sạch tận gốc chỉ với các sản phẩm không kê đơn (OTC).
Cách nhận biết mụn bọc
Mụn bọc là gì? Mụn bọc (cùng với mụn nang) là thể nặng của mụn trứng cá, có đường kính lớn hơn rất nhiều so với các dạng mụn thông thường. Lúc đầu, mụn bọc chỉ là cục sần cứng nhỏ, có màu đỏ. Sau đó, nó sẽ sưng to với đầy mụn bọc mủ trắng bên trong, gây đau đớn. Sự viêm nhiễm xâm nhập sâu dưới lớp tế bào từ mụn bọc đầu trắng sẽ để lại sẹo thâm và sẹo lõm.
Mụn bọc có giống với mụn nang?
Nhìn bề ngoài, mụn nang trông cũng giống như nốt mụn bọc với cục nhọt lớn, màu đỏ, gây đau. Các u nang, cũng như mụn bọc, nằm sâu dưới bề mặt da. Nhưng vì chúng chứa đầy mủ nên mềm hơn mụn bọc. Ngoài ra, u nang chỉ phát triển khi vi khuẩn từ mụn đầu đen và mụn đầu trắng lan ra khu vực xung quanh, gây viêm nhiễm các lớp da dưới. Để khắc phục tình trạng này, da thường phản ứng lại bằng cách tạo ra mủ.
Ngược lại, các nốt mụn bọc nằm sâu dưới da là kết quả của việc lỗ chân lông bị bít tắc. Mụn bọc ẩn dưới da có thể tồn tại trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng với các nang sâu và mụn cứng đầu.
Nguyên nhân gây mụn bọc ở mặt
Mụn bọc trên mặt ở các vị trí như: má, cằm, mũi hay bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể đều thường khó chữa khó chữa. Để biết cách xử lý mụn bọc, bạn cần xác định nguyên nhân của vấn đề. Cụ thể như:
Chức năng bài tiết rối loạn
Hệ bài tiết rối loạn khiến chức năng gan và thận hoạt động không hiệu quả, từ đó dẫn đến cơ thể bị nhiễm độc. Vì thế cơ thể đẩy mạnh quá trình hoạt động của hệ nội tiết. Kết quả là ảnh hưởng đến chức năng tiết bã nhờn của nang lông, và làm bóng nhờn, nhiều dầu vùng da mặt. Lượng dầu tiết quá nhiều không thoát ra khỏi lỗ chân lông, đồng thời gây bít tắc, tạo điều kiện thuận lợi mụn hình thành. Bên cạnh đó, việc vệ sinh da không kỹ sẽ làm bạn bị mụn bọc thêm trầm trọng. Cách trị mụn bọc sẽ trở nên vất vả hơn nhiều vì rất khó loại bỏ hoàn toàn nguyên nhân này.
Chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng không phù hợp
Chế độ ăn uống, sinh hoạt không khoa học sẽ khiến cơ thể dễ rơi vào căng thẳng. Từ đó, chức năng thận và gan sẽ bị rối loạn, dẫn theo hàng loạt các hệ quả xấu đến tình trạng sức khỏe bạn. Vì thế, việc bổ sung các loại thực phẩm không lành mạnh, thời gian làm việc, nghỉ ngơi không đúng giấc,… là nguyên nhân gây mụn bọc.
Nếu mụn bọc đến từ nguyên nhân này, cách chữa mụn bọc ở mặt sẽ rất khó khăn. Người bệnh cần phải thay đổi thói quen ăn uống, sinh hoạt hằng ngày thì mới có thể trị mụn triệt để. Và nếu tiếp tục sinh hoạt không khoa học, thì mụn bọc cũng dễ dàng tái phát.
Di truyền
Yếu tố di truyền cũng khiến mụn bọc xuất hiện ở một số người. Cho đến nay, các chuyên gia vẫn chưa xác định yếu tố quyết định tới tình trạng di truyền mụn bọc. Vì thế, sẽ không có biện pháp xử lý mụn bọc triệt để nếu nguyên nhân là do di truyền. Tuy nhiên, các trường hợp mắc mụn bọc do di truyền thường sẽ tự hết mụn cho đến một thời điểm nhất định.
Cách trị mụn bọc hiệu quả
Những sản phẩm trị mụn OTC thường không có tác dụng nếu bạn muốn xử lý mụn bọc triệt để. Các thành phần thiết yếu trong những sản phẩm này, như axit salicylic và benzoyl peroxide, chỉ giúp loại bỏ bã nhờn dư thừa và tế bào da chết trên da. Nhờ đó, lỗ chân lông sẽ được làm sạch. Tuy vậy, các nốt sần nằm sâu bên dưới da sẽ không được diệt bỏ tận gốc.
Thông thường, bác sĩ da liễu sẽ hướng dẫn cách xử lý mụn bọc phù hợp với tình trạng mụn của bạn.
1. Thuốc điều trị mụn bọc kê đơn
Thay vì OTC, các loại thuốc bôi kê đơn sẽ được chỉ định bôi trực tiếp lên nốt mụn. Đây là bước điều trị đầu tiên được đưa ra để xử lý mụn bọc, nhất là khi trên mặt bạn mới chỉ xuất hiện một vài nốt mụn.
Những loại thuốc trị mụn bọc được kê toa thường là:
- Kháng sinh giúp tiêu diệt vi khuẩn mắc kẹt trong lỗ chân lông.
- Thuốc trị mụn bọc Benzoyl peroxide theo toa, mạnh hơn so với thuốc OTC.
- Axit salicylic theo toa để làm khô lớp da chết và dầu bị mắc kẹt trong nốt sần.
- Retinoids là dẫn xuất vitamin A mạnh mẽ, có tác dụng làm thông thoáng lỗ chân lông, chống sưng tấy, kháng khuẩn.
Ngoài ra, một số loại gel trị mụn chiết xuất từ các thành phần tự nhiên cũng công dụng trong việc điều trị mụn bọc. Nano curcumin từ nghệ hỗ trợ điều trị mụn viêm; tinh chất hành tây đỏ ngăn ngừa hình thành sẹo lõm, vitamin E và lô hội giúp dưỡng ẩm và làm sáng da.
2. Cách trị mụn bọc trên mặt bằng kháng sinh đường uống
Nếu sau một thời gian trị mụn bọc mụn viêm, các nốt mụn của bạn không biến mất hoàn toàn mà tái đi tái lại với mức độ nghiêm trọng hơn, bác sĩ có thể đề nghị một loại kháng sinh đường uống để giúp loại bỏ vi khuẩn dư thừa. Nhờ đó, vi khuẩn P. acnes sẽ không còn tích tụ trong lỗ chân lông, để sinh ra mụn bọc. Không chỉ vậy, kháng sinh đường uống còn làm giảm tình trạng viêm đau.
3. Các loại thuốc trị mụn bọc khác
Mụn bọc dùng thuốc gì? Kháng sinh đường uống tuy hữu hiệu đối với mụn bọc nhưng bạn chỉ nên dùng trong khoảng thời gian ngắn (từ 7 đến 10 ngày) hoặc tối đa là vài tháng. Nếu muốn uống thuốc lâu dài, bạn có thể đề xuất trước với bác sĩ và nhận được tư vấn được kê các loại thuốc phù hợp, chẳng hạn như:
- Thuốc tránh thai: giúp điều chỉnh nội tiết tố nữ – một trong những nguyên nhân gây ra mụn bọc dưới da.
- Isotretinoin: cũng được làm từ vitamin A nhưng mạnh hơn nhiều so với retinoids. Đây là loại thuốc uống hàng ngày được sử dụng để điều trị tất cả các dạng mụn trứng cá, kể cả mụn bọc. Song phải mất đến vài tháng thì thuốc mới cho thấy hiệu quả rõ ràng. Đây là một trong những cách xử lý mụn bọc lâu dài mà bạn có thể cân nhắc.
>>> Bạn có thể quan tâm: Trị mụn bọc hiệu quả với 6 lời khuyên chuyên gia mách bạn
Sẹo sẽ hình thành nếu không biết cách trị mụn bọc?
Mụn bọc thường để lại sẹo vì hai lý do. Thứ nhất, việc không điều trị từ lúc mụn mới hình thành sẽ dẫn tới viêm nặng hơn, phá hỏng các tế bào da xung quanh. Nếu một thời gian sau bạn mới điều trị, vùng da bị viêm có thể chuyển thành vết đen. Thứ hai, bạn tự nặn mụn không đúng cách, gây ra viêm nhiễm và lây lan. Từ đó, khiến mụn ngày càng tồi tệ và hình thành sẹo.
Vì thế, cách trị mụn bọc tốt nhất để ngăn ngừa sẹo là bạn cần can thiệp kịp thời, và tuyệt đối không tự ý nặn mụn.
Cách chăm sóc da sau khi thực hiện cách trị mụn bọc
- Rửa mặt 2 lần/ngày vào mỗi sáng và tối bằng sữa/gel rửa mặt dành riêng cho da mụn.
- Tẩy trang kỹ trước khi đi ngủ, đảm bảo cặn trang điểm và dầu nhờn không còn lưu lại trên da.
- Thoa kem dưỡng ẩm/toner sau khi rửa mặt.
- Đắp mặt nạ phù hợp với da mụn 2 lần/tuần để cung cấp nước cho da, cũng như lấy sạch vi khuẩn và bã nhờn từ lỗ chân lông.
- Thoa kem chống nắng SPF30 mỗi ngày, nên chọn loại dán nhãn “không chứa dầu” hoặc “không gây mụn”.
- Không chạm tay lên mặt, càng không được sờ vào các nốt mụn.
- Luôn rửa tay sạch trước khi thoa mỹ phẩm.
>>> Bạn có thể quan tâm: Mụn bọc để lại sẹo rỗ, đâu là giải pháp điều trị hiệu quả?
Khi nào cần đến các biện pháp mạnh hơn để trị mụn bọc
Mụn bọc khó loại bỏ, nhưng không phải là không thể. Nếu sau một thời gian tuân thủ phương cách điều trị mụn bọc của bác sĩ mà bạn không thu về được hiệu quả như mong muốn, hãy quay trở lại phòng khám. Bác sĩ sẽ đến có thể phải dùng đến các biện pháp can thiệp mạnh hơn để xử lý tình trạng mụn bọc, chẳng hạn như trị liệu bằng laser, dùng liệu pháp ánh sáng xanh, tiêm thuốc… Quan trọng nhất là bạn phải luôn kiên trì, vì cách trị mụn bọc đòi hỏi cả một quá trình chứ không chỉ ngày một ngày hai.
