Hẹp động mạch thận

Định nghĩa

Hẹp động mạch thận là bệnh gì?

Hẹp động mạch thận là sự thu hẹp của một hoặc nhiều động mạch mang máu đến thận (động mạch thận). Thận cần lượng máu đầy đủ để giúp lọc bỏ chất thải và chất lỏng dư thừa. Khi các động mạch bị thu hẹp sẽ dẫn đến sự thiếu hụt lượng máu giàu oxy đến thận. Lưu lượng máu giảm có thể làm tăng huyết áp trong toàn bộ cơ thể (huyết áp hệ thống) và làm tổn thương nhu mô thận.

Tình trạng này có thể gây cao huyết áp thận. Nếu tất cả động mạch thận bị tắc nghẽn sẽ dẫn đến nhiều bệnh nghiêm trọng bao gồm cả suy thận.

Những ai thường mắc phải hẹp động mạch thận?

Bệnh nhân thường là phụ nữ và người cao tuổi. Bạn có thể hạn chế khả năng mắc bệnh bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để biết thêm thông tin.

Triệu chứng và dấu hiệu

Những dấu hiệu và triệu chứng của hẹp động mạch thận là gì?

Hẹp động mạch thận thường không có dấu hiệu và triệu chứng đặc hiệu. Bạn sẽ không biết mình mắc chứng này cho đến khi xuất hiện các triệu chứng của tăng huyết áp hoặc suy thận. Có trường hợp bệnh nhân tình cờ phát hiện bị bệnh này khi làm xét nghiệm hoặc kiểm tra thận cho một bệnh khác.

Một vài triệu chứng có thể là do hẹp động mạch thận gây ra là:

• Huyết áp cao đột ngột

• Mắc bệnh cao huyết áp trước 30 tuổi hoặc sau 55 tuổi

• Mức độ protein cao trong nước tiểu hoặc các dấu hiệu bất thường khác của thận

• Chức năng thận giảm sút trong quá trình điều trị cao huyết áp

• Thừa chất lỏng và sưng trong các mô của cơ thể

• Suy tim

Có thể có các triệu chứng và dấu hiệu khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn có các dấu hiệu và triệu chứng được đề cập ở trên, hay có bất kỳ câu hỏi hoặc thắc mắc nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ. Ngoài ra, bạn cần đi khám ngay nếu bạn:

• Cảm thấy có triệu chứng bất thường, kéo dài, xuất hiện khi tiểu tiện

• Không ổn định được huyết áp cao hoặc có bất thường ở thận khi trị cao huyết áp

• Bị sưng phù thấy rõ

Cơ địa và tình trạng bệnh lý có thể khác nhau ở nhiều người. Hãy luôn thảo luận với bác sĩ để được chỉ định phương pháp chẩn đoán, điều trị và xử lý tốt nhất dành cho bạn.

Nguyên nhân

Nguyên nhân gây ra hẹp động mạch thận là gì?

• Ở những người cao tuổi: nguyên nhân thường là do xơ vữa động mạch. Khi bị xơ vữa động mạch, các chất béo, cholesterol và các chất khác bị tích tụ ở thành động mạch gây tắc nghẽn.
• Ở những người trẻ tuổi: nguyên nhân phổ biến của tình trạng này là chứng loạn sản sợi cơ. Loạn sản sợi cơ là chứng rối loạn khiến cơ ở thành động mạch phát triển bất thường. Động mạch ở thận khi đó sẽ có những đoạn phình và hẹp xen kẽ khiến máu khó chảy qua và tệ nhất là không thể lưu thông.

Nguy cơ mắc bệnh

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc hẹp động mạch thận?

Những yếu tố khiến nguy cơ mắc bệnh tăng bao gồm:

• Độ tuổi: những người cao tuổi có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

• Mắc các bệnh lý khác như: huyết áp cao, cholesterol cao, tiểu đường.

• Thừa cân, béo phì hoặc không tập thể dục thường xuyên

• Hút thuốc lá: thuốc lá làm máu khó tuần hoàn

• Di truyền: có người nhà từng mắc bệnh hẹp động mạch thận.

Chẩn đoán & điều trị

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán hẹp động mạch thận?

Bác sĩ sẽ chẩn đoán thông qua bệnh sử hoặc kiểm tra lâm sàng, xét ngiệm máu, nước tiểu và chụp cắt lớp cộng hưởng từ mạch máu (MRA) cho động mạch thận.

Những phương pháp nào dùng để điều trị hẹp động mạch thận?

Phương pháp điều trị hẹp động mạch thận như thế nào phụ thuộc vào độ nghiêm trọng của bệnh và nguyên nhân gây bệnh. Nếu bạn chỉ bị hẹp nhẹ và vừa phải, bạn chỉ cần điêu trị bằng thuốc kiềm chế cao huyết áp.

Nếu bệnh nặng hơn, bạn cần phải phẫu thuật để nới rộng động mạch hoặc mở lại động mạch đã bị tắc nghẽn. Bác sĩ sẽ dùng cách nong mạch khi nguyên nhân bệnh là loạn sản sợi cơ.

Thủ thuật thực hiện như sau:

• Bác sĩ sẽ chèn và thổi một quả bóng nhỏ nơi động mạch bị tắc để mở rộng động mạch.

• Sau đố, bác sĩ dùng lưới nhỏ hình ống, gọi là ống đỡ động mạch, để giữ cho động mạch luôn mở.
• Thủ thuật này có thể sẽ phải lặp lại vì chứng hẹp động mạch do loạn sản cơ tái phát và bạn vẫn cần phải dùng thuốc kiềm chế cao huyết áp.

Phong cách sống và thói quen sinh hoạt

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của hẹp động mạch thận?

Những thói quen sinh hoạt sau đây có thể giúp bạn kiểm soát tốt tình trạng của mình:

• Uống thuốc theo chỉ định và tái khám đúng lịch hẹn

• Thay đổi lối sống như ăn uống lành mạnh, tập thể dục. Bạn có thể hỏi bác sĩ xem nên tập như thế nào để phù hợp với tình trạng sức khỏe cũng như tuổi tác của mình.

• Không ăn nhiều chất béo, cholesterol trong mỡ động vật, không ăn mặn hay nhiều muối

• Uống nhiều nước

• Không được uống rượu bia

• Giảm cân nếu bạn thừa cân

• Bỏ hút thuốc nếu bạn có hút thuốc lá

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.