Đã 3 ngày rồi bạn không thể đi vệ sinh? Đó có thể là dấu hiệu của táo bón. Tình trạng này sẽ gây khó chịu và ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống hằng ngày của bạn. Tìm hiểu về những nguyên nhân gây táo bón sẽ giúp bạn hạn chế và điều trị kịp thời tình trạng này!

Không có quy định chính xác về số lần nên đi đại tiện nhưng nếu bạn đi vệ sinh ít hơn 3 lần trong tuần, bạn có thể đang bị táo bón. Bên cạnh việc không thể đi vệ sinh, bạn còn gặp phải các tình trạng khác như phân cứng và khô, đầy bụng, đau bụng dưới, trĩ hay nứt hậu môn vì bệnh táo bón.

Trong đa số trường hợp, nguyên nhân gây táo bón thường không rõ ràng nhưng một vài yếu tố có thể khiến đại tràng của bạn hoạt động bất thường. Mời bạn cùng Hello Bacsi tìm hiểu về 10 nguyên nhân có thể khiến bạn bị táo bón trong bài viết dưới đây nhé.

1. Nhịn đi vệ sinh

Thông thường, mọi người sẽ đi vệ sinh bất kỳ lúc nào cảm thấy cần. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, do quá bận rộn với công việc, đang trong buổi họp căng thẳng hoặc đơn giản là không tìm thấy nhà vệ sinh, bạn có xu hướng nhịn cảm giác muốn đi vệ sinh lại và chờ đến khi nào thuận tiện hơn. Nhịn đi vệ sinh một vài lần không gây ảnh hưởng nhiều đến bạn. Tuy nhiên, nếu xảy ra thường xuyên, tình trạng này có thể dẫn đến táo bón hoặc làm trầm trọng hơn vấn đề của bạn.

Khi trực tràng đầy phân, một tín hiệu sẽ được truyền đến vỏ não để khiến bạn muốn đi vệ sinh. Nếu bạn không thể tống phân ra ngoài, ruột sẽ tiếp tục công việc tái hấp thu nước cho đến khi phân được thải hoàn toàn. Điều này khiến phân càng khô và cứng hơn, làm bạn khó khăn hơn khi tống xuất phân ra khỏi hậu môn.

2. Dư thừa canxi

Uống quá nhiều viên bổ sung canxi làm giảm nhu động ruột, dẫn đến phân trữ lại trong ruột lâu hơn và khiến nước trong phân được tái hấp thu nhiều hơn. Cuối cùng, phân trở nên khô cứng và khó tống ra ngoài. Vì vậy, một trong những nguyên nhân gây táo bón có thể đến từ tác hại của việc dư thừa canxi. Bạn thường không biết đến nguy cơ này cho đến khi gặp phải các triệu chứng của táo bón.

Bạn có thể bổ sung khoảng 1.000mg canxi mỗi ngày từ các loại thực phẩm như phô mai, sữa, yogurt, cá mòi hay ngũ cốc. Tuy nhiên, nếu nhu cầu canxi tăng cao và cần phải uống viên canxi thì bạn nên sử dụng canxi citrate thay vì canxi cacbonat. Vì canxi cacbonat có nồng độ cao nên dễ ảnh hưởng đến nhu động ruột hơn.

3. Uống quá nhiều sắt

Cũng như canxi, khi bạn uống quá nhiều sắt cũng khiến việc đi vệ sinh trở nên khó khăn hơn. Vì nồng độ sắt cao có thể làm giảm nhu động của trực tràng.

Bạn cần khoảng 8mg sắt mỗi ngày, tất cả có thể được cung cấp thông qua thức ăn như thịt, hải sản, cải bó xôi và các loại đậu. Tuy nhiên, nếu tình trạng thiếu máu thiếu sắt xảy ra ở nam giới, bạn cũng không nên tự ý uống viên sắt bổ sung, vì đây có thể là dấu hiệu của hiện tượng mất máu rỉ rả ở hệ tiêu hóa.

4. Bất đồng vận cơ sàn chậu

Để việc tống phân được thuận lợi, các cơ vùng bụng thường co lại trong khi cơ vùng sàn chậu phải giãn ra. Tuy nhiên, những người bị bất đồng vận cơ sàn chậu (một chứng rối loạn chức năng sàn chậu) không thể hoàn thiện được động tác trên. Chứng rối loạn này sẽ khiến các cơ vùng bụng co không đủ mạnh hay cơ sàn chậu không thể giãn được. Cuối cùng, cơ vòng hậu môn vốn phải thư giãn để tống phân ra ngoài lại căng lên bất thường, dẫn đến phân không thể tống xuất hoàn toàn.

Hầu hết mọi người đều không ý thức được tình trạng đi vệ sinh bất thường này. Vì thế, nếu đã thử nhiều biện pháp điều trị táo bón mà không có hiệu quả, bác sĩ có thể nghĩ đến trường hợp bất đồng vận cơ sàn chậu. Để đánh giá chức năng của ruột, các bác sĩ có thể cho đo áp lực hậu môn trực tràng để giúp bạn xác định tình trạng bất thường trên.

5. Trầm cảm cũng là nguyên nhân gây táo bón

Một nghiên cứu ở Iran ghi nhận, có khoảng 33% bệnh nhân táo bón có triệu chứng trầm cảm. Có lẽ vì trầm cảm khiến quá trình chuyển hóa trong cơ thể giảm xuống và điều này ảnh hưởng đến cả nhu động ruột.

Không những vậy, người bị trầm cảm cũng thường có lối sống khác biệt và điều này có thể ảnh hưởng đến ruột. Ví dụ như bạn sẽ biếng ăn hơn, chế độ ăn ít chất xơ, ngủ thất thường hoặc bạn không buồn đi toilet dù cảm giác đại tiện đang hối thúc. Tất cả đều có thể là nguyên nhân gây táo bón.

6. Thuốc chống trầm cảm

Không chỉ có trầm cảm khiến bạn bị táo bón mà các thuốc điều trị trầm cảm cũng khiến phân khó tống xuất ra ngoài hơn do có hoạt tính anticholinergic (ức chế phó giao cảm), đặc biệt là thuốc chống trầm cảm ba vòng.

Anticholinergic sẽ ức chế chất dẫn truyền thần kinh acetylcholine gắn kết với thụ thể trên tế bào. Mà acetylcholine có vai trò trong sự co thắt cơ hệ ruột và giúp vận chuyển thức ăn. Vì thế ức chế acetylcholine khiến ruột bạn giảm hoạt động, thức ăn sẽ tồn tại lâu hơn trong ruột và phân khó được tống xuất ra ngoài hơn.

7. Phụ thuộc thuốc nhuận tràng

Việc thỉnh thoảng sử dụng thuốc nhuận tràng để giúp đi vệ sinh thường không gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe của bạn. Tuy nhiên, nếu dùng nhiều đến mức lệ thuộc vào loại thuốc này, bạn có thể vô tình khiến tình trạng của mình trở nên nghiêm trọng hơn.

Vì liều cao thuốc nhuận tràng sẽ làm giảm sự nhạy cảm của ruột, khiến ruột khó hoạt động bình thường nếu không có thuốc. Cuối cùng, bạn không thể đi vệ sinh bình thường được nữa.

8. Đái tháo đường có thể là nguyên nhân gây táo bón

Một nghiên cứu ở Brazil năm 2014 cho biết có khoảng 1/3 bệnh nhân đái tháo đường bị táo bón. Như vậy, lượng đường cao trong máu có ảnh hưởng gì đến việc khó đi vệ sinh của bạn?

Những người bị đái tháo đường lâu năm sẽ bị tổn thương thần kinh, trong đó có hệ thần kinh ruột, khiến nhu động ruột giảm và cảm giác trực tràng kém nhạy, kết quả là bạn sẽ bị táo bón và không thể đi vệ sinh.

9. Chế độ ăn nhiều béo, ít xơ

Ăn phô mai quá nhiều có thể khiến bạn không đi vệ sinh được trong vài ngày. Điều này được giải thích là do thành phần của phô mai chứa nhiều chất béo và không có chất xơ. Chất béo khiến nhu động ruột giảm, kèm theo việc ăn ít chất xơ, có thể là nguyên nhân gây táo bón.

Một trong những cách trị táo bón hiệu quả nhất là ăn nhiều chất xơ từ các loại rau củ quả quen thuộc như chuối tiêu, khoai lang luộc, bưởi, rau mùng tơi, rau đay… Chất xơ là thành phần rất quan trọng giúp phân dễ tống xuất ra ngoài vì các sợi xơ sẽ kéo nước vào ống tiêu hóa, tích tụ trong phân và giúp phân mềm hơn.

10. Thuốc giảm đau opioid

Có khoảng 50% bệnh nhân sử dụng thuốc giảm đau opioid gặp phải tình trạng táo bón. Vì các thuốc này có tác động đến hệ ruột của bạn. Đầu tiên, opioid giảm nhu động ruột, khiến phân tồn tại lâu và bị mất nước. Bên cạnh đó, opioid còn khiến hệ tiêu hóa giảm sự tiết dịch vào lòng ống, cả hai vấn đề trên kết hợp khiến phân trở nên khô cứng và khó tống xuất ra ngoài.

Có những thói quen tưởng chừng như vô hại lại đang khiến tình trạng táo bón của bạn nặng hơn. Không những vậy, việc khó đi vệ sinh có thể là biểu hiện của nhiều bệnh nguy hiểm đến tính mạng. Vì thế, nếu gặp bất thường về đại tiện trong thời gian dài, bạn nên khám bác sĩ để được xác định nguyên nhân gây táo bón và điều trị kịp thời nhé.