Mất khứu giác: Nguyên nhân, triệu trứng, cách điều trị và phòng ngừa

Bị mất khứu giác là tình trạng xảy ra khi bạn không có khả năng ngửi mùi. Nguyên nhân thường là do nghẹt mũi hoặc chấn thương não. Mũi không ngửi được mùi có thể gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Hiểu về bệnh lý này sẽ giúp bạn phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Vậy dấu hiệu của tình trạng này là gì và làm thế nào để phát hiện bệnh sớm? Mời bạn cùng tìm hiểu thêm trong bài viết này nhé!

Tìm hiểu chung

Mất khứu giác là tình trạng gì?

Khả năng ngửi được mùi do các quá trình nhất định điều khiển. Ban đầu, một phân tử như mùi thơm từ hoa kích thích các tế bào khứu giác ở mũi. Các tế bào thần kinh này gửi thông tin tới não để xác định mùi cụ thể. Bất cứ tình trạng nào cản trở các quá trình này, như sung huyết mũi, tắc nghẽn mũi hoặc tổn thương các tế bào thần kinh, có thể dẫn đến mất khứu giác, khiến mũi không ngửi thấy mùi. Tuy nhiên, một số người khi sinh đã không ngửi thấy mùi gì (bị mất khứu giác bẩm sinh).

Ngoài ra, khứu giác cũng ảnh hưởng đến vị giác. Nếu không có khứu giác, vị giác chỉ có thể phát hiện ra một vài hương vị. Điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Nếu bạn đột nhiên mất khứu giác, không ngửi thấy mùi vị và không biết nguyên nhân gây ra, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Triệu chứng thường gặp

Những dấu hiệu và triệu chứng của tình trạng mất khứu giác là gì?

Một số người bị tình trạng này nhận thấy sự thay đổi ở khứu giác, ví dụ như không thể ngửi thấy những mùi quen thuộc như lúc trước. Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Bị mất khứu giác đôi khi có thể được điều trị, tùy thuộc vào nguyên nhân. Vậy, tại sao bị mất khứu giác? Lỗ mũi không ngửi được mùi là bệnh gì? Lỗ mũi không ngửi được mùi có thể do cảm lạnh (nghẹt mũi mất khứu giác), dị ứng (viêm mũi dị ứng mất khứu giác) hoặc nhiễm trùng xoang (viêm xoang bị mất khứu giác). Nhưng tình trạng này thường tự khỏi sau vài ngày (mất khứu giác tạm thời). Nếu tình trạng này không cải thiện, bạn cần đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và loại trừ các tình huống nghiêm trọng hơn.

Mặt khác, bác sĩ có thể chỉ định thuốc kháng sinh để điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc loại bỏ các tắc nghẽn trong đường mũi. Trong các trường hợp khác, mũi không ngửi thấy mùi có thể là vĩnh viễn. Đặc biệt sau 60 tuổi, bạn có nhiều nguy cơ mất khứu giác.

Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa mỗi người là khác nhau, vì vậy hãy hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn được phương án thích hợp nhất.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân nào gây ra tình trạng mất khứu giác?

Nhiều người thường thắc mắc: “Bị viêm xoang có bị mất khứu giác không?’, “Viêm xoang có gây mất khứu giác không?’, “Bị cảm có bị mất khứu giác không?’. Thực tế, có rất nhiều nguyên nhân khiến mũi không ngửi được mùi:

• Nhiễm virus ảnh hưởng đến đường hô hấp trên, chẳng hạn như cảm lạnh (nghẹt mũi không ngửi được mùi)
• Viêm xoang lâu ngày (mạn tính), có hoặc không kèm polyp mũi (mất khứu giác do viêm xoang)
• Bất thường ở mũi chẳng hạn như mũi quặm hoặc vách ngăn mũi không thẳng
• Cảm cúm hoặc sốt gây viêm mũi nặng
• Vài loại thuốc bao gồm kháng sinh như metronidazole
• Sử dụng chất cấm như cocain hoặc amphetamine
• Bệnh tiểu đường
• Lạm dụng rượu lâu dài
• Suy giáp
• Hội chứng Cushing (nồng độ hormone cortisol trong máu cao)
• Tiếp xúc với chất hóa học làm tổn thương mô bên trong mũi
• Chấn thương ở đầu
• U não
• Xạ trị
• Động kinh
• Bệnh Parkinson
• Bệnh Alzheimer
• Đột quỵ
• Bệnh gan hoặc thận
• Thiếu vitamin B12
• Tâm thần phân liệt
• Bệnh u hạt với viêm đa mạch – một rối loạn không thường gặp ở các mạch máu
• Sarcoidosis – một bệnh hiếm gặp làm cho các tế bào cơ thể kết cụm
• Bẩm sinh

Nguy cơ mắc phải

Những ai thường mắc phải tình trạng này?

Bị mất khứu giác là tình trạng rất thường gặp, ảnh hưởng ở nữ giới nhiều hơn nam giới. Bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi. Bạn có thể kiểm soát tình trạng không ngửi thấy mùi vị bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hãy tham khảo bác sĩ để biết thêm thông tin chi tiết.

Điều trị hiệu quả

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán bệnh không ngửi thấy mùi vị

Bác sĩ có thể hỏi bạn một số câu hỏi về các triệu chứng hiện tại, khám lâm sàng đồng thời đặt câu hỏi về tiền sử bệnh. Tùy thuộc vào tình trạng bệnh, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện thêm một hoặc nhiều xét nghiệm sau đây:

• Chụp cắt lớp vi tính (CT), sử dụng các tia X để tạo ra một hình ảnh chi tiết về bộ não
• Chụp cộng hưởng từ (MRI), sử dụng sóng vô tuyến điện và từ trường để xem cấu trúc não
• X-quang hộp sọ
• Nội soi mũi

Những phương pháp nào dùng để điều trị tình trạng mất khứu giác?

Đến đây, mọi người sẽ thường hỏi rằng: “Mũi bị mất mùi phải làm sao hay không ngửi được mùi phải làm sao?’, “Cách chữa mũi không ngửi thấy mùi là gì?’. 

Hiện nay, không có phương pháp chữa trị hay điều trị chứng mất khứu giác bẩm sinh. Tuy nhiên, các hiện tượng tự dưng mất khứu giác khác có thể chữa trị khi bác sĩ tìm ra được nguyên nhân. Các phương pháp điều trị có thể được áp dụng bao gồm:

• Steroid xịt mũi
• Thuốc kháng histamine
• Steroid viên
• Phẫu thuật cắt polyp mũi
• Phẫu thuật làm thẳng vách ngăn mũi
• Phẫu thuật làm sạch xoang, được gọi là phẫu thuật xoang nội soi

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của tình trạng mất khứu giác?

Các lối sống và biện pháp tại nhà sau đây có thể giúp bạn đối phó với tình trạng mũi không ngửi được mùi:

• Lắp đặt các bảng báo động khói ở tất cả các khu vực trong nhà, đặc biệt là trong nhà bếp và gần nơi có lửa
• Thay đổi từ các thiết bị dùng khí tự nhiên sang điện hoặc lắp đặt một máy dò khí tự nhiên
• Ghi rõ ngày hết hạn sử dụng thực phẩm
• Đọc cẩn thận các nhãn cảnh báo trên các sản phẩm như đồ tẩy rửa phòng tắm, nhà bếp và thuốc trừ sâu để nhận biết các hóa chất mạnh

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.