Cây mật gấu (Vernonia amygdalina Del., hay còn được gọi là cây lá đắng) được sử dụng làm thuốc từ rất lâu trong y học dân gian ở một số nước châu Phi và châu Á, trong đó có Việt Nam. Hiện nay, có nhiều người truyền tai nhau dùng lá mật gấu trị tiểu đường. Vậy liệu cách này có thực hiệu quả không? Mời bạn cùng Hello Bacsi tìm hiểu và khám phá về công dụng của lá cây mật gấu đối với bệnh tiểu đường trong bài viết ngay sau đây nhé!
Theo Đông y, lá cây mật gấu có vị đắng, tính hàn, mùi rất đặc trưng. Được sử dụng trong các bài thuốc điều trị viêm đường hô hấp, rối loạn tiêu hoá, các bệnh lý đại tràng, viêm nhiễm ngoài da, ho khan, ho có đờm…
Các nghiên cứu gần đây cho thấy rằng, lá cây mật gấu là nguồn rất dồi dào: vitamin A, B1, B2, C và E, acid amin, chất khoáng sắt, đồng, kẽm, mangan, clo, magie,… Các hợp chất có hoạt tính sinh học của lá gồm alkaloids, saponin, glycoside, flavonoid, coumarin, terpen, glycoside, steroid, acid phenolic, anthraquinone, sesquiterpen (chống ung thư), xanthone, edotide, lignan.
Nhiều nghiên cứu đã ghi nhận lá mật gấu trị tiểu đường type 2 khá tốt. Bên cạnh đó, dược liệu này còn làm giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính, đặc biệt là ung thư vú, ung thư cổ tử cung, viêm gan, suy thận; trị rối loạn tiêu hóa; giảm huyết áp; lợi tiểu; chống viêm và giảm mức cholesterol xấu cho cơ thể,…
Tác dụng của lá mật gấu trị tiểu đường
Đái tháo đường (tiểu đường) là một nhóm bệnh chuyển hóa đặc trưng bởi sự tăng đường huyết trong cơ thể, nguyên nhân là do cơ thể gặp vấn đề trong việc sản xuất insulin hoặc khả năng hoạt động của insulin tại các tế bào. Vậy, lá cây mật gấu trị tiểu đường theo cơ chế nào?
Ổn định đường huyết
Nhiều thầy thuốc ở châu Phi và dân gian Ấn Độ cũng sử dụng lá mật gấu trị bệnh tiểu đường từ xa xưa.
Các bằng chứng khoa học trước đây cho thấy dịch chiết từ lá mật gấu thúc đẩy sự phục hồi của các tế bào beta đảo tụy – bộ phận sản xuất insulin ở bệnh nhân tiểu đường tuýp 1. Hàm lượng andrographolide có trong dược liệu có hiệu quả trong việc giảm lượng đường và điều hòa lượng đường trong máu. Từ đó hỗ trợ tích cực điều trị bệnh lý đái tháo đường.
Hiện tại, các nhà nghiên cứu Nigeria đã xác định lá mật gấu cải thiện chức năng của insulin, ổn định đường huyết cho bệnh nhân tiểu đường tuýp 2, bảo vệ cơ thể chống lại các biến chứng phổ biến của bệnh tiểu đường như suy thận và đau tim. Về khả năng giảm biến chứng có thể do lá mật gấu giúp giảm cholesterol xấu và hỗ trợ kiểm soát tình trạng huyết áp cao.
Một nghiên cứu đăng tải trên Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ năm 2014 cũng cho thấy hoạt chất trong lá mật gấu hoạt động theo cơ chế tương tự như thuốc hạ đường huyết metformin, đó là ức chế quá trình tạo glucose mới ở gan; đồng thời tăng cường quá trình oxy hóa glucose để giảm đường huyết. Những kết quả này mở ra hi vọng về việc ứng dụng lá mật gấu trong các chế phẩm dành cho bệnh nhân tiểu đường.
Giảm cholesterol xấu LDL
Cholesterol LDL là thành phần chính của mảng xơ vữa động mạch, làm tăng nguy cơ tắc nghẽn mạch máu, từ đó dẫn tới biến cố về tim mạch như đau tim, đột quỵ.
Cây mật gấu chữa bệnh tiểu đường đồng thời cũng giúp giảm cholesterol xấu LDL và tăng hàm lượng cholesterol HDL tốt trong cơ thể. Tuy nhiên, vẫn chưa có một nghiên cứu chính thức nào điều tra tác dụng làm giảm cholesterol của lá cây mật gấu trên người.
Hỗ trợ điều trị tăng huyết áp
Tăng huyết áp, hay huyết áp cao ở bệnh nhân tiểu đường sẽ làm tăng mức độ hủy hoại mạch máu và cản trở dòng máu tới những vùng ở xa tim, góp phần tăng tỷ lệ biến chứng tại các mạch máu nhỏ như thận, mắt, thần kinh ngoại biên. Vì vậy, kiểm soát huyết áp rất quan trọng. Một trong những tác dụng của lá mật gấu là giảm và ổn định chỉ số huyết áp.
Cơ chế là bởi thành phần của lá mật gấu có chứa nhiều kali, khi bổ sung vào cơ thể giúp hạ huyết áp một cách hiệu quả do có khả năng loại bỏ được lượng nước, muối giúp cho cơ thể.
Bài thuốc từ lá mật gấu trị tiểu đường
Trong Đông y, bài thuốc từ lá cây mật gấu trị tiểu đường khá phổ biến và có hiệu quả đối với một số bệnh nhân. Sau đây là bài thuốc đơn giản từ lá cây mật gấu trị tiểu đường thường được nhiều người áp dụng:
Nguyên liệu cần chuẩn bị: 5gr lá mật gấu tươi.
Các bước thực hiện:
- Rửa sạch và ngâm trong nước muối loãng.
- Hãm lá mật gấu với nước sôi nóng trong phích hoặc bình giữ nhiệt, tương tự như hãm chè (trà) xanh tươi.
- Uống thành 2 lần mỗi ngày vào buổi sáng và buổi tối, kiên trì để thấy rõ hiệu quả.
Những lưu ý khi sử dụng lá cây mật gấu trị tiểu đường
Mặc dù lá cây mật gấu được coi là có tác dụng trong hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường và các nghiên cứu hiện tại cũng chứng minh được rằng lá mật gấu không chứa độc tính. Tuy nhiên, khi quyết định sử dụng bài thuốc từ loại dược liệu này, người bệnh cũng cần phải lưu ý một số vấn đề sau đây:
- Đôi khi có những tương tác giữa dược liệu và các loại thuốc bạn đang dùng sẽ làm tăng/giảm hiệu quả điều trị hoặc gây ra tác dụng phụ, hãy đến thăm khám và hỏi ý kiến bác sĩ trước khi quyết định có sử dụng lá cây mật gấu trị tiểu đường hay không.
- Nếu có, chỉ coi đây là phương pháp hỗ trợ, tuyệt đối không tự ý thay đổi liều dùng hay ngưng dùng thuốc mà vẫn phải tuân thủ tuyệt đối chỉ định của bác sĩ.
- Tránh việc sử dụng quá liều lá cay mật gấu bởi điều này có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn và làm ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe.
- Hiệu quả của bài thuốc từ lá mật gấu chữa tiểu đường sẽ còn tùy thuộc vào cơ địa của bệnh nhân, tình trạng bệnh, tuổi tác và tình hình sức khỏe tổng thể.
- Không được dùng cho phụ nữ mang thai vì có thể làm tăng nguy cơ sảy thai.
- Vẫn cần áp dụng chế độ ăn kiêng cho người tiểu đường hàng ngày, tránh để đường huyết tăng cao.
Hy vọng thông qua bài viết này bạn đã hiểu rõ hơn về tác dụng của lá mật gấu trị tiểu đường và bài thuốc có thể áp dụng. Tuy nhiên, bạn nên đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị bệnh theo đúng phương pháp y khoa càng sớm càng tốt, tránh việc lạm dụng các bài thuốc đến từ dân gian không rõ ràng nguồn gốc và hiệu quả, có thể gây nên những tác dụng phụ và hiểm họa tiềm ẩn cho sức khỏe.
