Chế độ ăn uống của người tiểu đường thường được cho là kiêng khem khắt khe và có phần “khó chịu” vào những ngày Tết. Thời điểm này, mỗi nhà đều tràn ngập bánh, mứt, bánh chưng, giò chả,… và chắc chắn là không thể thiếu những bàn nhậu mừng ngày sum vầy.

Vậy làm thế nào để người bệnh tiểu đường có thể quản lý đường huyết hiệu quả như ngày thường mà không bỏ lỡ các cuộc vui lễ Tết cùng gia đình? Hãy để Hello Bacsi mách cho bạn các bí quyết sau đây nhé!

1. Chế độ ăn uống hợp lý dành cho người tiểu đường dịp lễ Tết

Nguyên tắc chính của việc xây dựng chế độ dinh dưỡng dành cho người tiểu đường là giữ cho mức đường huyết, huyết áp và cholesterol máu ở mức mục tiêu đề ra.

Một số quan niệm cho rằng người bệnh tiểu đường tuyệt đối không được ăn đường, đồ ngọt hay chất béo. Thực tế, không có một công thức cố định nào cho chế độ ăn uống của người tiểu đường. Chìa khóa của việc cân bằng dinh dưỡng là bạn cần hạn chế tối đa các thực phẩm ít carbohydrate và chất béo, tập trung vào nhóm giàu chất xơ và đạm nạc chứ không cần kiêng khem hoàn toàn bất kỳ món ăn nào. Đừng quá lo lắng vì người tiểu đường vẫn có rất nhiều sự lựa chọn về món ăn, ví dụ như:

Với nhóm trái cây và rau xanh

Những ngày lễ hội vui chơi ăn uống bạn sẽ dễ bị “cám dỗ” bởi các món ăn giàu tinh bột hay chất đạm, nấu nhiều dầu mỡ mà bỏ quên việc bổ sung trái cây và rau xanh. Trái cây và rau xanh sẽ cung cấp cho người tiểu đường chất xơ, vitamin và các khoáng chất cần cần thiết. Điều này sẽ giúp họ no lâu hơn, hạn chế dung nạp quá nhiều tinh bột và góp phần chống lại các bệnh tim mạch, đột quỵ, cao huyết áp mà người bệnh tiểu đường có nguy cơ cao mắc phải.

Trong đó, bạn nên lưu ý thêm vào mỗi bữa ăn các loại trái cây như ổi, cam, bưởi, nho, táo và chuối thay vì những quả ngọt nhiều như xoài chín, sầu riêng,… và hầu hết các loại rau củ quả (trừ khoai tây).

Nhóm thực phẩm cung cấp chất bột đường

Dù chất bột đường là “thủ phạm” làm đường huyết tăng cao sau ăn nhưng nó chỉ xảy ra khi bạn ăn quá nhiều. Nếu bạn không ăn đủ khẩu phần chất bột đường mỗi ngày, cơ thể sẽ bị thiếu hụt năng lượng để hoạt động.

Các loại ngũ cốc giàu chất xơ và khoáng chất như gạo lứt sẽ được khuyến khích ưu tiên dùng cho chế độ ăn của người tiểu đường thay cho bánh mì trắng hay cơm trắng. Mặc dù khó để cưỡng lại trước món bánh chưng và bánh tét thơm phức, nhưng bạn chỉ nên ăn một lượng nhỏ các món ăn này. Hãy kết hợp bổ sung chất bột đường bằng các món ăn từ ngũ cốc nguyên hạt khác như gạo lứt, yến mạch,…

Chế độ ăn uống của người tiểu đường với món ăn giàu đạm

Ngày Tết hay những ngày thường thì người tiểu đường cũng đừng quên bổ sung các món ăn giàu chất đạm nạc. Nhiều chế độ ăn uống lành mạnh đã chỉ ra rằng: bạn nên hạn chế dùng thịt đỏ (thịt bò, thịt cừu, thịt chó…), thịt đã qua chế biến mà thay vào đó nên lựa chọn các món ăn từ cá, đặc biệt là các loại cá giàu omega-3 như cá thu, cá hồi và cá mòi; thịt gia cầm bỏ da, thịt heo nạc hay từ các loại đậu. Đồng thời, cũng nên ưu tiên chế biến các món đơn giản như luộc, hấp thay vì chiên, xào nhé!

Nhóm thực phẩm chứa nhiều chất béo và đường

Nên ưu tiên sử dụng các nhóm thực phẩm có nguồn chất béo chưa bão hòa như dầu ô liu, dầu đậu nành, dầu hướng dương và các loại dầu thực vật khác trong chế độ ăn uống của người tiểu đường.

Với đồ ngọt, đồ ăn vặt, các món bánh mứt mặc dù luôn hấp dẫn nhưng chúng chứa lượng đường khá cao mà lại không mang đến dinh dưỡng, bạn chỉ nên nhâm nhi một lượng nhỏ và thay vào đó là ăn vặt với các loại hạt như hạnh nhân, hạt bí, hạt điều,… sẽ tốt hơn.

2. Chế độ ăn uống của người tiểu đường dịp lễ tết nên kiêng gì?

Mặc dù người tiểu đường không cần quá kiêng khem nhưng những gì bạn lựa chọn cho vào thực đơn cũng sẽ quyết định hiệu quả kiểm soát bệnh. Do đó, lưu ý hạn chế những món ăn không tốt cho chế độ ăn uống của người tiểu đường sau đây:

• Thực phẩm chế biến sẵn như thịt nguội, thịt xông khói, xúc xích.
• Nên có chừng mực với các loại rau củ quả giàu tinh bột như khoai tây, đậu xanh, bắp,…
• Cơm trắng, bánh mì hay các sản phẩm từ bột mì trắng khác.
• Các loại đồ uống có đường như nước ngọt hay nước trái cây có đường,…
• Đồ ngọt như kẹo, bánh quy, bánh kem.

3. Những lưu ý khác về chế độ ăn uống của người tiểu đường những ngày Tết

Bên cạnh lựa chọn thực phẩm cho chế độ ăn uống của người tiểu đường dịp Tết, người bệnh cũng cần phối hợp chế độ sinh hoạt và các thói quen ăn uống lành mạnh, để hỗ trợ cho quá trình điều trị bệnh tiểu đường hiệu quả hơn, cụ thể là:

• Ăn nhiều bữa nhỏ và thường xuyên, có thể chia nhỏ đến 6 bữa mỗi ngày.
• Đảm bảo các bữa ăn có lượng calo tương đối như nhau, tránh tình trạng một bữa ăn quá no lại có một bữa ăn quá ít.
• Đảm bảo duy trì thời gian biểu như ngày thường. Mặc dù dịp lễ Tết nhiều gia đình sẽ thay đổi lịch sinh hoạt và giờ giấc ăn uống khá nhiều nhưng người bệnh tiểu đường hãy chủ động lên kế hoạch để bản thân luôn có những bữa ăn đúng giờ nhé!
• Tích cực vận động thường xuyên, chẳng hạn như đi bộ hay đi dạo cùng với gia đình cũng là cách để bạn cân bằng lại năng lượng cho những ngày ăn uống nhiều hơn bình thường.
• Ưu tiên tự chế biến các món ăn truyền thống ngày Tết tại nhà hay vì ăn ở hàng quán để kiểm soát tốt lượng đường, muối vào chất béo trong đồ ăn dành cho người tiểu đường.
• Hạn chế uống rượu, bia và các thức uống có cồn đặc biệt là với bụng đói – điều này sẽ làm tăng nguy cơ hạ đường huyết cao hơn ở các bệnh nhân đang điều trị với insulin và các thuốc tiểu đường khác.
• Uống thuốc, tiêm thuốc đúng liều lượng và giờ giấc. Đừng vì mải lo vui chơi mà quên béng mất nhiệm vụ quan trọng này nhé!

Trên đây là một số lời khuyên cho chế độ ăn uống của người tiểu đường để có một cái Tết khỏe, vui trọn vẹn. Khi cân bằng được việc điều trị và những cuộc nhậu linh đình, bạn sẽ luôn giữ được mức đường huyết ổn định.