Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) là bệnh gì? Cách chữa bệnh sao cho hiệu quả?

Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) là chứng bệnh tâm lý làm ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Tuy nhiên, rất nhiều bệnh nhân không nhận ra mình đang mắc phải căn bệnh bày.

Bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế OCD là gì?

Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) là một bệnh rối loạn tâm thần liên quan đến cách suy nghĩ và hành vi của bệnh nhân. Khi mắc bệnh, các suy nghĩ và nỗi sợ không mong muốn (hay còn gọi là sự ám ảnh) xuất hiện liên tục và khiến bệnh nhân lặp đi lặp lại các hành động cưỡng chế.

Ví dụ người bị ám ảnh cưỡng chế luôn tự hỏi bản thân mình đã khóa cửa trước khi ra khỏi nhà hay chưa. Điều này thôi thúc họ phải quay lại ngôi nhà của mình để kiểm tra. Việc này thậm chí có thể diễn ra nhiều lần. Người bệnh thường có thể cố gắng loại bỏ suy nghĩ về ổ khóa nhưng điều này chỉ càng làm họ căng thẳng và lo lắng hơn. Cuối cùng, họ vẫn buộc phải thực hiện hành động để giải tỏa căng thẳng.

Tổ chức OCD thế giới công bố rằng có đến 2% dân số đang gặp phải tình trạng sức khỏe này. Điều đó cho thấy trên toàn thế giới con số thống kê có thể sẽ lên đến hàng trăm triệu người.

Hội chứng OCD rất phổ biến dưới nhiều dạng khác nhau. Rối loạn ám ảnh cưỡng chế cũng ảnh hưởng đến cả nam và nữ. Nếu để ý, rất có thể bạn sẽ phát hiện ra bạn bè hoặc người thân đang mắc căn bệnh trên, nhưng cũng có thể là chính bạn cũng là người bị chứng OCD.

Triệu chứng thường gặp khi bị rối loạn ám ảnh cưỡng chế

Triệu chứng chủ yếu của rối loạn ám ảnh cưỡng chế là xuất hiện các ám ảnh và hành vi cưỡng chế không phải do sử dụng chất kích thích hoặc bệnh lý khác. Chúng khiến bạn kiệt sức và ảnh hưởng đến lớn đến chất lượng cuộc sống hàng ngày. Có rất nhiều loại ám ảnh và hành vi cưỡng chế như:

Các ám ảnh thường xảy ra

• Có các suy nghĩ không mong muốn như thấy các hình ảnh bạo lực đồi trụy
• Xuất hiện nỗi sợ mình sẽ làm hại người khác và bản thân hoặc làm điều gì đó đáng xấu hổ
• Cảm thấy có trách nhiệm cho những điều sai trái và điều gì đó tồi tệ sẽ xảy ra
• Quan tâm quá mức đến chất thải cơ thể, chất bẩn hoặc vi khuẩn
• Lo lắng quá mức đến các chất gây ô nhiễm và lo lắng về việc bị bệnh nặng đến mức phi lý.

Các hành vi cưỡng chế

• Thức dậy vài lần vào ban đêm để chắc chắn rằng các thiết bị đã được tắt, cửa đã khóa và cửa sổ đã đóng
• Sắp xếp quần áo, giày dép hoặc chén đĩa theo một thứ tự hoặc theo một hướng nhất định thì mới hết cảm giác lo âu
• Rửa tay liên tục vì sợ nhiễm trùng (mặc dù điều này không có khả năng xảy ra).

Bệnh nhân thường không muốn thực hiện các hành vi này nhưng thường không thể kiểm soát được chúng. Các hành vi cưỡng chế này có thể chiếm phần lớn thời gian trong ngày và gây khó khăn để làm những công việc  hữu ích hơn.

Người bệnh OCD có thể có các triệu chứng và dấu hiệu khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Nếu có một trong hai dấu hiệu nghiêm trọng sau, bạn cần đến bác sĩ để được thăm khám càng nhanh càng tốt.

• Chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế ảnh hưởng quá nhiều đến cuộc sống
• Gặp các triệu chứng về thể chất như đau ngực hoặc đánh trống ngực hoặc nếu bạn có ý định tự tử hoặc giết người.

Cách chữa bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Người bị OCD có thể được điều trị  bằng cách sử dụng kết hợp thuốc và liệu pháp nhận thức hành vi.

Điều trị OCD bằng thuốc

Bác sĩ có thể kê toa cho bạn các loại thuốc tâm thần để giúp kiểm soát sự ám ảnh và các hành vi cưỡng chế. Thông thường, thuốc chống trầm cảm sẽ được sử dụng đầu tiên và có thể bao gồm:

• Clomipramine (Anafranil)
• Fluvoxamine (Luvox CR)
• Fluoxetine (Prozac)
• Paroxetin (Paxil, Pexeva)
• Sertraline (Zoloft).

Chữa bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế bằng liệu pháp nhận thức hành vi

Các bệnh thần kinh thường hình thành do bạn có lối tư duy sai lệch hoặc tiêu cực nào đó trong thời gian dài. Liệu pháp nhận thức giúp bạn tìm ra thói quen trong tiềm thức gây ra bệnh thần kinh đó. Sau đó, liệu pháp hành vi hướng dẫn và tập cho bạn thói quen khác để tránh cách nghĩ đó đi. Khi bạn không còn nghĩ theo cách cũ nữa nghĩa là triệu chứng đã được trị khỏi.

Kiểm soát triệu chứng OCD bằng hành vi tích cực

Những thói quen sinh hoạt và phong cách sống dưới đây sẽ giúp bạn hạn chế diễn tiến của bệnh OCD, bao gồm:

• Nói bác sĩ nếu các triệu chứng dai dẳng hoặc nặng hơn sau khi điều trị một thời gian
• Nói bác sĩ nếu bạn có triệu chứng mới hoặc bạn thấy không khỏe khi dùng thuốc
• Tập thể dục vừa phải
• Dùng thuốc như chỉ dẫn của bác sĩ dù bạn cảm mình đã khỏe hơn. Ngưng uống thuốc có thể khiến các triệu chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế quay trở lại
• Liên lạc với bác sĩ trước khi bạn sử dụng các loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng khác.

Chữa bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế cần có thời gian dài và hợp tác tích cực của người bệnh. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.