Việc tiêm phòng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ giúp các bé yêu có khả năng chống lại nhiều căn bệnh nguy hiểm có nguy cơ đe dọa đến tính mạng. Bé yêu của bạn cần được tiêm phòng các vắc xin phòng bệnh theo lịch tiêm phòng cho trẻ được cập nhật hằng năm của Bộ Y tế.
Con của bạn có được chủng ngừa đầy đủ không? Tiêm phòng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là việc làm rất quan trọng và hữu ích nhằm giúp trẻ có kháng thể chống lại các tác nhân gây bệnh. Việc trẻ không được tiêm ngừa không chỉ gây nguy hiểm cho bản thân trẻ mà còn cho cả những đứa trẻ khác xung quanh. Vì trẻ không tiêm phòng có nguy cơ cao bị mắc bệnh. Khi mắc bệnh, bé sẽ là nguồn lây nhiễm bệnh ra bên ngoài.
Bạn có nắm rõ lịch tiêm phòng cho trẻ để biết bé yêu cần tiêm ngừa vắc xin gì, ở độ tuổi nào và cách tiêm ngừa ra sao? Hãy tham khảo bài viết sau của Hello Bacsi để biết thêm chi tiết!
Tầm quan trọng của việc tiêm vắc xin phòng ngừa bệnh truyền nhiễm cho bé
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ rất dễ bị bệnh vì hệ thống miễn dịch của cơ thể chưa hoàn thiện. Theo WHO, tiêm chủng là cách duy nhất và hiệu quả nhất giúp bảo vệ bé tránh khỏi nguy cơ mắc nhiều bệnh khác nhau. Vắc xin được tiêm vào cơ thể bé sẽ giúp hệ thống miễn dịch của trẻ hình thành các kháng thể có tác dụng chống lại sự xâm nhập của virus, vi khuẩn gây bệnh. Điều này giúp trẻ tránh được nhiều căn bệnh nguy hiểm.
Trước khi vắc xin ra đời, nhiều trẻ bị các bệnh như: bại liệt, lao, ho gà, thương hàn, viêm não… gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí là tử vong. Với sự tiến bộ của khoa học và công nghệ, vắc xin được tạo ra giúp trẻ tránh khỏi các bệnh lý đe dọa đến tính mạng như sởi, cúm, viêm gan B, viêm não Nhật Bản….
Sau khi chủng ngừa, con bạn có thể có các phản ứng phụ như: sốt, đau hoặc đỏ ở chỗ tiêm, không muốn ăn, quấy khóc… Bạn đừng quá lo lắng, đây là những phản ứng bình thường của cơ thể đối với các chất mới xâm nhập vào cơ thể và các phản ứng này thường không kéo dài. Sốt, đỏ, sưng đau vì tiêm ngừa sẽ tốt hơn nhiều so với những khó chịu mà trẻ phải chịu đựng nếu mắc bệnh do không được chủng ngừa. Và những phản ứng nghiêm trọng sau khi tiêm ngừa là khá hiếm gặp, tỷ lệ gặp phải 1/1 triệu liều vắc xin mà thôi. Thực tế thì, có nhiều phụ huynh thường có những hiểu lầm về việc tiêm chủng cho con trẻ, dẫn đến những hậu quả đáng tiếc. Do đó, hiểu rõ về vacxin và lịch tiêm phòng chính là cách tốt nhất để giữ gìn và bảo vệ sức khỏe cho con yêu.
Trong thực tế vẫn có một số phụ huynh không muốn cho con tiêm phòng vắc xin. Nguyên nhân phổ biến nhất là do họ lo lắng về độ an toàn của những loại vắc xin này. Họ lo lắng về vấn đề tiêm vacxin an toàn và các tác dụng phụ không mong muốn có thể xảy đến. Tuy nhiên, đã có rất nhiều bằng chứng được đưa ra để chứng minh rằng các loại vắc xin này không gây nguy hiểm. Song những thông tin sai lệch xuất hiện hàng ngày trên các phương tiện truyền thông khiến nhiều bậc phụ huynh không dám cho con đi chủng ngừa. Thực tế là việc thay đổi quan niệm của nhóm người này về vắc xin không hề dễ dàng.
Dù vậy, nếu bạn có chút lo lắng về việc tiêm vắc xin phòng bệnh cho trẻ là có lý. Điều này hoàn toàn có thể hiểu được khi bác sĩ chỉ nhấn mạnh vào lợi ích của việc tiêm vắc xin mà không nói đến những tác dụng phụ mà con bạn có thể gặp.
Do đó, Bộ Y tế đã ra Thông tư 38/2017/TT-BYT, “Quy định danh mục bệnh truyền nhiễm, phạm vi và đối tượng phải sử dụng vắc xin, sinh phẩm y tế bắt buộc”, có hiệu lực từ 1/1/2018. Thông tư quy định trẻ em dưới 5 tuổi cần bắt buộc tiêm chủng đầy đủ 10 bệnh truyền nhiễm hàng đầu: viêm gan vi rút B, lao, bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, do vi khuẩn Haemophilus influenzae týp b; bệnh sởi, viêm não Nhật bản B, Rubella.
Lịch tiêm chủng cho trẻ theo từng giai đoạn
| Tuổi của trẻ | Vắc xin sử dụng |
| Sơ sinh | Vắc xin viêm gan B (VGB) phòng bệnh viêm gan B. Cách tiêm: tiêm 1 mũi càng sớm càng tốt (trong 24 giờ đầu sau sinh)n – Tiêm vắc xin BCG Phòng bệnh lao. Cách tiêm: tiêm 1 mũi càng sớm càng tốt.”}”>– Vắc xin viêm gan B (VGB) phòng bệnh viêm gan B. Cách tiêm: tiêm 1 mũi càng sớm càng tốt (trong 24 giờ đầu sau sinh) – Tiêm vắc xin BCG Phòng bệnh lao. Cách tiêm: tiêm 1 mũi càng sớm càng tốt. |
| 02 tháng | Bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt và bệnh haemophilus influenzae tuýp b (Hib) (DTaZ/IPV/Hib) mũi 1n – Nhiễm khuẩn phế cầu (vắc xin phế cầu khuẩn liên hợp, PCV).n – Đối với trẻ sinh vào hoặc sau ngày 1 tháng 7 năm 2015: viêm màng não nhóm B (MenB). Cách tiêm phòng: 1 mũi tiêmn – Vắc xin Rotarix ngừa tiêu chảy do Rotavirus. Lịch chủng ngừa: uống thành 2 liều, liều 2 cách liều 1 tối thiểu 4 tuần.”}”>– Bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt và bệnh haemophilus influenzae týp b (Hib) (DTaZ/IPV/Hib) mũi 1 – Nhiễm khuẩn phế cầu (vắc xin phế cầu khuẩn liên hợp, PCV). – Đối với trẻ sinh vào hoặc sau ngày 1 tháng 7 năm 2015: viêm màng não nhóm B (MenB). Cách tiêm phòng: 1 mũi tiêm. – Vắc xin Rotarix ngừa tiêu chảy do Rotavirus. Lịch chủng ngừa: uống thành 2 liều, liều 2 cách liều 1 tối thiểu 4 tuần. |
| 03 tháng | – Bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt và bệnh haemophilus influenzae týp b (Hib), (DTaP/IPV/Hib) mũi 2. – Đối với trẻ sinh vào hoặc sau ngày 1 tháng 5 năm 2015: viêm màng não nhóm B (MenB). Cách tiêm phòng: 1 mũi tiêm. – Viêm màng não C (viêm màng não nhóm C). Cách tiêm phòng: 1 mũi tiêm. – Vắc xin Rotarix ngừa tiêu chảy do Rotavirus, uống liều thứ 2. |
| 04 tháng | – Bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt và haemophilus influenzae týp b (Hib), (DTaP/IPV/Hib) mũi 3. – Đối với trẻ sinh vào ngày 1 tháng 7 năm 2015 hoặc sau ngày này: viêm màng não B (nhóm viêm màng não nhóm B) (MenB). Cách tiêm phòng: 1 mũi tiêm. – Nhiễm phế cầu khuẩn cầu phổi (vắc xin phế cầu khuẩn liên hợp, PCV). Cách tiêm phòng: 1 mũi tiêm. |
| Từ 12 đến 13 tháng tuổi | – Haemophilus influenza týp b (Hib) và viêm màng não C (Hib/Men C). Cách tiêm phòng: 1 mũi tiêm. – Vắc xin sởi, quai bị và Rubella còn gọi là sởi Đức (MMR). Cách tiêm phòng: 1 mũi tiêm. – Đối với trẻ sinh vào ngày 1 tháng 7 năm 2015 hoặc sau ngày này: viêm màng não B (nhóm viêm màng não nhóm B) (MenB). Cách tiêm phòng: 1 mũi tiêm. – Nhiễm phế cầu khuẩn cầu phổi (vắc xin phế cầu khuẩn liên hợp, PCV). Cách tiêm phòng: 1 mũi tiêm. |
| Từ 2 đến 3 tuổi | vắc xin cúm bất hoạt influenza dạng xịt qua đường mũi, lần 1.”}”>– Chủng ngừa cúm cho trẻ là dùng vắc xin cúm bất hoạt influenza dạng xịt qua đường mũi, lần 1. |
| Từ 3 đến 5 tuổi | – Bệnh sởi, quai bị và rubella (MMR). Cách tiêm phòng: 1 mũi tiêm. – Vắc xin cúm bất hoạt influenza dạng xịt qua đường mũi, lần 2. |
Các vắc xin cần thiết cho trẻ ngoài chương trình tiêm chủng mở rộng
Ngoài việc cho trẻ tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch theo lịch tiêm cho trẻ trong chương trình tiêm chủng mở rộng của quốc gia, bạn cần lưu ý các loại vắc xin chủng ngừa các bệnh truyền nhiễm khác để tiêm phòng cho bé đầy đủ, chi tiết là:
- Vắc xin phế cầu
- Vắc xin phòng thủy đậu
- Vắc xin viêm não Nhật Bản B
- Vắc xin phòng viêm gan siêu vi A
- Vắc xin HPV
- Vắc xin thương hàn
- Vắc xin phòng cúm
- Vắc xin phòng tiêu chảy do vi rút Rota gây ra.
Để biết được các loại vắc xin mà trẻ nên tiêm cũng như thời điểm tiêm phù hợp với độ tuổi của bé, bạn có thể tham khảo Công cụ tính lịch tiêm chủng cho trẻ mà đội ngũ Hello Bacsi phát triển ngay sau đây:
[embed-health-tool-vaccination-tool]
Khi nào trẻ không nên được tiêm ngừa?
Nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu nào sau đây, hãy trao đổi với bác sĩ trước khi cho trẻ tiêm ngừa:
- Con bạn bị dị ứng với vắc xin đã được tiêm trước đó.
- Nếu mắc phải các bệnh về thần kinh nghiêm trọng, trẻ không nên được tiêm các loại vắc xin như ho gà, bại liệt, uốn ván.
- Con bạn có vấn đề về hệ thống miễn dịch trong cơ thể. Những trẻ bị suy nhược hệ miễn dịch do uống thuốc hoặc do mắc phải một số dạng bệnh lý nhất định không nên tiêm vắc xin có chứa virus sống (ví dụ như virus thủy đậu, bại liệt hoặc sởi). Nếu được đưa vào cơ thể, vắc xin có virus sống sẽ lập tức gây bệnh ngay nếu trẻ có hệ miễn dịch yếu.
- Con bạn bị dị ứng với trứng. Những trẻ bị dị ứng nặng với trứng không nên tiêm vắc xin ngừa cúm song bé vẫn có thể tiêm chủng ngừa các loại vắc xin phòng bệnh khác. Vắc xin ngừa sởi và quai bị được phát triển từ bên trong tế bào gà song protein trong trứng đã được tách ra khỏi vắc xin. Con bạn không cần phải kiểm tra xem có bị dị ứng với trứng hay không khi tiêm các loại vắc xin này.
- Con bạn từng bị đau nhức, tấy đỏ hoặc bị sưng tại vùng được tiêm vắc xin ngừa ho gà.
- Con bạn bị sốt thấp hơn 40.5°C sau khi được tiêm vắc xin ngừa ho gà.
- Con bạn bị bệnh nhẹ như cảm lạnh, ho hoặc tiêu chảy mà không có dấu hiệu sốt.
- Con bạn đang hồi phục sau khi bị mắc các dạng bệnh lý nhẹ như cảm lạnh, ho hoặc tiêu chảy.
- Con bạn có dấu hiệu mắc bệnh truyền nhiễm gần đây.
- Con bạn đang dùng thuốc kháng sinh.
- Con bạn còn nhỏ, chưa đủ tuổi.
- Con bạn còn đang bú sữa mẹ.
- Con bạn bị dị ứng (ngoại trừ dị ứng với trứng).
- Gia đình bạn có tiền sử bị mắc động kinh hay đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS).
Điều gì sẽ xảy ra nếu trẻ không được chủng ngừa?
Một số người lo sợ tiêm chủng sẽ khiến trẻ bị bệnh. Thực tế đã chứng minh, chủng ngừa là an toàn và hữu ích đối với trẻ. Các nhà khoa học liên tục nghiên cứu để cho ra loại vắc xin an toàn hơn. Trước khi được cấp phép và lưu hành, vắc xin phải trải qua một số cuộc kiểm tra nghiêm ngặt để đảm bảo an toàn cho người sử dụng.
Nếu không được tiêm chủng, trẻ sẽ có nguy cơ mắc một số bệnh ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí có thể tử vong. Hệ thống miễn dịch của trẻ không được chủng ngừa không mạnh bằng trẻ được tiêm chủng. Cơ thể của trẻ không tiêm chủng không nhận ra sự xâm nhập của virus gây bệnh vì thế không thể chống lại nó, điều này khiến trẻ dễ mắc bệnh hơn và trở thành nguồn lây truyền bệnh cho người xng quanh.
Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào để được tư vấn và giải đáp kịp thời. Nếu sau khi tiêm ngừa, bé yêu có các dấu hiệu bất thường, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được xử lý kịp thời.
Hello Bacsi không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.
