Sa tử cung sau sinh là nỗi băn khoăn thầm kín của không ít phụ nữ. Quá trình mang thai và sinh nở tác động lớn đến cơ thể, và sa tử cung sau sinh là một trong những vấn đề phụ khoa có thể gặp phải. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về sa tử cung sau sinh là gì, nguyên nhân, các dấu hiệu sa tử cung sau sinh thường gặp và cách xử lý hiệu quả.
Tìm hiểu chung về bệnh sa tử cung
Sa tử cung là tình trạng các cơ và dây chằng hỗ trợ tử cung bị suy yếu, khiến tử cung tụt xuống vị trí thấp hơn bình thường, đôi khi sa hẳn vào âm đạo. Sa tử cung ở phụ nữ sau sinh thường liên quan trực tiếp đến sự suy yếu của hệ thống nâng đỡ (cơ và dây chằng sàn chậu) do quá trình sinh nở gây ra.
[embed-health-tool-due-date]
Nguyên nhân gây sa tử cung sau sinh
Nguyên nhân chính dẫn đến sa tử cung sau sinh là do quá trình chuyển dạ và sinh nở. Đặc biệt, sinh thường, sinh con to, sinh nhiều lần, hoặc quá trình rặn đẻ kéo dài có thể làm căng giãn quá mức và làm yếu các cơ, dây chằng sàn chậu.
Các yếu tố nguy cơ khác gây sa tử cung sau sinh bao gồm:
- Béo phì.
- Táo bón mãn tính (phải rặn nhiều khi đi vệ sinh).
- Khiêng, nâng vật nặng không đúng cách sau sinh.
Nhiều người lo ngại sau sinh đi lại nhiều có bị sa tử cung hay sau sinh ngồi nhiều có bị sa tử cung không. Trên thực tế, vận động nhẹ nhàng và đúng tư thế sau sinh thường thường có lợi cho chị em phụ nữ, còn việc gắng sức nâng vật nặng mới là tác nhân gây hại, tăng áp lực lên vùng chậu và góp phần gây sa tử cung sau sinh.
Dấu hiệu sa tử cung sau sinh
Nhận biết sớm các dấu hiệu sa tử cung sau sinh rất quan trọng. Các dấu hiệu thường gặp bao gồm:
- Cảm giác nặng, tức nặng hoặc áp lực ở vùng chậu và âm đạo.
- Cảm giác như có khối gì đó đang sa xuống hoặc lồi ra ở âm đạo.
- Đau lưng dưới.
- Khó chịu hoặc đau khi quan hệ tình dục.
- Các vấn đề về tiểu tiện như tiểu són (đặc biệt khi ho, hắt hơi), khó tiểu hoặc tiểu gấp.
- Táo bón hoặc khó khăn khi đi đại tiện.
Mức độ sa tử cung sau sinh khác nhau, nên dấu hiệu sa tử cung sau sinh cũng đa dạng.
Ngoài ra, sau sinh bao lâu thì bị sa tử cung? Các dấu hiệu sa tử cung sau sinh có thể xuất hiện vài tuần hoặc vài tháng sau sinh.
Cách điều trị sa tử cung sau sinh
Việc điều trị sa tử cung sau sinh cần được cá nhân hóa, tùy thuộc vào mức độ sa, các triệu chứng bạn gặp phải, sức khỏe tổng thể và mong muốn có thêm con trong tương lai. Bác sĩ sẽ đánh giá và đưa ra phác đồ phù hợp cho bạn, bao gồm các lựa chọn không phẫu thuật và phẫu thuật.
Phương pháp không phẫu thuật:
Các phương pháp này thường được ưu tiên cho tình trạng sa tử cung sau sinh nhẹ hoặc khi bệnh nhân không muốn phẫu thuật:
- Bài tập tăng cường sàn chậu (Kegel): Đây là nền tảng quan trọng, giúp làm mạnh các cơ nâng đỡ tử cung và các cơ quan vùng chậu khác. Thực hiện đúng kỹ thuật và đều đặn các bài tập siết giữ cơ như khi nhịn tiểu có thể cải thiện đáng kể các dấu hiệu sa tử cung sau sinh ở mức độ nhẹ đến trung bình. Bạn có thể tập nhiều lần trong ngày.
- Vật lý trị liệu sàn chậu chuyên sâu: Bao gồm các phương pháp hiện đại hơn như tập có phản hồi sinh học hoặc kích thích điện cơ dưới sự hướng dẫn của kỹ thuật viên chuyên nghiệp.
- Đặt vòng nâng âm đạo (Pessary): Là một dụng cụ y tế bằng silicone được đặt vào âm đạo để tạo điểm tựa, giúp nâng đỡ tử cung trở về vị trí gần bình thường. Vòng nâng là lựa chọn hiệu quả cho tình trạng sa tử cung sau sinh từ trung bình đến nặng, có thể dùng tạm thời hoặc lâu dài. Bác sĩ sẽ chọn kích thước và loại vòng phù hợp, đồng thời hướng dẫn bạn cách sử dụng và vệ sinh.
- Liệu pháp Estrogen tại chỗ: Sử dụng kem hoặc viên đặt âm đạo chứa estrogen (thường áp dụng cho phụ nữ mãn kinh nhưng đôi khi được cân nhắc trong các trường hợp khác dưới chỉ định bác sĩ) có thể giúp cải thiện độ săn chắc của mô âm đạo và sàn chậu, hỗ trợ giảm triệu chứng sa tử cung sau sinh.
Phương pháp phẫu thuật:
Phẫu thuật thường được chỉ định khi sa tử cung sau sinh ở mức độ nặng, các phương pháp không phẫu thuật không hiệu quả, hoặc khi tình trạng sa gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống.
- Phẫu thuật sửa chữa/treo tử cung: Mục tiêu là khôi phục lại cấu trúc giải phẫu và chức năng nâng đỡ của sàn chậu. Phẫu thuật có thể được thực hiện qua đường âm đạo, mổ mở hoặc mổ nội soi ổ bụng. Bác sĩ có thể sử dụng chính mô của bệnh nhân hoặc vật liệu tổng hợp (lưới) để củng cố sự nâng đỡ. Đây là những kỹ thuật tiên tiến nhằm hạn chế xâm lấn và tăng hiệu quả điều trị sa tử cung sau sinh.
- Phẫu thuật cắt tử cung: Trong những trường hợp sa tử cung sau sinh mức độ rất nặng hoặc có các vấn đề phụ khoa khác kèm theo, việc cắt bỏ tử cung có thể được cân nhắc. Phẫu thuật này có thể cắt toàn bộ hoặc một phần tử cung và thường được thực hiện kết hợp với việc sửa chữa các cấu trúc sàn chậu khác (như thành âm đạo, bàng quang, trực tràng nếu bị sa kèm). Cần lưu ý, cắt tử cung đồng nghĩa với việc không thể mang thai nữa.
Phòng ngừa sa tử cung
Để giảm thiểu nguy cơ sa tử cung sau sinh, các chị em phụ nữ cần chú ý một số lời khuyên như sau:
- Tập các bài tập Kegel đều đặn ngay cả trong thai kỳ và duy trì sau sinh.
- Tránh nâng vật nặng trong ít nhất vài tháng sau sinh.
- Kiểm soát cân nặng hợp lý.
- Ăn nhiều chất xơ, uống đủ nước để tránh táo bón, hạn chế rặn mạnh khi đi vệ sinh.
- Cho con bú cũng có thể hỗ trợ phục hồi cơ thể sau sinh.
Sa tử cung sau sinh có thể làm bạn lo lắng, nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả. Hiểu rõ về sa tử cung sau sinh là gì, các dấu hiệu sa tử cung sau sinh và chủ động áp dụng các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp bạn phục hồi sức khỏe tốt nhất sau sinh. Nếu bạn nghi ngờ mình có dấu hiệu sa tử cung sau sinh, hãy đi khám bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị kịp thời.
