Không ít lần, các bạn gái khổ sở vì những đốm mụn. Có những bạn bị mụn trứng cá kinh niên, kéo dài từ tuổi dậy thì cho đến khi trưởng thành vẫn chưa dứt. Nếu không hiểu rõ về tình trạng mụn của mình, bạn sẽ không bao giờ tìm được phương pháp điều trị mụn phù hợp. Mụn vì thế cứ tái đi tái lại nhiều lần.
Mụn trứng cá là gì?
Mụn trứng cá là một tình trạng viêm da mãn tính, gây ra các đốm mụn nhọt trên mặt, vai, lưng, cổ, ngực và thậm chí cả cánh tay trên. Mụn tuy không phải bệnh lý nguy hiểm nhưng dễ để lại sẹo trên da, khiến bạn mất tự tin trong giao tiếp và ảnh hưởng nặng nề tới cuộc sống.
Có nhiều loại mụn: mụn đầu trắng, mụn đầu đen, mụn bọc, mụn ẩn… mỗi loại có hình dáng và đặc điểm riêng. Không phải tất cả các loại mụn đều có chung phương pháp điều trị. Cho nên, khi da mặt bị mụn, bạn cần tìm hiểu tình trạng da của mình để có hướng giải quyết triệt để.
Đâu là phương pháp trị mụn phù hợp cho từng loại da?
Tùy thuộc vào loại mụn, mức độ nghiêm trọng và dai dẳng của mụn trứng cá, bác sĩ sẽ tư vấn cho bạn phương pháp phù hợp.
Cách trị mụn trứng cá nhẹ
Các loại mụn đầu đen, đầu trắng, mụn cám không viêm và không có mủ được xem là mụn trứng cá nhẹ. Đối với tình trạng da này, bạn có thể điều trị bằng thuốc không kê đơn (OTC), bao gồm gel rửa mặt, kem tẩy tế bào chết, kem dưỡng ẩm, gel trị mụn bôi trực tiếp lên da.
√ Đầu tiên và quan trọng nhất là bước làm sạch da. Bạn làm sạch da nhẹ nhàng bằng gel rửa mặt (loại không có cát) 2 lần/ngày (3 lần đối với làn da quá nhờn). Tuyệt đối không chà xát mạnh dễ gây tổn thương da cũng như kích thích tình trạng mụn trở nên nặng hơn.
Tuy rửa mặt không trực tiếp cải thiện tình trạng mụn nhưng nó sẽ làm sạch dầu thừa, tạo điều kiện cho da hấp thu tốt nhất các dưỡng chất từ kem dưỡng và kem trị mụn.
√ Sử dụng các loại kem bôi ngoài da để điều trị mụn. Chúng thường chứa những hoạt chất sau:
- Resorcinol: phá vỡ mụn đầu đen và mụn đầu trắng, làm bật nhân mụn nhanh chóng mà không để lại thâm.
- Benzoyl peroxide: giết chết vi khuẩn gây mụn, đẩy nhanh quá trình thay thế da và làm chậm quá trình sản xuất bã nhờn.
- Salicylic acid: hỗ trợ phá vỡ các loại mụn đầu đen và mụn đầu trắng, giúp giảm viêm và sưng.
- Lưu huỳnh: giúp giảm sưng và làm khô cồi nhanh, đặc biệt hữu hiệu với mụn mủ, mụn đầu trắng và mụn viêm.
- Retin-A: làm thông thoáng lỗ chân lông, đẩy mụn ẩn dưới da và kích thích làm rụng tế bào chết.
- Acid azelaic: ngăn ngừa tình trạng da đổ dầu quá mức, làm giảm sự phát triển của vi khuẩn gây mụn.
Khi bạn sử dụng các loại thuốc bôi không kê đơn, thường phải mất ít nhất 4 tuần thì mới thấy hiệu quả. Đồng thời, bạn phải dùng liên tục để ngăn ngừa mụn tái phát.
√ Sử dụng kem trị mụn chứa các thành phần thiên nhiên: Một số thành phần từ thiên nhiên có công dụng trị mụn rất hiệu quả, chẳng hạn như trà xanh, lá xô thơm, tinh dầu tràm trà… và đặc biệt là nghệ. Bên trong nghệ có chứa curcumin – một hoạt chất chống oxy hóa cực mạnh, giúp kháng viêm, sát trùng, diệt vi khuẩn gây mụn và chữa lành các tổn thương trên da. Bôi kem trị mụn có thành phần từ nghệ sẽ giúp giảm nhanh kích thước mụn, làm mờ thâm sẹo trong thời gian cực nhanh.
Bên cạnh đó, tinh chất hành tây đỏ, vitamin E và lô hội cũng thường xuyên có mặt trong các sản phẩm kem trị mụn. Tinh chất hành tây đỏ có tác dụng ngăn ngừa hình thành sẹo lõm, trong khi vitamin E và lô hội giúp dưỡng ẩm, làm sáng và chống oxy hóa.
Cách trị mụn trứng cá từ trung bình đến nặng
Khi mụn ở tình trạng này, tức là da bạn đã bị viêm nặng, không thể tự bôi thuốc không kê đơn mà cần có sự thăm khám của bác sĩ. Họ sẽ kê toa các loại thuốc trị mụn dạng bôi (nhưng mạnh hơn thuốc bạn tự mua) cũng như kháng sinh đường uống. Các phương pháp điều trị phổ biến đối với tình trạng mụn trứng cá từ trung bình đến nặng là:
Corticosteroid tiêm
Nếu một nang mụn bị viêm nặng, nó có thể vỡ bất cứ lúc nào, dẫn đến sẹo. Thế nên, bác sĩ sẽ chỉ định tiêm corticosteroid pha loãng để giúp ngăn ngừa sẹo, giảm viêm và đẩy nhanh tốc độ chữa lành đốm mụn. Thông thường, các nang sẽ bị phá vỡ trong vòng một vài ngày sau khi tiêm.
Kháng sinh đường uống
Bạn phải kiên trì uống từ 3–6 tháng các loại thuốc kháng sinh trị mụn. Chúng sẽ chống lại sự phát triển của vi khuẩn và giảm viêm, đồng thời hạn chế tuyến bã nhờn tiết nhờn nên làm giảm mụn nhanh chóng. Hai loại thuốc thường được kê toa là erythromycin và tetracycline.
Thuốc tránh thai
Mụn trứng cá xuất hiện chủ yếu là do sự sản xuất bã nhờn dư thừa trên da. Tình trạng dầu nhờn tăng tiết có thể do mức androgen – một nhóm các kích thích tố bao gồm testosterone trong cơ thể – tăng cao và gây mụn. Uống thuốc tránh thai có kết hợp estrogen và progesterone sẽ làm giảm lượng androgen. Do đó, chúng thường được sử dụng như một phương pháp điều trị mụn lâu dài.
Tuy nhiên, thuốc tránh thai có thể không phù hợp cho những đối tượng phụ nữ bị rối loạn đông máu, hút thuốc lá, có tiền sử đau nửa đầu và trên 35 tuổi. Do đó, bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ phụ khoa trước khi sử dụng thuốc.
Thuốc kháng khuẩn bôi ngoài da
Đây là loại thuốc kháng khuẩn nhằm mục đích giảm vi khuẩn gây mụn ở những bệnh nhân bị mụn trứng cá từ trung bình đến nặng. Thông dụng nhất là clindamycin và natri sulfacetamide. Ngoài ra còn có retinoid, giúp làm thông thoáng lỗ chân lông, ngăn ngừa mụn đầu trắng và mụn đầu đen phát triển.
Tất cả các phương pháp điều trị khác đều không có tác dụng với tình trạng mụn quá nặng của bạn, bác sĩ sẽ chỉ định uống thuốc isotretinoin. Isotretinoin thuộc nhóm thuốc retinoid, hoạt động bằng cách giảm tiết dầu trên mặt. Bạn lưu ý là tình trạng mụn có thể nghiêm trọng hơn trong vài ngày đầu sau khi dùng thuốc. Phải mất từ 1–2 tháng, hiệu quả mới trông thấy rõ rệt. Ngoài ra, không nên sử dụng isotretinoin trong thời gian dài cũng như vượt quá liều lượng được bác sĩ quy định.
Cách chăm sóc và phòng ngừa mụn
– Rửa mặt không quá 2 lần mỗi ngày bằng nước ấm và sữa rửa mặt dành riêng cho da mụn.
– Không chà xát vùng da mụn cũng như nặn mụn bằng dụng cụ không hợp vệ sinh. Việc làm này sẽ khiến da nhiễm trùng nặng hơn, làm tắc nghẽn lỗ chân lông và sưng đỏ đốm mụn.
– Tuyệt đối không đưa tay lên mặt, tránh việc đưa vi khuẩn từ ngón tay lên da.
– Giữ điện thoại cách xa mặt khi nói chuyện, vì nó có khả năng chứa vi khuẩn có hại khi tiếp xúc với da.
– Rửa tay thường xuyên, đặc biệt là trước khi rửa mặt, thoa kem hoặc trang điểm.
– Làm sạch mắt kính thường xuyên vì nó cũng chứa nhiều vi khuẩn.
– Nếu bạn bị mụn ở lưng, vai hoặc ngực, hãy mặc quần áo rộng cho da dễ thở. Hạn chế đeo băng-đô, mũ và khăn quàng (giặt chúng thường xuyên nếu sử dụng).
– Chọn các loại mỹ phẩm trang điểm dành cho da nhạy cảm, tránh những sản phẩm gốc dầu. Tẩy trang kỹ trước khi đi ngủ.
– Giữ tóc sạch kẻo nó góp phần đưa vi khuẩn vào da. Tránh các sản phẩm dành cho tóc nhờn, chẳng hạn như dầu gội/dầu xả/dầu dưỡng chứa bơ và ca cao.
– Hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời vì sẽ khiến da tiết dầu nhiều hơn. Ngoài ra, một số thuốc trị mụn còn làm tăng nguy cơ bị cháy nắng.
– Tránh lo lắng và căng thẳng vì có thể làm tăng sản xuất cortisol và adrenaline, làm mụn trứng cá thêm trầm trọng.
Hy vọng bài viết trên có thể giúp bạn tìm ra cách trị mụn phù hợp và hiệu quả. Bên cạnh đó, đừng quên chăm sóc da đúng cách để ngăn ngừa những nốt mụn khó chịu quay lại nhé.
