Huyết áp cao luôn là vấn đề sức khỏe phổ biến và được nhiều người bận tâm, bởi nó làm tăng nguy cơ mắc bệnh đau tim và đột quỵ Đo huyết áp giúp chẩn đoán sớm bệnh cao huyết áp ngay khi nó chưa biểu hiện thành triệu chứng. Vậy, bạn đã biết cách đo huyết áp tại nhà đúng cách chưa? Cùng Hello Bacsi tìm hiểu trong bài viết ngay sau đây nhé!
Tìm hiểu chung
Đo huyết áp là gì?
Mỗi lần tim đập, nó sẽ bơm máu vào các động mạch. Đo huyết áp là một xét nghiệm đo áp suất trong động mạch khi tim bơm máu. Cách đo huyết áp có thể được thực hiện trong quá trình kiểm tra sức khỏe định kỳ hoặc như một xét nghiệm chẩn đoán huyết áp cao (tăng huyết áp). Một số người sử dụng máy đo huyết áp và thực hiện cách đo huyết áp tại nhà để xem huyết áp có khỏe mạnh hay không, cao hay thấp.
Tại sao cần thực hiện cách đo huyết áp tại nhà?
Huyết áp cao thường không có dấu hiệu hoặc triệu chứng cảnh báo nên nhiều người thậm chí không biết mình mắc bệnh. Cách đo huyết áp tại nhà là phương pháp duy nhất để biết liệu bạn có bị cao huyết áp hay không. Ngoài ra, bạn có thể cần xét nghiệm này nếu có các triệu chứng của huyết áp thấp.
Bác sĩ có thể khuyên bạn nên thực hiện cách đo huyết áp tại nhà với tần suất phù hợp nếu bạn thuộc các đối tượng sau đây:
- Những người từ 18 tuổi trở lên có chỉ số huyết áp lý tưởng và không có yếu tố nguy cơ bệnh tim nên đo huyết áp ít nhất 2 đến 5 năm một lần.
- Những người từ 40 tuổi trở lên hoặc trẻ hơn nhưng có yếu tố nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp, bao gồm thừa cân, béo phì, có tiền sử gia đình mắc bệnh tim hoặc tiểu đường… thì nên đo huyết áp hàng năm.
- Những người có tình trạng sức khỏe mãn tính, chẳng hạn như huyết áp cao hoặc thấp hoặc bệnh tim, có thể cần phải kiểm tra huyết áp thường xuyên hơn.
- Những người đã được chẩn đoán bị huyết áp cao hoặc thấp, hoặc có nguy cơ mắc bệnh cao có thể cần kiểm tra huyết áp thường xuyên hơn.
Bạn có thể quan tâm: Hướng dẫn cách xem chỉ số huyết áp trung bình của từng độ tuổi
[embed-health-tool-heart-rate]
Thận trọng
Điều gì ảnh hưởng đến kết quả đo huyết áp?
Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến kết quả đo huyết áp, bao gồm:
- Lo lắng khi đo huyết áp. Đây được gọi là “hội chứng tăng huyết áp áo choàng trắng”. Tình trạng này khiến cho người được đo huyết áp có chỉ số huyết áp bình thường khi đo bên ngoài nhưng huyết áp lại cao khi đo tại phòng khám bác sĩ.
- Đã ăn gì, uống gì hoặc làm gì trước khi đo. Nếu bạn hút thuốc, uống rượu hoặc caffeine, hoặc tập thể dục trong vòng 30 phút trước khi đo huyết áp, chỉ số huyết áp có thể cao hơn bình thường.
- Tư thế ngồi. Bắt chéo chân và để cánh tay buông thõng bên hông thay vì đặt trên bàn cao ngang ngực có thể khiến huyết áp tăng lên.
- Từng thời điểm và từng ngày. Huyết áp thông thường dao động trong ngày và thậm chí là khác nhau giữa hai lần đo gần nhau. Huyết áp có xu hướng cao hơn vào buổi sáng và thấp về đêm.
Bạn có thể quan tâm: Hỏi đáp bác sĩ: Tăng huyết áp về chiều có nguy hiểm không?
Rủi ro có thể xảy ra
Cách đo huyết áp tại nhà được thực hiện rất đơn giản, nhanh chóng và thường không gây đau đớn. Tuy nhiên, vòng bít của máy đo huyết áp sẽ bóp vào cánh tay khi nó phồng lên. Một số người cảm thấy điều này hơi khó chịu. Tuy nhiên, cảm giác khó chịu chỉ kéo dài trong vài giây.
Quy trình
Chuẩn bị trước khi thực hiện cách đo huyết áp tại nhà
Bạn thường không cần chuẩn bị gì đặc biệt, chỉ cần mua một chiếc máy đo huyết áp chất lượng trước khi thực hiện cách đo huyết áp tại nhà là đủ.
Ngoài ra, một số điều sau đây bạn nên làm theo để việc đo được chính xác hơn:
- Hãy hỏi ý kiến bác sĩ về các loại thuốc bạn đang dùng và có thể ảnh hưởng đến huyết áp.
- Không hút thuốc, tập thể dục hoặc sử dụng caffeine trong vòng 30 phút đến một giờ trước khi thực hiện cách đo huyết áp tại nhà. Các hoạt động này có thể làm tăng huyết áp và nhịp tim.
- Mặc áo ngắn tay để dây quấn huyết áp có thể được đặt quanh cánh tay dễ dàng hơn.
- Làm rỗng bàng quang trước khi đo huyết áp.
- Ngồi thoải mái và thư giãn trên ghế ít nhất 5 phút trước khi tiến hành đo huyết áp.
- Không nói chuyện khi đang đo huyết áp
Quy trình cách đo huyết áp tại nhà
Quy trình cách đo huyết áp tại nhà thường diễn ra trong khoảng một phút.
Đầu tiên, bạn ngồi thoải mái trên ghế, đặt cả hai bàn chân bằng phẳng trên mặt đất. Tựa cánh tay với vòng bít trên bàn cao ngang ngực. Đặt cánh tay trên bàn hoặc bề mặt khác để cánh tay cao ngang ngực. Nếu đnag mặc áo dài tay, bạn nên xắn tay áo lên để dễ đo hơn.
Bác sĩ hoặc người hỗ trợ đo huyết áp sẽ quấn một vòng bít quanh phần trên cánh tay, mép dưới của vòng bít đặt ngay trên khuỷu tay. Vòng bít phải áp sát vào da, không trùm lên quần áo. Điều quan trọng là vòng bít nên vừa khít, không quá rộng hay chật bởi có thể làm ảnh hưởng đến kết quả đo.
Cách đo huyết áp bằng tay
Đối với cách đo huyết áp bằng tay, bác sĩ sẽ đặt một ống nghe qua động mạch chính ở cánh tay để lắng nghe lưu lượng máu và mạch khi vòng bít phồng lên và xẹp xuống.
Trong lúc đó, vòng bít sẽ được bơm căng bằng một máy bơm tay nhỏ. Khi vòng bít phồng lên, nó sẽ siết chặt quanh cánh tay. Dòng máu chảy qua động mạch ngừng lại trong giây lát.
Sau đó, bác sĩ sẽ mở một van trên vòng bít để từ từ thoát khí ra khỏi vòng bít và khôi phục lưu lượng máu. Cuối cùng, bác sĩ sẽ tiếp tục lắng nghe lưu lượng máu qua ống nghe và xem chỉ số huyết áp trên một đồng hồ đo huyết áp được gắn với vòng bít.
Cách sử dụng máy đo huyết áp
Nếu sử dụng máy đo huyết áp tự động hoặc kỹ thuật số thì sẽ không cần sử dụng ống nghe. Trong cách sử dụng máy đo huyết áp tự động tại nhà, người đo sẽ chỉ cần nhấn nút và máy đo huyết áp sẽ tự động bơm hơi, xì hơi và đo huyết áp.
Điều gì xảy ra sau khi thực hiện cách đo huyết áp tại nhà?
Nếu huyết áp đang cao hoặc thấp, bạn có thể cần phải cần thực hiện cách đo huyết áp tại nhà ít nhất 3 lần nữa, cách nhau ít nhất một tuần, để xác định xem có cần điều trị hay không.
Nếu bạn được chẩn đoán bị huyết áp cao sau khi thực hiện cách đo huyết áp tại nhà, thì một vài thay đổi lối sống có thể giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, bao gồm:
- Giảm muối (natri). Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến cáo rằng những người trưởng thành khỏe mạnh không nên nạp quá 2.300 miligam (mg) natri mỗi ngày. Tốt nhất, hầu hết người lớn nên hạn chế muối dưới 1.500mg một ngày.
- Duy trì chế độ ăn lành mạnh. Bổ sung trái cây, rau củ quả, ngũ cốc nguyên hạt và thực phẩm từ sữa ít chất béo. Ăn ít chất béo bão hòa và chất béo toàn phần.
- Tránh hoặc hạn chế rượu. Rượu có thể làm tăng huyết áp. Nếu bạn chọn uống rượu, hãy uống có chừng mực. Điều đó có nghĩa là tối đa một ly mỗi ngày đối với phụ nữ và tối đa hai ly mỗi ngày đối với nam giới.
- Bỏ hút thuốc lá. Hóa chất trong khói thuốc lá có thể gây hại cho sức khỏe tim mạch và làm ảnh hưởng tiêu cực đến huyết áp.
- Duy trì cân nặng hợp lý. Béo phì là một yếu tố nguy cơ của huyết áp cao. Giảm thậm chí chỉ một vài cân cũng có thể làm giảm huyết áp.
- Tập thể dục thường xuyên. Duy trì hoạt động giúp giảm huyết áp và kiểm soát cân nặng. Hầu hết những người trưởng thành khỏe mạnh nên có ít nhất 150 phút hoạt động aerobic vừa phải hoặc 75 phút hoạt động aerobic mạnh mẽ mỗi tuần.
Nếu thay đổi lối sống không kiểm soát được huyết áp, bác sĩ có thể đề nghị bạn dùng thuốc.
Kết quả
Hướng dẫn đọc kết quả đo huyết áp
Khi thực hiện cách đo huyết áp tại nhà, bạn sẽ nhận được ngay kết quả và bạn cần biết cách đọc máy đo huyết áp. Huyết áp được đo bằng đơn vị milimet thủy ngân (mmHg). Kết quả cách đo huyết áp được thể hiện qua 2 con số, bao gồm:
- Số đầu (huyết áp tâm thu) là áp lực của dòng máu khi cơ tim co bóp và bơm máu.
- Số cuối (huyết áp tâm trương) là áp suất đo được giữa các nhịp tim.
Đọc kết quả đo huyết áp và phân loại các giai đoạn tăng huyết áp như sau:
- Huyết áp tâm thu dưới 120 và huyết áp tâm trương dưới 80 là huyết áp lý tưởng
- Huyết áp tâm thu trong khoảng 120 – 129 và/hoặc huyết áp tâm trương 80 – 84 là huyết áp bình thường
- Huyết áp tâm thu trong khoảng 130 – 139 và/hoặc huyết áp tâm trương 85 – 89 là tiền tăng huyết áp
- Huyết áp tâm thu trong khoảng 140 – 150 và/hoặc huyết áp tâm trương 90 – 99 là tăng huyết áp độ 1
- Huyết áp tâm thu trong khoảng 160 – 179 và/hoặc huyết áp tâm trương 109 – 110 là tăng huyết áp độ 2
- Huyết áp tâm thu trên 180 và/hoặc huyết áp tâm trương trên 110 là tăng huyết áp độ 3.
Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến nghị nên thực hiện cách đo huyết áp tại nhà cho tất cả những người bị huyết áp cao để giúp bác sĩ xác định liệu các phương pháp điều trị có hiệu quả hay không. Đo huyết áp tại nhà không thể thay thế cho việc đi khám bác sĩ thường xuyên. Nếu bạn đã được kê đơn thuốc để ổn định huyết áp, đừng ngừng dùng thuốc mà không hỏi ý kiến bác sĩ, ngay cả khi kết quả đo huyết áp ở mức bình thường trong quá trình theo dõi tại nhà.
