Cảnh giác với triệu chứng ung thư gan ngay từ giai đoạn đầu

Theo Globocan 2020, tại Việt Nam, ung thư gan đứng hàng thứ nhất về cả số ca mắc mới và số ca tử vong. Nguy hiểm là các triệu chứng ung thư gan giai đoạn đầu thường không rõ ràng và dễ gây nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Do đó, hầu hết trường hợp các bệnh nhân phát hiện và điều trị ung thư gan khi bệnh đã chuyển sang giai đoạn muộn, khiến việc điều trị gặp nhiều khó khăn và thời gian sống ngắn.

Những thông tin về triệu chứng nghi ngờ ung thư gan ngay từ giai đoạn sớm và biến chứng ung thư gan ở giai đoạn muộn dưới đây có thể giúp bạn có kế hoạch phòng ngừa và điều trị ung thư gan thích hợp.

1. Ung thư gan là gì?

Gan là cơ quan nội tạng có kích thước lớn nhất trong cơ thể người và đảm nhiệm nhiều chức năng sống quan trọng. Nó chịu trách nhiệm chính cho việc lọc bỏ chất độc trong máu và là một phần của hệ thống tiêu hóa.

Ung thư gan để chỉ bệnh lý diễn ra khi tế bào gan tăng sinh bất thường, khiến gan không thể thực hiện chức năng vốn có. Tùy thuộc vào nguồn gốc của khối u mà ung thư gan được chia thành ung thư gan nguyên phát (khối u hình thành ngay trong gan) và ung thư gan thứ phát (khối u di căn từ nơi khác tới gan).

2. Nhận biết các triệu chứng ung thư gan ngay từ giai đoạn đầu

Hầu hết các trường hợp người bệnh chỉ đi khám khi có những triệu chứng nặng nề, lúc này bệnh đã chuyển sang giai đoạn muộn. Những triệu chứng ung thư gan giai đoạn sớm thường bị bỏ qua vì chúng tương đối giống với các bệnh lý khác. Vậy nên, nếu cơ thể bạn thường xuyên xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ sau đây, bạn cần chú ý theo dõi và đến bác sĩ kiểm tra ngay.

• Sụt cân liên tục
• Chán ăn, ăn mất ngon,
• Suy nhược cơ thể, cảm giác mệt mỏi là một biểu hiện phổ biến của bệnh nhân ung thư gan ở giai đoạn đầu.
• Rối loạn tiêu hóa: ăn không tiêu, chướng bụng, buồn nôn, nôn…
• Gan to, và đau bụng vùng hạ sườn.
• Nước tiểu sẫm màu.
• Đi phân nhạt màu.
• Vàng da, vàng mắt.

3. Triệu chứng ung thư gan ở giai đoạn muộn

Những triệu chứng kể trên thường không được chú ý vì chúng không biểu hiện rõ ràng ở giai đoạn đầu. Khi khối u phát triển và ung thư bước vào giai đoạn sau, các triệu chứng ung thư gan dần nghiêm trọng và đặc trưng hơn, chẳng hạn như:

Vàng da: Triệu chứng ung thư gan

Vàng da, vàng mắt là dấu hiệu phổ biến cho các bệnh lý ở gan. Đây là hậu quả của tình trạng tắc nghẽn đường mật gây ra bởi khối u gây chèn ép, gan không thể đưa mật đến ruột để loại bỏ ra ngoài cơ thể. Từ đó tích tụ bilirubin – sắc tố có trong mật gây vàng da, vàng mắt ở người bệnh.

Da và mắt có thể xuất hiện dấu hiệu chuyển sang vàng từ sớm nhưng chưa được chú ý cho đến khi lâu dần nồng độ bilirubin tích tụ, màu da và màu mắt thay đổi rõ rệt. Ngoài ra, tích tụ mật còn có thể gây ngứa, khiến người bệnh vô cùng khó chịu.

Tụ dịch trong gan

Khi dịch tích tụ ở bụng làm bụng chướng to, trương tức (cổ chướng) cũng có thể là dấu hiệu của ung thư gan đang tiến triển nghiêm trọng. Đồng thời, sự tích tụ dịch này cũng gây ra nguy cơ nhiễm trùng cao cho người bị ung thư gan.

Triệu chứng tích tụ dịch trong bụng khi bị ung thư gan cũng có thể xuất hiện ở giai đoạn đầu thông qua dấu hiệu chướng bụng, đầy hơi, buồn nôn, chán ăn nhưng bệnh nhân thường nhầm lẫn với các rối loạn tiêu hóa thông thường.

Ngoài ra, sự tích tụ dịch đôi khi còn xảy ra ở chân của người bệnh gây phù chân.

Rối loạn đông máu

Gan là cơ quan sản xuất một số yếu tố đông máu. Khi gan gặp vấn đề bất thường có thể sẽ dẫn đến rối loạn quá trình đông máu, bệnh nhân có nguy cơ chảy máu và bầm tím cao hơn.

Suy giảm chức năng não

Thông thường, gan sẽ chuyển hóa amoniac và thải ra khỏi cơ thể. Nhưng với người mắc các bệnh lý về gan như ung thư gan, độc tố này sẽ không được thải trừ, tích tụ và gây độc. Trình trạng này còn được gọi là hội chứng não – gan xảy ra ở bệnh nhân ung thư gan giai đoạn cuối.

4. Bạn cần làm gì khi nghi ngờ các triệu chứng ung thư gan

Khi nào cần tầm soát ung thư gan?

Bởi vì triệu chứng ung thư gan thường không rõ ràng và tiến triển âm thầm nên đa số người mắc ung thư gan được chẩn đoán khi bệnh đã ở giai đoạn cuối. Do đó, ngay cả trước khi xuất hiện những triệu chứng ung thư gan, tầm soát ung thư gan 6 tháng/lần là cần thiết, đặc biệt với những đối tượng có nguy cơ cao. Các đối tượng có nguy cơ cao bao gồm:

• Gia đình có người bị ung thư gan
• Xơ gan
• Viêm gan B và viêm gan C
• Đã từng được truyền máu hay từng sử dụng kim tiêm chung với người khác.
• Đã từng tiếp xúc với các loại độc tố hay hóa chất.
• Nghiện rượu
• Bệnh tiểu đường
• Một số bệnh gan tự miễn
• Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu
• Tiếp xúc với aflatoxin. Aflatoxin là chất độc do nấm mốc sinh ra trong rau, củ, quả,…ở điều kiện bảo quản kém.

4. Bạn cần làm gì khi nghi ngờ các triệu chứng ung thư gan

Khi nào cần tầm soát ung thư gan?

Bởi vì triệu chứng ung thư gan thường không rõ ràng và tiến triển âm thầm nên đa số người mắc ung thư gan được chẩn đoán khi bệnh đã ở giai đoạn cuối. Do đó, ngay cả trước khi xuất hiện những triệu chứng ung thư gan, tầm soát ung thư gan 6 tháng/lần là cần thiết, đặc biệt với những đối tượng có nguy cơ cao. Các đối tượng có nguy cơ cao bao gồm:

• Gia đình có người bị ung thư gan
• Xơ gan
• Viêm gan B và viêm gan C
• Nghiện rượu
• Bệnh tiểu đường
• Một số bệnh gan tự miễn
• Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu
• Tiếp xúc với aflatoxin. Aflatoxin là chất độc do nấm mốc sinh ra trong rau, củ, quả,…ở điều kiện bảo quản kém.

Chẩn đoán ung thư gan như thế nào?

Ngoài ra, khi khám sức khỏe định kỳ, bác sĩ cũng có thể chỉ định bạn tiến hành một số xét nghiệm nếu phát hiện khối u ở gan hoặc nghi ngờ các dấu hiệu của ung thư gan. Các kiểm tra này bao gồm:

• Khám lâm sàng để kiểm tra các dấu hiệu sức khỏe tổng thể. Khám ổ bụng sẽ được thực hiện để kiểm tra xem có cục u cứng trong gan và cổ chướng hay không.
• Xét nghiệm máu để đánh giá nồng độ alpha-fetoprotein (AFP) và chức năng gan.
• Siêu âm ổ bụng là một kỹ thuật không xâm lấn giúp bác sĩ quan sát hình ảnh của gan và cho thấy khối u hiện có.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT Scan) cho thấy hình ảnh ba chiều của gan để xác định kích thước và vị trí khối u cụ thể.
• Sinh thiết lấy một ít mô bướu trong gan (nếu có) ra ngoài và tiến hành kiểm tra dưới kính hiển vi.