Tình trạng đường huyết cao ở người bệnh đái tháo đường có thể làm tổn thương dây thần kinh. Triệu chứng đầu tiên thường xuất hiện ở bàn tay và bàn chân. Việc dùng thuốc điều trị biến chứng thần kinh tiểu đường và một số phương pháp khác có thể giúp bạn đối phó hiệu quả với tình trạng này.
Tình trạng đau thần kinh do tiểu đường có thể gây tê hoặc cảm giác như kiến bò ở ngón tay, ngón chân, bàn tay và bàn chân. Một triệu chứng khác là cảm giác bỏng rát, đau nhói hoặc đau nhức. Cơn đau có thể nhẹ lúc đầu nhưng thường có xu hướng xấu đi theo thời gian và lan tỏa lên chân hoặc cánh tay.
Mục tiêu khi dùng thuốc điều trị bệnh thần kinh tiểu đường
Bệnh thần kinh tiểu đường không có cách chữa trị. Mục tiêu của điều trị là:
- Làm chậm tiến triển bệnh
- Giảm đau
- Quản lý các biến chứng và phục hồi chức năng
Bên cạnh việc dùng thuốc, người bệnh còn cần áp dụng một số phương pháp điều trị khác như thay đổi lối sống, dùng ống đặt thông tiểu để cải thiện vấn đề về đường tiết niệu…
Các phương pháp và thuốc điều trị bệnh thần kinh tiểu đường là gì?
Thuốc và các cách làm chậm tiến triển của bệnh
Luôn giữ lượng đường trong máu ở mức mục tiêu là chìa khóa để ngăn ngừa hoặc trì hoãn tổn thương thần kinh. Quản lý lượng đường trong máu tốt thậm chí có thể cải thiện một số triệu chứng của bệnh nhân.
Bác sĩ sẽ đưa ra mức đường huyết mục tiêu cho từng người cụ thể dựa vào tuổi tác, thời gian mắc bệnh và sức khỏe chung.
Tuy nhiên, nói chung, Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ (ADA) khuyến nghị mức đường huyết mục tiêu sau đây cho hầu hết người bệnh tiểu đường:
- Từ 80 đến 130 mg/dL (4,4 và 7,2 mmol/L) trước bữa ăn
- Dưới 180 mg/dL (10,0 mmol/L) hai giờ sau bữa ăn
Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ (ADA) thường khuyến nghị chỉ số HbA1c là từ 7,0% trở xuống.
Để làm được điều này, có một loại không thể thiếu trong danh sách thuốc điều trị bệnh thần kinh tiểu đường là thuốc tiểu đường dạng uống hoặc insulin. Bạn cần dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Nếu kiểm soát đường huyết chưa hiệu quả hoặc có tình trạng hạ đường huyết, bạn phải đi khám để bác sĩ điều chỉnh, không tự ý thay đổi liều dùng hay ngưng thuốc. Những điều này có thể khiến cho biến chứng thần kinh tiểu đường nghiêm trọng hơn.
Thuốc giảm đau thần kinh do tiểu đường
Thuốc điều trị biến chứng thần kinh tiểu đường gây ra đau có thể bao gồm:
Thuốc chống động kinh
Một số loại thuốc dùng để điều trị rối loạn co giật (động kinh) cũng được sử dụng để giảm đau dây thần kinh. ADA khuyến nghị nên bắt đầu với pregabalin, gabapentin. Các tác dụng phụ có thể xảy ra bao gồm buồn ngủ, chóng mặt và sưng ở tay và chân.
Thuốc chống trầm cảm
Một số thuốc chống trầm cảm giúp giảm đau thần kinh, ngay cả khi bạn không bị trầm cảm. Cụ thể:
- Thuốc chống trầm cảm ba vòng giảm đau dây thần kinh nhẹ đến trung bình. Các loại thuốc trong nhóm này bao gồm amitriptyline, nortriptyline và desipramine. Các tác dụng phụ có thể gây khó chịu và bao gồm khô miệng, táo bón, buồn ngủ và khó tập trung. Những loại thuốc này cũng có thể gây chóng mặt khi thay đổi tư thế (hạ huyết áp thế đứng).
- Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin và norepinephrine (SNRI) là một lựa chọn khác ít tác dụng phụ hơn. ADA khuyến cáo nên điều trị khởi đầu với duloxetine hoặc venlafaxine. Các tác dụng phụ có thể xảy ra bao gồm buồn nôn, buồn ngủ, chóng mặt, chán ăn và táo bón.
Đôi khi, thuốc chống trầm cảm có thể được kết hợp với thuốc chống động kinh hoặc thuốc giảm đau.
Thuốc giảm đau
Thuốc điều trị biến chứng thần kinh tiểu đường có đôi khi chỉ cần thuốc giảm đau thông thường như paracetamol hoặc ibuprofen. Đôi khi, bác sĩ sẽ chỉ định bạn dùng thuốc gây tê tại chỗ như miếng dán lidocain để giảm đau thần kinh.
Quản lý các biến chứng và phục hồi chức năng
Để quản lý các biến chứng, bạn có thể cần theo dõi với bác sĩ ở nhiều chuyên khoa khác nhau như tiết niệu, tim mạch…
Phương pháp và thuốc điều trị biến chứng thần kinh tiểu đường lúc này tùy thuộc vào các biến chứng liên quan đến bệnh thần kinh mà bạn mắc phải:
- Các vấn đề về đường tiết niệu. Một số loại thuốc ảnh hưởng đến chức năng bàng quang, vì vậy bác sĩ có thể chỉ định ngừng hoặc thay đổi thuốc. Họ cũng sẽ hướng dẫn bạn đi tiểu đúng giờ, đồng thời ấn nhẹ vào vùng bàng quang dưới rốn để giảm triệu chứng. Đôi khi, bạn cần được đặt ống thông tiểu để khắc phục tình trạng tiểu không tự chủ do tổn thương thần kinh chỉ huy bàng quang.
- Vấn đề về tiêu hóa. Để giảm triệu chứng nhẹ của liệt dạ dày như khó tiêu, ợ hơi, buồn nôn hoặc nôn. Bạn nên ăn các bữa ăn nhỏ hơn, thường xuyên hơn. Bên cạnh đó, bác sĩ sẽ kê một số thuốc điều trị biến chứng thần kinh tiểu đường trên tiêu hoá để giúp bạn giảm triệu chứng.
- Hạ huyết áp khi đứng. Bạn nên bắt đầu bằng những thay đổi lối sống đơn giản như bỏ rượu bia, uống nhiều nước và thay đổi tư thế từ từ. Kê cao gối khi ngủ cũng sẽ giảm thiểu tình trạng tăng huyết áp qua đêm. Nếu tình trạng nặng, bác sĩ có thể hướng dẫn bạn dùng quần nịt bụng hoặc vớ nén.
- Rối loạn cương dương. Thuốc điều trị biến chứng thần kinh tiểu đường gây vấn đề về tình dục cho nam giới có thể là thuốc uống hoặc tiêm. Tuy nhiên, những thuốc này không an toàn và hiệu quả cho tất cả trường hợp. Đôi khi, nam giới cần dùng bơm chân không để có thể cương cứng. Phụ nữ cần dùng chất bôi trơn âm đạo.
Các biện pháp và thuốc thay thế trong điều trị biến chứng thần kinh tiểu đường
Có nhiều liệu pháp thay thế khác giúp giảm đau. Tuy nhiên, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng bất kì phương pháp nào dưới đây:
- Kem capsaicin bôi ngoài da hoặc chất chống oxy hoá mạnh axit alpha-lipoic. Chúng có thể làm giảm cảm giác đau ở một số người. Riêng capsaicin có thể gây cảm giác nóng rát và kích ứng da.
- Acetyl-L-carnitine. Chất dinh dưỡng này được tạo ra tự nhiên trong cơ thể và có trong một số thực phẩm chức năng. Nó cũng có thể làm dịu cơn đau thần kinh cho một số trường hợp.
- Kích thích thần kinh điện xuyên da (TENS). Liệu pháp này sử dụng các điện cực nhỏ đặt trên da. Điện cực sẽ phát ra các xung điện nhỏ giúp ngăn chặn các tín hiệu đau được gửi đến não. Mặc dù an toàn và không đau nhưng TENS không hiệu quả cho mọi trường hợp.
- Châm cứu. Châm cứu cũng là cách hay bên cạnh dùng thuốc điều trị biến chứng thần kinh tiểu đường. Nó thường không có bất kỳ tác dụng phụ nào nếu được thực hiện bởi người có chuyên môn. Dù vậy, châm cứu không giúp bạn giảm đau ngay lập tức và có thể cần nhiều hơn một buổi.
[embed-health-tool-bmi]
