Piracetam

Piracetam (dẫn xuất vòng của GABA) là một chất có tác dụng hưng trí, giúp cải thiện khả năng học tập và trí nhớ. Trên thị trường hiện nay, nhiều biệt dược có chứa hoạt chất với dạng bào chế và hàm lượng khác nhau:

• Viên nén bao phim: Piracetam 400mg, 800mg, 1200mg, Piracefti 800…
• Viên nang cứng: Piracetam 400 CAP, Boricetam Caps, Diorophyl 400mg…
• Dung dịch tiêm: Vinphacetam (piracetam 1g), Amypira (piracetam 1g/ 5ml), Pietram 10…
• Dịch truyền piracetam 12g/ 60ml.

Tác dụng của thuốc piracetam là gì?

Thuốc piracetam tác động đến não và hệ thần kinh trung ương, có tác dụng bảo vệ hệ não bộ khỏi tình trạng thiếu hụt oxy. Piracetam có thể được dùng trong điều trị:

• Phẫu thuật cải thiện lưu lượng máu đến tim (như phẫu thuật bắc cầu động mạch vành): Hầu hết các nghiên cứu cho thấy việc tiêm hoặc uống piracetam trong khoảng thời gian phẫu thuật bắc cầu động mạch vành sẽ giúp bảo tồn trí nhớ sau phẫu thuật.
• Chứng khó đọc: Hầu hết các nghiên cứu ban đầu cho thấy dùng piracetam trong ít nhất 12 tuần giúp cải thiện một số kỹ năng đọc ở trẻ em từ 7-14 tuổi bị mắc chứng khó đọc.
• Rối loạn co giật (Động kinh): Dùng thuốc có thể làm giảm triệu chứng của bệnh động kinh ở một số bệnh nhân đang dùng thuốc chống động kinh. Tuy nhiên, tác dụng này vẫn cần được nghiên cứu thêm.
• Rối loạn vận động do dùng thuốc chống loạn thần (Rối loạn vận động chậm): Một số nghiên cứu cho thấy các triệu chứng của rối loạn vận động chậm có thể được cải thiện khi dùng piracetam đường uống hoặc tiêm.
• Giật rung cơ: Piracetam được dùng phối hợp với một số thuốc khác để điều trị tình trạng giật rung cơ.
• Rối loạn trí nhớ hoặc rối loạn trí tuệ: Bác sĩ cũng có thể chỉ định thuốc này cho bạn để điều trị các triệu chứng rối loạn trí nhớ hoặc rối loạn trí tuệ trong giai đoạn chưa được chẩn đoán suy giảm trí nhớ.
• Chóng mặt: Dùng piracetam đường uống có thể làm giảm số lần chóng mặt ở những người bị chóng mặt mạn tính.

Một số tác dụng khác của thuốc không được liệt kê trên nhãn thuốc đã được phê duyệt nhưng bác sĩ có thể chỉ định bạn dùng. Bạn chỉ sử dụng thuốc này khi có chỉ định của bác sĩ.

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi quyết định dùng thuốc.

Liều dùng thuốc piracetam cho người lớn như thế nào?

Dưới đây là liều dùng thông thường cho người lớn để:

• Trong phẫu thuật cải thiện lưu lượng máu đến tim: Uống 12g piracetam mỗi ngày trong 6 tuần, bắt đầu từ ngày thứ 6 sau phẫu thuật hoặc tiêm 12g mỗi ngày kéo dài từ 1 ngày trước khi phẫu thuật đến 6 ngày sau phẫu thuật.
• Rối loạn co giật: Uống 9,6–24g piracetam mỗi ngày, dùng đến 18 tháng.
• Rối loạn vận động chậm: Uống 2,4g/ 1 lần và 2 lần/ ngày trong 4 tuần hoặc tiêm 8–24g mỗi ngày.
• Chóng mặt: Uống 800mg piracetam 3 lần/ 1 ngày trong 8 tuần hoặc tiêm một liều 1–2g duy nhất.

Liều dùng thuốc piracetam cho trẻ em như thế nào?

Liều dùng thuốc cho trẻ em để điều trị chứng khó đọc: Uống 3,3g piracetam mỗi ngày trong ít nhất 12 tuần ở trẻ em 7–14 tuổi.

Thuốc có thể không an toàn cho nhóm đối tượng này. Vì vậy, bạn cần phải hiểu rõ về an toàn của thuốc trước khi sử dụng cho trẻ. Bạn hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ để biết thêm chi tiết.

Bạn nên sử dụng thuốc piracetam như thế nào?

Bạn nên uống thuốc này theo chỉ dẫn của bác sĩ hoặc tờ hướng dẫn sử dụng sản phẩm, bao gồm:

• Uống nguyên viên với nước
• Bạn không được bẻ, nhai viên nén vì có thể làm giảm tác dụng của thuốc
• Nếu không thể sử dụng thuốc dạng viên nén, bạn hãy trao đổi với bác sĩ để được kê dạng dung dịch.

Bạn nên làm gì trong trường hợp khẩn cấp hoặc quá liều?

Trong trường hợp khẩn cấp hoặc quá liều, gọi ngay cho Trung tâm cấp cứu 115 hoặc đến trạm Y tế địa phương gần nhất.

Bạn nên làm gì nếu quên một liều?

Nếu bạn quên dùng một liều thuốc, hãy uống càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu gần với liều kế tiếp, hãy bỏ qua liều đã quên và uống liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch. Không uống gấp đôi liều đã quy định.

Bạn sẽ gặp tác dụng phụ nào khi dùng thuốc piracetam?

Một số tác dụng phụ thường gặp khi dùng piracetam:

• Phản ứng dị ứng, khó thở, sưng và sốt
• Xuất huyết dưới da do cơ chế cục máu đông
• Ảo giác, yếu người, lo lắng, bồn chồn, hoang mang, bối rối, mất ngủ, trầm cảm
• Chóng mặt, khó giữ thăng bằng hoặc mất thăng bằng khi đứng
• Tăng cân, đau dạ dày, tiêu chảy
• Cảm thấy mệt, đau đầu
• Sưng da, thường ở vùng da xung quanh mặt, ban da, ngứa.

Không phải ai cũng gặp các tác dụng phụ như trên. Bạn có thể gặp các tác dụng phụ khác không được đề cập ở trên. Nếu bạn gặp phải bất kỳ tác dụng không mong muốn nào, hãy thông báo ngay cho bác sĩ.

Trước khi dùng thuốc piracetam bạn nên biết những gì?

Trước khi dùng thuốc piracetam, bạn nên báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ nếu:

• Bạn vừa mới cai nghiện thuốc lá
• Suy giảm chức năng thận
• Rối loạn tim mạch
• Rối loạn cầm máu
• Bạn vừa phẫu thuật trong thời gian gần đây hoặc chuẩn bị phẫu thuật
• Người lớn tuổi

Những điều cần lưu ý nếu bạn đang mang thai hoặc cho con bú?

Vẫn chưa có đầy đủ các nghiên cứu để xác định rủi ro khi dùng thuốc này trong thời kỳ mang thai hoặc cho con bú. Trước khi dùng thuốc, bạn cần hỏi ý kiến bác sĩ để cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ.

Thuốc piracetam có thể tương tác với thuốc nào?

Tương tác thuốc có thể làm thay đổi khả năng hoạt động của thuốc hoặc gia tăng ảnh hưởng của các tác dụng phụ. Tài liệu này không bao gồm đầy đủ các tương tác thuốc có thể xảy ra. Tốt nhất bạn nên viết một danh sách những thuốc đang dùng (bao gồm thuốc được kê toa, không kê toa và thực phẩm chức năng) và tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ. Bạn không được tự ý dùng thuốc, ngưng hoặc thay đổi liều lượng của thuốc mà không có sự cho phép của bác sĩ.

Thức ăn và rượu bia có tương tác với thuốc piracetam không?

Rượu và thuốc lá cũng có thể tương tác với vài loại thuốc nhất định. Hãy tham khảo ý kiến chuyên gia sức khỏe của bạn về việc uống thuốc cùng thức ăn, rượu và thuốc lá.

Tình trạng sức khỏe nào ảnh hưởng đến thuốc piracetam?

Tình trạng sức khỏe của bạn có thể ảnh hưởng đến việc sử dụng thuốc này. Báo cho bác sĩ biết nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào, đặc biệt là:

• Chức năng thận không bình thường
• Bạn đã từng có gặp tình trạng xuất huyết
• Bạn mắc bệnh Huntington.

Bạn nên bảo quản thuốc piracetam như thế nào?

Bạn nên bảo quản thuốc piracetam ở nhiệt độ phòng, tránh ẩm, tránh ánh sáng. Mỗi loại thuốc có các phương pháp bảo quản khác nhau. Bạn hãy đọc kỹ hướng dẫn bảo quản trên bao bì hoặc hỏi bác sĩ/ dược sĩ để biết thêm thông tin. Bạn hãy giữ thuốc tránh xa tầm tay trẻ em và thú nuôi.