Tìm hiểu chung
Nhóm thuốc biguanide là gì?
Biguanide là một nhóm thuốc dùng để điều trị bệnh tiểu đường tuýp 2 và các tình trạng sức khỏe khác. Những loại thuốc này hoạt động bằng cách giảm sản xuất glucose từ quá trình tiêu hóa.
Loại thuốc duy nhất còn được sử dụng trong nhóm thuốc này là metformin, thường được sử dụng như phương pháp đầu tiên để điều trị tiểu đường tuýp 2.
Metformin thường được kê đơn dưới dạng điều trị duy nhất (đơn trị liệu), nhưng nó cũng có thể được kết hợp với các loại thuốc khác trong một sản phẩm biệt dược, ví dụ như metformin + pioglitazone, metformin + vildagliptin và metformin + sitagliptin. Đôi khi bác sĩ cũng kê đơn metformin với insulin cho những người mắc bệnh tiểu đường tuýp 1.
Công dụng
Như đã đề cập ở trên, metformin là loại thuốc duy nhất còn được sử dụng của nhóm thuốc biguanide.
Metformin thường được kê toa cho người bệnh tiểu đường tuýp 2 khi việc thay đổi lối sống không thể kiểm soát được bệnh.
Nếu bạn đã được chẩn đoán mắc tiểu đường tuýp 2 và cần dùng thuốc để kiểm soát bệnh, metformin có thể là loại thuốc đầu tiên mà bác sĩ chỉ định. Khi bệnh tiểu đường tiến triển, bạn có thể cần tiêm insulin để kiểm soát lượng đường trong máu, nhưng metformin có thể được tiếp tục dùng để tăng cường khả năng sử dụng insulin của cơ thể.
Metformin có tác dụng kiểm soát lượng đường trong máu. Nó không ảnh hưởng đến lượng insulin cơ thể sản xuất, nhưng sẽ làm tăng độ nhạy cảm với insulin. Điều này giúp các tế bào lấy glucose để làm năng lượng, giảm sản xuất glucose trong gan và giảm nồng độ glucose trong máu.
Ngoài ra, bác sĩ đôi khi cũng có thể kê toa cho các tình trạng không được liệt kê trên nhãn thuốc, như tiểu đường tuýp 1, béo phì, hội chứng buồng trứng đa nang. Hiện nay, cũng đang có nhiều nghiên cứu về tác dụng điều trị ung thư và bảo vệ tim mạch của thuốc.
Các thuốc khác trong nhóm biguanide
Các thuốc biguanide ban đầu có nguồn gốc từ hoa tử đinh hương Pháp (Galega officinalis). Một số sản phẩm thảo dược có thể chứa loại hoa này.
Nếu bạn đang sử dụng thuốc trị tiểu đường, hãy chắc chắn nói với bác sĩ về bất kỳ thực phẩm chức năng nào bạn đang dùng để tránh tương tác.
Phenformin được ra mắt vào năm 1957 cùng lúc với metformin nhưng sau đó đã bị thu hồi vào cuối những năm 1970 vì nó có liên quan đến nguy cơ nhiễm axit lactic gây tử vong.
Buformin được phát triển ở Đức vào năm 1957 nhưng không được bán ở Hoa Kỳ vì làm tăng nguy cơ nhiễm axit lactic.
Các loại thuốc biguanide khác, như proarchil và chlorproarchil, được sử dụng làm thuốc trị sốt rét.
Liều dùng và công dụng
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Liều dùng của nhóm thuốc biguanide là gì?
Metformin được dùng với liều 500-2.550mg mỗi ngày. Bác sĩ sẽ bắt đầu kê đơn thuốc với liều thấp và tăng dần theo nhu cầu của cơ thể. Tùy thuộc vào dạng thuốc, bạn có thể cần dùng từ 1-3 lần mỗi ngày.
Bạn nên dùng thuốc biguanide như thế nào?
Bạn nên sử dụng thuốc theo hướng dẫn trên nhãn thuốc hoặc theo chỉ định của bác sĩ.
Metformin nên được dùng trong bữa ăn để ngăn ngừa tác dụng phụ. Nếu bạn quên một liều, hãy dùng liều tiếp theo vào thời gian thông thường thay vì dùng liều gấp đôi.
Nếu bạn vô tình uống quá liều, hãy nhanh chóng đi cấp cứu. Điều quan trọng là bạn cần làm cho lượng đường trong máu ổn định ngay lập tức để tránh các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Tác dụng phụ
Tác dụng phụ của nhóm thuốc biguanide là gì?
Metformin không gây hạ đường huyết quá mức, đó là một lợi thế so với một số loại thuốc trị tiểu đường khác. Nó cũng không gây tăng cân và có một số lợi ích cho tim mạch. Thuốc thậm chí có thể giúp giảm cân và giảm cholesterol.
Tác dụng phụ phổ biến
Metformin có thể gây buồn nôn, đau dạ dày và tiêu chảy, đặc biệt là khi bạn mới bắt đầu dùng thuốc. Để giảm các nguy cơ trên đường tiêu hóa, bạn nên dùng thuốc cùng với thức ăn.
Theo thời gian, dùng metformin có thể ngăn chặn sự hấp thụ vitamin B12 trong cơ thể. Hãy hỏi bác sĩ xem bạn có cần bổ sung vitamin B12 không.
Tác dụng phụ nghiêm trọng
Những người bị suy thận nặng hoặc suy tim không nên dùng metformin vì trong những trường hợp hiếm gặp, nó có thể gây nhiễm axit lactic. Mặc dù nguy cơ rất thấp, khoảng 1 trong 30.000 người dùng metformin, nhưng tình trạng này có thể gây tử vong.
Thận trọng
Trước khi dùng các thuốc biguanide, bạn cần lưu ý gì?
Ngoài các xét nghiệm tiêu chuẩn cho bệnh tiểu đường, bác sĩ sẽ kiểm tra chức năng thận của bạn để ước tính mức lọc cầu thận, hoặc eGFR, trước khi kê toa metformin.
Theo hướng dẫn của Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ, những người mắc bệnh thận tiến triển không nên dùng metformin. Tuy nhiên, đối với những người bị suy thận nhẹ và một số người có chức năng thận làm việc vừa phải, bằng chứng hiện nay cho thấy dùng metformin kết hợp với theo dõi cẩn thận sẽ có lợi cho quá trình điều trị.
Nếu bạn uống rượu thường xuyên hoặc uống nhiều rượu, hãy thông báo cho bác sĩ trước khi bắt đầu dùng metformin. Vì rượu làm giảm đáng kể lượng đường trong máu, nên nó có thể làm tăng nguy cơ nhiễm axit lactic cũng như mất cân bằng glucose.
Nếu bạn dễ dàng bị mất nước do tập thể dục hoặc vì những lý do khác, cũng nên cho bác sĩ biết, vì mất nước làm tăng nguy cơ nhiễm axit lactic.
Dấu hiệu cảnh báo nhiễm toan lactic bao gồm đau dạ dày, buồn nôn hoặc nôn; đau cơ bất thường, buồn ngủ, mệt mỏi; nhịp tim chậm hoặc không đều; khó thở. Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào trong số này, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức
Phụ nữ đang mang thai có thể sử dụng thuốc metformin. Trên thực tế, nó có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng. Theo các nghiên cứu, phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang cũng có thể tiếp tục dùng metformin trong thai kỳ. Tuy nhiên, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ của thuốc trước khi dùng.
Tương tác
Các thuốc nhóm biguanide có thể tương tác với thuốc nào?
Mặc dù metformin thường dung nạp tốt và an toàn, nhưng nếu kết hợp thuốc này với các thuốc khác như insulin hoặc sulfonylureas, bạn sẽ cần phải thảo luận với bác về các tác dụng phụ như lượng đường trong máu thấp. Báo cho họ biết về bất kỳ thay đổi hoặc triệu chứng bất thường nào khi bạn kết hợp metformin với các loại thuốc khác.
Bảo quản thuốc
Bạn nên bảo quản thuốc nhóm biguanide như thế nào?
Bạn nên bảo quan thuốc ở nhiệt độ phòng, tránh ẩm và nhiệt độ cao.
Dạng bào chế
Các thuốc nhóm biguanide có những dạng nào?
Các thuốc này thường có ở dạng thuốc viên, dung dịch hoặc khí dung.
Hello Bacsi không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay phương pháp điều trị y khoa.
