Máu là mô lỏng lưu thông trong hệ thống tuần hoàn, được tạo thành từ thành phần hữu hình là huyết tương và các tế bào (hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu).
Máu là chất lỏng giúp duy trì sự sống, truyền đi khắp các bộ phận thông qua:
- Tim;
- Động mạch;
- Tĩnh mạch;
- Mao mạch.
Chức năng của máu
Máu vận chuyển các dưỡng chất nuôi dưỡng cơ thể như:
- Chất dinh dưỡng;
- Điện giải;
- Hormones;
- Vitamin;
- Kháng thể;
- Nhiệt.
Máu còn giúp đào thải những chất sau ra khỏi cơ thể:
- Chất thải;
- Cacbon dioxit.
Thành phần cấu tạo của máu
Các thành phần cấu tạo nên máu trong cơ thể người bao gồm huyết tương. Trong đó, huyết tương lại chứa các tế bào máu, bao gồm:
- Tế bào hồng cầu (hồng cầu) mang oxy từ phổi đến các bộ phận còn lại trong cơ thể;
- Tế bào bạch cầu (bạch cầu) giúp chống nhiễm trùng và hỗ trợ quá trình miễn dịch. Có những loại tế bào bạch cầu sau: Lympho tế bào, tế bào monocytes, eosinophils, basophils, neutrophil (granulocytes);
- Tiểu cầu kiểm soát tình trạng chảy máu.
Thành phần hóa học trong máu
- Carbohydrate;
- Protein;
- Hormones;
- Khí (Ôxy, CO2, Nitơ).
Các tế bào máu hình thành từ đâu?
Các tế bào máu được tạo ra trong tủy xương. Tủy xương là chất mềm, xốp tập trung ở trung tâm khung xương tạo ra khoảng 95% tế bào máu của cơ thể. Hầu hết tủy xương ở người trưởng thành tập trung ở vùng xương chậu, xương ngực và xương sống.
Nhiều cơ quan khác trong cơ thể chúng ta đóng vai trò quy định sự hình thành tế bào máu. Các hạch bạch huyết, lá lách, và gan giúp điều chỉnh sự sản sinh, tiêu hủy và phân hóa (phát triển một chức năng cụ thể) của tế bào. Quá trình sản xuất và phát triển các tế bào máu mới được gọi là quá trình tạo máu.
Các tế bào máu hình thành trong tủy xương được xem như là một tế bào gốc. Một “tế bào gốc‘ (hoặc tế bào tạo máu) là giai đoạn đầu của tất cả các tế bào máu. Khi tế bào gốc trưởng thành, những tế bào khác bắt đầu tiến hóa, chẳng hạn như hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu. Các tế bào máu chưa hoàn thiện còn được gọi là tế bào máu chưa trưởng thành. Một vài trong số những tế bào máu chưa trưởng thành được giữ lại trong tủy để tiếp tục quá trình hoàn thiện, một số khác di chuyển đến các bộ phận khác của cơ thể, ở đó chúng sẽ tiếp tục phát triển hoàn thiện.
Chức năng của các tế bào máu
Hồng cầu
Chức năng chính của tế bào hồng cầu là vận chuyển oxy và carbon dioxide. Hemoglobin (Hgb) là protein quan trọng trong các tế bào hồng cầu có chức năng vận chuyển oxy từ phổi đến tất cả các bộ phận của cơ thể.
Bạch cầu
Chức năng chính của tế bào bạch cầu là chống nhiễm trùng. Có nhiều loại tế bào bạch cầu khác nhau có các chức năng khác nhau trong việc phòng ngừa bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn, vi rút, nấm và ký sinh trùng. Các loại bạch cầu quan trọng nhất giúp bảo vệ cơ thể khỏi bị nhiễm trùng và các tế bào lạ như:
- Neutrophils;
- Eosinophils;
- Lympho tế bào;
- Tế bào monocytes.
Tế bào bạch cầu giúp chữa lành vết thương không chỉ bằng cách ngăn ngừa nhiễm trùng mà còn nhờ tiêu thụ các dạng vật chất, chẳng hạn như các tế bào chết, mô mảnh và các tế bào hồng cầu cũ.
Tế bào bạch cầu giúp bảo vệ cơ thể khỏi các vi khuẩn bên ngoài như vi khuẩn gây dị ứng. Ngoài ra, nó còn đóng một vai trò nhất định trong việc bảo vệ cơ thể khỏi các tế bào biến thể như tế bào gây ung thư.
Tiểu cầu
Chức năng chính của tiểu cầu là đông máu. Tiểu cầu nhỏ hơn nhiều so với các tế bào máu khác. Tiểu cầu nhóm lại với nhau hình thành nút tiểu cầu, dẫn đến hiện tượng ngưng chảy máu.
Tổng số tế bào máu (CBC) là gì?
Phép tính tổng số tế bào máu (CBC) là phép đo kích thước, số lượng và mức độ trưởng thành của các tế bào máu khác nhau trong một lượng máu nhất định. Một lượng tế bào máu xác định có thể được sử dụng để xác định những dấu hiệu bất thường trong quá trình hình thành hoặc tiêu hủy các tế bào máu. Dựa trên phép tính tổng số tế bào máu (CBC) để xác định tình trạng nhiễm trùng. Thông thường khi bạn bị nhiễm trùng, số lượng bạch cầu sẽ tăng lên. Sự gia tăng các tế bào bạch cầu chưa trưởng thành có thể liên quan đến bệnh bạch cầu. Người bị thiếu máu hay bị mắc bệnh hồng cầu hình liềm sẽ có hàm lượng hemoglobin thấp bất thường.
[embed-health-tool-bmi]