Biết cách làm giảm đau nhức xương khớp vào mùa lạnh, đặc biệt ở những người lớn tuổi, sẽ khiến mùa đông hoặc những lúc thời tiết trở trời không còn đáng lo ngại nữa. Bạn có thể thực hiện các biện pháp tự chăm sóc tại nhà hay sử dụng thuốc một cách hợp lý, an toàn để giảm bớt các cơn đau nhức ở xương khớp trong thời tiết giá rét.

Vào mùa lạnh, cơ thể chúng ta có thể bị đau nhức nhiều hơn. Đặc biệt khi đang bị đau khớp, các triệu chứng có thể trầm trọng hơn do điều kiện thời tiết lạnh, khiến chúng ta không thể thực hiện các hoạt động mà mình yêu thích [1]. Đối với những người sinh sống ở xứ lạnh, đặc biệt người già, thì việc tất cả xương khớp đồng loạt đau nhức vào mùa lạnh quả thực là ác mộng.

Vậy đâu là cách làm giảm đau nhức xương khớp vào mùa lạnh, làm thế nào để chăm sóc tại nhà hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu về vấn đề này nhé.

Vì sao bạn thường bị đau nhức xương khớp vào mùa lạnh?

Có một số lý do tại sao thời tiết mùa đông có thể khiến các khớp cảm thấy đau nhức.

● Lạnh làm cho cơ bắp căng và co cứng hơn, khiến các khớp kém di động và linh hoạt hơn [1].

● Đối với những người làm việc bên ngoài, khiêng nặng và vận động quá sức có thể làm tăng nguy cơ bị thương ở nhiệt độ lạnh hơn [2].

● Thời tiết lạnh hơn, cơ thể sẽ bảo tồn nhiệt và “dồn” nhiều máu hơn đến các cơ quan ở trung tâm của cơ thể, như tim hoặc phổi. Vì vậy, mạch máu ở tay, chân, vai, khớp gối sẽ co lại. Lưu lượng máu ít hơn khiến những vùng đó lạnh và cứng hơn, có thể gây khó chịu và đau đớn [4]. Trong một nghiên cứu, co thắt mạch do lạnh đã được báo cáo là thường xuyên hơn (38%) ở bệnh nhân đau cơ xơ hóa và ở bệnh nhân đau thắt lưng (20%) so với nhóm chứng khỏe mạnh (8%), cho thấy tùy trường hợp mà ảnh hưởng của lạnh có thể khác nhau [3].

● Trời lạnh và/ hoặc ẩm ướt, sự thay đổi áp suất không khí có thể gây ra phản ứng viêm ở khớp [4].

Đâu là cách làm giảm đau nhức xương khớp vào mùa lạnh?

Chăm sóc tại nhà là yếu tố quan trọng để giảm đau nhức xương khớp vào mùa lạnh, bao gồm các biện pháp giữ cho tình trạng đau nhức không xuất hiện hoặc tăng nặng thêm khi trời lạnh và sử dụng thuốc giảm đau theo hướng dẫn của bác sĩ.

● Phải khởi động thật kỹ trước khi tập luyện hoặc đi ra ngoài vào mùa lạnh để đảm bảo cơ thể đã được làm nóng và máu huyết lưu thông. Thói quen khởi động và kéo căng cơ phù hợp sẽ giúp giữ cho cơ thể mềm mại, linh hoạt hơn, quan trọng là ngăn chặn tình trạng cứng khớp gây ra chấn thương. Lưu ý, khi dừng lại nghỉ giải lao trong quá trình chạy hoặc hoạt động khi trời lạnh, bạn cũng cần cố gắng hoạt động làm ấm để giữ cho cơ thể linh hoạt [4].

● Hoạt động nhẹ nhàng sẽ giữ cho khớp của bạn khỏe mạnh, chẳng hạn như bơi trong một hồ bơi ấm áp, yoga hoặc pilates, đi bộ nhanh và tập tạ để cơ thể luôn năng động và khỏe mạnh [1].

● Tránh tăng cân mùa đông: một lượng nhỏ trọng lượng dư thừa sẽ bắt đầu ảnh hưởng đến đầu gối và các khớp khác. Quy tắc tốt nhất để theo dõi cân nặng của bạn là nắm rõ “lượng calo nạp vào so với lượng calo tiêu thụ”. Bạn cần hụt 500 calo mỗi ngày để giảm khoảng 0,45 kg một tuần (một tỷ lệ lành mạnh, có thể duy trì được) [1].

● Y phục mùa Đông phù hợp: giữ ấm cơ thể, đặc biệt là tay chân [1].

● Giữ ấm trong nhà: giữ ấm khi bạn ở trong nhà, tránh để gió lùa trong nhà và giữ nhiệt độ ở mức dễ chịu. Miếng đệm nóng hoặc chai nước nóng cũng sẽ làm dịu các khớp đau nhức. Nếu bạn bị đái tháo đường hoặc đối mặt với các vấn đề sức khỏe khác: tránh sử dụng miếng sưởi và bình nước nóng trong thời gian dài [1].

● Uống nhiều nước: cố gắng uống khoảng tám cốc nước mỗi ngày, đặc biệt nếu đang hoạt động hoặc tập thể dục [1].

● Ăn một chế độ ăn khỏe mạnh, cân bằng: ăn nhiều loại trái cây, rau, thịt nạc và ngũ cốc nguyên hạt. Tránh thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm có nhiều đường và chất béo bão hòa [1].

● Sử dụng thuốc chống viêm giảm đau an toàn và hiệu quả: Thuốc giảm đau kháng viêm không steroid (NSAIDs), là một nhóm thuốc giảm đau phổ biến. NSAIDs không chỉ giảm đau mà còn giảm viêm. Vì giảm viêm là chìa khóa quan trọng trong điều trị đau cơ xương khớp, NSAIDs được coi là phương pháp điều trị hàng đầu [5].

Tóm lại, người già vốn chiếm phần lớn các trường hợp đau nhức xương khớp, [6] sẽ là đối tượng bị ảnh hưởng sức khỏe nhiều nhất vào mùa lạnh. Ngoài các cách làm giảm đau nhức xương khớp, chăm sóc tại nhà nêu trên, người già cũng cần lưu ý thêm phần sử dụng thuốc, đặc biệt là NSAIDs. Người càng lớn tuổi càng dễ có nhiều bệnh nền đi kèm. Khả năng một người có hai hoặc nhiều bệnh đi kèm với mức độ nghiêm trọng là 60% ở độ tuổi 75-79 và hơn 75% ở 85-89 tuổi. Bệnh nhân càng dùng nhiều thuốc thì tác dụng phụ càng dễ xảy ra và việc tuân thủ điều trị càng kém hơn [7]. Có rất nhiều nghiên cứu cho thấy tác dụng phụ của thuốc làm giảm sự tuân thủ điều trị của bệnh nhân do họ bị khó chịu về thể chất, hoài nghi về hiệu quả của thuốc và giảm sự tin tưởng vào bác sĩ [8]. Do vậy, một trong những tiêu chí để bác sĩ chọn lựa giải pháp điều trị cho người già, nhất là vào mùa lạnh, là sử dụng thuốc càng ít tác dụng phụ càng tốt để bảo đảm sự tuân thủ điều trị, nhằm đạt được hiệu quả tốt nhất.

Ông Dũng* 75 tuổi sống ở Hà Nội là một trong những trường hợp điển hình của người già bị đau khớp, đặc biệt vào mùa lạnh. Mỗi năm cứ độ đông về, ông lại về thăm quê ở Cần Thơ kết hợp với nghỉ ngơi, tránh rét. Hành trang của ông mang theo luôn có thuốc NSAIDs và một số loại thuốc khác như hạ áp, điều trị đái tháo đường mà bác sĩ kê đủ dùng trong 3 tháng. Tuy nhiên, khí hậu ấm áp đã làm ông ít đau và hầu như không năm nào ông sử dụng hết số NSAIDs mang theo. Năm nay, do lo ngại dịch Covid-19 nên ông không thể về quê vào mùa đông được. Những tuần lễ đầu tiên, cảm giác đau đớn thật khó chịu và kinh khủng. Thuốc kháng viêm uống mỗi ngày làm ông khó chịu bao tử và lên huyết áp, khiến ông không thể tiếp tục uống thuốc để giảm đau. Mọi việc trở nên hết sức tồi tệ. Bác sĩ gia đình đã phải thay cho ông một loại thuốc giảm đau kháng viêm không steroid nhóm ức chế chọn lọc COX-2 và ít ảnh hưởng trên tim mạch. Điều dưỡng đã hướng dẫn ông các biện pháp chăm sóc tại nhà như giữ ấm, luyện tập đúng phương pháp và phù hợp thể trạng như đi bộ trong nhà, chế độ ăn phù hợp để tăng sức đề kháng. Sau vài tuần, kết quả tuy không bằng ở miền Nam ấm áp nhưng khả quan hơn rất nhiều. Ông cảm thấy mình phấn chấn trở lại và hy vọng năm tới mình sẽ có thể tránh rét tại Cần Thơ khi dịch Covid-19 được kiểm soát.

* Tên nhân vật trong bài chỉ mang tính minh họa.

PP-CEL-VNM-0478

VIATRIS đồng hành nâng cao kiến thức bệnh học cộng đồng.

HelloBacsi.com cung cấp đường dẫn trong mục các chủ đề liên quan, bài cùng chuyên mục và bài có nhiều người đọc vì mục đích thuận tiện tra cứu. VIATRIS không kiểm duyệt các đường dẫn trong trang này và cũng không chịu trách nhiệm về nội dung hay hoạt động của các trang liên kết này.