Ung thư da

Ung thư da xảy ra khi các tế bào da phát triển và nhân lên một cách không kiểm soát. Bệnh nguy hiểm như thế nào thì hãy cùng Hello Bacsi tìm hiểu ngay nhé!

Tìm hiểu chung

Ung thư da là bệnh gì?

Ung thư da là tình trạng phát triển không kiểm soát được của các tế bào da bất thường. Bệnh xảy ra khi tổn thương gây thiệt hại cấu trúc cho phân tử ADN tác động lên tế bào da, gây ra đột biến hoặc các khiếm khuyết về gen, làm cho tế bào da nhân lên nhanh chóng và hình thành các khối u ác tính.

Bệnh thường phát triển nhất trên vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Nhưng dạng ung thư phổ biến này cũng có thể xảy ra trên những vùng da thường không tiếp xúc với ánh sáng mặt trời.

Ung thư da có 3 loại, bao gồm: ung thư biểu mô tế bào đáy, ung thư biểu mô tế bào vảy và ung thư hắc tố (u ác tính).

Triệu chứng

Những dấu hiệu và triệu chứng ung thư da?

Dấu hiệu ung thư da phát triển ở phần da tiếp xúc ánh nắng, bao gồm da đầu, mặt, môi, tai, cổ, ngực, cánh tay, bàn tay và chân ở phụ nữ. Ngoài ra, bệnh có thể xuất hiện trên khu vực hiếm thấy như lòng bàn tay, bên dưới móng tay hoặc móng chân và vùng sinh dục.

Các dấu hiệu và triệu chứng ung thư da bao gồm:

• Ung thư biểu mô tế bào đáy thường xảy ra tại các khu vực cơ thể tiếp xúc ánh nắng, chẳng hạn như cổ hoặc mặt. Dấu hiệu ung thư da biểu mô tế bào đáy là một vết sưng hình ngọc trai, sáp hoặc vết sẹo bằng phẳng, có màu da hoặc màu nâu. Chúng cũng có thể xuất hiện dưới dạng một vết loét chảy máu, không lành.
• Ung thư biểu mô tế bào vảy thường xảy ra trên vùng cơ thể tiếp xúc ánh nắng, chẳng hạn như mặt, tai và tay. Những người da sẫm màu hơn có nhiều khả năng mắc ung thư biểu mô tế bào vảy ở những vùng không thường xuyên tiếp xúc với ánh mặt trời. Triệu chứng ung thư da này bao gồm: nốt sần, cứng đỏ hoặc vết thương có bề mặt bị đóng vảy.
• Ung thư hắc tố (u ác tính) có thể phát triển ở bất cứ nơi nào trên cơ thể hoặc có thể xuất hiện ở nốt ruồi hiện có. Dấu hiệu bao gồm: một đốm nâu lớn với các đốm sẫm màu hơn, một nốt ruồi ung thư da thay đổi về màu sắc, kích thước, gây đau ngứa hoặc chảy máu, vết thương nhỏ với đường viền không đều và các phần xuất hiện màu đỏ, hồng, trắng, xanh lam hoặc xanh đen. Các tổn thương sẫm màu trên lòng bàn tay, lòng bàn chân, đầu ngón tay hoặc ngón chân hoặc trên màng nhầy lót miệng, mũi, âm đạo hoặc hậu môn.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Hãy đến gặp bác sĩ nếu bạn nhận thấy có bất kỳ những thay đổi gì trên làn da khiến bạn lo lắng. Không phải tất cả các thay đổi trên da đều gây ra bởi ung thư da. Bác sĩ sẽ kiểm tra những thay đổi trên da để xác định nguyên nhân.

Nguyên nhân

Nguyên nhân nào gây ra ung thư da?

Nguyên nhân ung thư da là khi có lỗi (đột biến) trong ADN của các tế bào da. Những đột biến này gây ra sự phát triển không thể kiểm soát được của các tế bào và tạo thành tế bào ung thư.

Ung thư da bắt đầu ở lớp trên cùng của da – lớp biểu bì. Lớp biểu bì là một lớp mỏng cung cấp lớp vỏ bảo vệ các tế bào da mà cơ thể bạn liên tục bong ra. Lớp biểu bì chứa ba loại tế bào chính:

• Các tế bào vảy nằm ngay dưới bề mặt bên ngoài và có chức năng như lớp lót bên trong của da.
• Các tế bào đáy tạo ra các tế bào da mới nằm bên dưới các tế bào vảy.
• Tế bào hắc tố – tạo ra hắc tố, sắc tố mang lại màu sắc bình thường cho da – nằm ở phần dưới của lớp biểu bì. Các tế bào hắc tố tạo ra nhiều hắc tố hơn khi bạn tiếp xúc với ánh nắng mặt trời để giúp bảo vệ các lớp sâu hơn của da.

Phần lớn các thiệt hại của ADN trong tế bào da là kết quả từ bức xạ tia cực tím (UV) trong ánh nắng mặt trời và ánh sáng được sử dụng trong giường tắm nắng. Tuy nhiên, không thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời không có nghĩa là sẽ không dẫn đến ung thư da. Điều này có nghĩa là các yếu tố khác có thể góp phần gây ra bệnh ung thư da, ví dụ như tiếp xúc với các chất độc hại hoặc có tình trạng bị suy yếu hệ thống miễn dịch.

Những yếu tố nào làm làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư da?

Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư da, chẳng hạn như:

• Màu da. Ung thư da ảnh hưởng đến mọi người thuộc mọi tông màu da. Tuy nhiên, ít sắc tố (melanin) trong da sẽ khiến da ít được bảo vệ khỏi tia UV gây hại. Nếu bạn tóc vàng hoặc tóc đỏ, mắt màu sáng và có tàn nhang hoặc dễ bị cháy nắng, bạn có nhiều nguy cơ mắc bệnh ung thư da hơn người có làn da sẫm màu hơn.
• Tiền sử bị cháy nắng. Bị một hoặc nhiều vết cháy nắng phồng rộp khi còn nhỏ hoặc thiếu niên sẽ làm tăng nguy cơ phát triển ung thư da khi trưởng thành. Cháy nắng ở tuổi trưởng thành cũng là một yếu tố nguy cơ.
• Phơi nắng quá mức. Bất cứ ai dành nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời đều có thể bị ung thư da, đặc biệt nếu da không được bảo vệ bởi kem chống nắng hoặc quần áo. Rám nắng cũng khiến bạn có nguy cơ bị sạm da. Rám nắng là phản ứng tổn thương của làn da đối với bức xạ tia cực tím quá mức.
• Khí hậu nắng nóng. Những người sống ở vùng khí hậu ấm áp, đầy nắng tiếp xúc với nhiều ánh sáng mặt trời cũng khiến bạn tiếp xúc với nhiều bức xạ hơn.
• Nốt ruồi. Những người có nhiều nốt ruồi hoặc nốt ruồi bất thường được gọi là nevi loạn sản có nguy cơ mắc ung thư da cao hơn. Những nốt ruồi bất thường này trông không đều và thường lớn hơn những nốt ruồi bình thường và có nhiều khả năng trở thành ung thư hơn những nốt ruồi khác. Nếu bạn có tiền sử có nốt ruồi bất thường, hãy theo dõi chúng thường xuyên để biết những thay đổi.
• Tổn thương da tiền ung thư. Tổn thương da được gọi là dày sừng quang hóa có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư da. Những khối u tiền ung thư này thường xuất hiện dưới dạng các mảng sần sùi, có vảy có màu từ nâu đến hồng đậm. Chúng phổ biến nhất trên mặt, đầu và tay của những người da trắng có làn da bị tổn thương do ánh nắng mặt trời.
• Tiền sử gia đình bị ung thư da. Nếu một trong cha mẹ hoặc anh chị em của bạn bị ung thư da, bạn có thể tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Hệ thống miễn dịch suy yếu. Những người có hệ thống miễn dịch suy yếu có nguy cơ mắc ung thư da cao hơn. Điều này bao gồm những người nhiễm HIV/AIDS và những người dùng thuốc ức chế miễn dịch sau khi cấy ghép nội tạng.
• Tiếp xúc với bức xạ. Những người được điều trị bức xạ cho các tình trạng da như chàm và mụn trứng cá có thể tăng nguy cơ ung thư da, đặc biệt là ung thư biểu mô tế bào đáy.
• Tiếp xúc với một số chất. Tiếp xúc với một số chất, chẳng hạn như asen, có thể làm tăng nguy cơ ung thư da.

Chẩn đoán và điều trị

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật nào dùng để chẩn đoán bệnh ung thư da?

Để chẩn đoán bệnh ung thư da, bác sĩ có thể:

• Kiểm tra làn da để xác định liệu những thay đổi trên làn da có nhiều khả năng bị ung thư da hay không. Bác sĩ sẽ tiếp tục các xét nghiệm để chẩn đoán nếu cần.
• Sinh thiết vùng da bị nghi ngờ mắc bệnh để thử nghiệm trong phòng thí nghiệm. Sinh thiết có thể xác định xem bạn có bị ung thư da hay không, nếu có thì là loại ung thư da nào.

Những phương pháp nào dùng để điều trị bệnh ung thư da?

Ung thư da có chữa được không? Gần như tất cả các trường hợp đều có thể chữa khỏi nếu được phát hiện và điều trị sớm. Các lựa chọn điều trị ung thư da và tổn thương da tiền ung thư sẽ khác nhau, tùy thuộc vào kích thước, loại, độ sâu và vị trí của tổn thương. Ung thư da nhỏ giới hạn ở bề mặt da có thể không cần điều trị ngoài sinh thiết da ban đầu để loại bỏ toàn bộ khối u.

Nếu cần điều trị bổ sung, các lựa chọn có thể bao gồm:

• Phẫu thuật lạnh
• Phẫu thuật cắt bỏ
• Phẫu thuật Mohs
• Nạo và đốt điện
• Áp lạnh
• Xạ trị
• Hóa trị
• Liệu pháp quang động
• Liệu pháp sinh học.

Ung thư da được phát hiện và loại bỏ càng sớm thì cơ hội phục hồi hoàn toàn càng cao. Điều quan trọng là bạn phải tiếp tục theo dõi với bác sĩ da liễu để đảm bảo ung thư không tái phát.

Tiên lượng

Ung thư da sống được bao lâu?

Hầu hết các trường hợp tử vong do ung thư da là do u ác tính. Vậy, ung thư hắc tố sống được bao lâu? Nếu bạn được chẩn đoán mắc khối u ác tính tiên lượng sẽ như sau:

• Tỷ lệ sống sót sau 5 năm là 99% nếu nó được phát hiện trước khi nó lan đến các hạch bạch huyết

  Tỷ lệ sống sót sau 5 năm là 66% nếu nó đã lan đến các hạch bạch huyết gần đó.

  Tỷ lệ sống sót sau 5 năm là 27% nếu nó đã lan đến các hạch bạch huyết ở xa và các cơ quan khác.

Phòng ngừa

Những biện pháp nào giúp phòng ngừa bệnh ung thư da?

Bạn sẽ có thể kiểm soát bệnh này nếu áp dụng các biện pháp sau:

• Tránh ánh nắng mặt trời trong thời gian giữa ngày, đặc biệt là từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều
• Thường xuyên bôi kem chống nắng
• Thường xuyên mặc quần áo bảo hộ khi đi ra ngoài
• Kiểm tra da thường xuyên và báo với bác sĩ những thay đổi bất thường của da.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.

[embed-health-tool-bmi]