Khô mắt là tình trạng xảy ra khi nước mắt không cung cấp đủ chất bôi trơn cho mắt vì nhiều lý do.
Tham vấn y khoa: Bác sĩ Nguyễn Thường Hanh · Nội khoa - Nội tổng quát · Bệnh Viện Đa Khoa Tỉnh Bắc Ninh
Khô mắt là tình trạng xảy ra khi nước mắt không cung cấp đủ chất bôi trơn cho mắt vì nhiều lý do.
Các triệu chứng khô mắt sẽ khiến bạn rất khó chịu. Nó thường gây đau mắt và tạo cảm giác bỏng rát. Bạn có thể bị khô mắt trong khoảng thời gian ngắn khi đang đi máy bay, trong phòng máy lạnh hoặc sau khi nhìn vào ánh sáng xanh của màn hình điện thoại, máy tính trong vài giờ. Trong một số trường hợp, khô mắt có thể trở thành tình trạng mạn tính.
Những triệu chứng đi kèm khô mắt thường ảnh hưởng đến cả hai bên mắt, bao gồm:
Nếu những triệu chứng khô mắt kéo dài quá 2 tuần, đặc biệt là khi mắt có những biểu hiện như khô rát, đỏ mắt, mệt mỏi, đau đớn, bạn cần đến bệnh viện để bác sĩ thăm khám. Bác sĩ sẽ xác định tình trạng mắt hoặc đưa ra những lời khuyên điều trị phù hợp.
Khô mắt xảy ra do mắt không sản xuất đủ nước mắt hoặc chất lượng nước mắt không tốt.
Nước mắt là một hỗn hợp phức tạp của nước, chất béo và chất nhầy. Hỗn hợp này giúp cho bề mặt của mắt mịn màng hơn để cải thiện tầm nhìn. Đồng thời, nó cũng có chức năng bảo vệ mắt khỏi các yếu tố gây nhiễm trùng.
Nếu nước mắt không chứa đủ những thành phần này, mắt sẽ bị mất cân bằng trong việc cung cấp và tiếp nhận chất bôi trơn để hoạt động bình thường.
Đây là nguyên nhân khô mắt thường gặp nhất. Có nhiều lý do khiến mắt không sản xuất đủ nước mắt, bao gồm:
♥ Lão hóa
Cũng giống như nhiều bộ phận cơ thể khác, mắt và các tuyến, tế bào, mạch máu… cũng sẽ bị lão hóa theo thời gian.
♥ Bệnh lý
Một số tình trạng sức khỏe như tiểu đường, viêm khớp, lupus, xơ cứng bì, rối loạn tuyến giáp, thiếu vitamin A khiến mắt bị giảm khả năng sản xuất nước mắt.
♥ Tác dụng phụ của thuốc
Một số loại thuốc có tác dụng phụ làm giảm lượng nước mắt bao gồm thuốc kháng histamine, thuốc thông mũi, liệu pháp thay thế hormone, thuốc chống trầm cảm, thuốc trị cao huyết áp, thuốc ngừa thai, thuốc trị mụn hoặc thuốc điều trị bệnh Parkinson.
♥ Phẫu thuật mắt
Các loại phẫu thuật mắt, đặc biệt là phẫu thuật bằng tia laser, thường khiến mắt bị giảm khả năng sản xuất nước mắt. Tuy nhiên, triệu chứng khô mắt do phẫu thuật này thường chỉ tồn tại trong thời gian ngắn.
♥ Tổn thương tuyến lệ
Tuyến lệ là nơi đảm nhiệm chức năng chính trong việc sản xuất nước mắt. Tình trạng viêm tuyến lệ hoặc tổn thương tuyến lệ do hóa chất, bức xạ khiến nó hoạt động kém đi.
Ngoài ra, nguyên nhân khô mắt còn do tình trạng nước mắt bị bốc hơi quá nhanh bởi:
Có nhiều yếu tố nguy cơ từ lối sống, tuổi tác hoặc môi trường bên ngoài làm tăng nguy cơ mắc triệu chứng khô mắt, bao gồm:
Quá trình sản xuất nước mắt có xu hướng giảm khi bạn già đi. Vì thế, khô mắt và các triệu chứng đi kèm khô mắt thường xảy ra phổ biến ở người trên 50 tuổi.
Phụ nữ dễ bị khô mắt hơn đàn ông. Nguyên nhân là do cơ thể họ thường xuyên phải thay đổi nội tiết tố khi mang thai, uống thuốc tránh thai hoặc mãn kinh.
Các loại dưỡng chất như omega-3, vitamin A, C, kẽm… rất cần thiết để bạn có được đôi mắt khỏe mạnh. Thiếu hụt một trong những chất dinh dưỡng này là yếu tố nguy cơ khiến bạn mắc khô mắt và các vấn đề ở mắt.
Nếu được can thiệp y tế kịp thời, triệu chứng khô mắt sẽ nhanh chóng được kiểm soát. Ngược lại, nếu tình trạng này không được chữa trị bài bản, nó có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm sau:
Các thành phần trong nước mắt có chức năng bảo vệ mắt khỏi nhiễm trùng. Vì thế, không có đủ nước mắc đồng nghĩa với việc bạn sẽ tăng nguy cơ nhiễm trùng mắt.
Nếu không được điều trị, khô mắt nghiêm trọng sẽ dẫn đến viêm mắt, trầy xước bề mặt giác mạc, loét giác mạc hoặc các vấn đề thị lực khác.
Triệu chứng khô mắt kéo dài sẽ khiến bạn gặp khó khăn trong cuộc sống thường ngày, chẳng hạn như khi làm việc, đọc sách. Thậm chí, tình trạng khô mắt còn khiến bạn khó ngủ. Từ đó, chất lượng giấc ngủ cũng bị giảm sút kéo theo nhiều hậu quả xấu cho sức khỏe.
Nếu bạn từng bị khô mắt và đã chữa trị xong, hãy chú ý tránh xa những tình huống hoặc điều kiện khiến tình trạng này tái phát.
Bạn đừng để mắt phải hứng chịu trực tiếp các luồng không khí kém lành mạnh từ máy sấy tóc, khói thải xe máy, máy điều hòa hoặc gió từ quạt máy.
Tia UV từ ánh nắng mặt trời cũng gây ra nhiều bất lợi cho mắt. Vì thế, bất cứ khi nào đi ngoài trời nắng, bạn hãy sử dụng kính râm hoặc mũ rộng vành.
Nếu bạn phải đọc sách hoặc làm một công việc nào đó đòi hỏi sự tập trung thị giác cao độ, hãy cho mắt có thời gian nghỉ ngơi và thư giãn.
Chỉ bằng cách nhắm mắt trong vài phút hoặc chớp mắt liên tục trong vài giây, nước mắt sẽ được tiết ra, bôi trơn đều trên mắt để mắt được phục hồi.
Không khí ở độ cao hoặc trong máy bay thường rất khô. Điều này rất dễ ảnh hưởng đến mắt. Vì thế, khi bạn ở trong những điều kiện như thế, hãy thường xuyên nhắm mắt trong vài phút hoặc tăng số lần chớp mắt. Mỗi lần làm như vậy, bạn sẽ giảm thiểu được sự bay hơi của nước mắt để ngăn ngừa khô mắt.
Nếu máy tính đặt xa hoặc cao hơn tầm nhìn, bạn sẽ phải điều tiết mắt nhiều hơn để xem màn hình. Điều này diễn ra trong thời gian dài sẽ làm ảnh hưởng không nhỏ đến mắt.
Vì thế, bạn cần điều chỉnh vị trí màn hình máy tính phù hợp với thị lực và tầm nhìn của bản thân. Điều này sẽ giúp mắt thoải mái và dễ chịu hơn khi sử dụng.
Thuốc lá và khói thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến mắt mà còn gây ra vô số vấn đề sức khỏe khác. Nếu muốn có một đôi mắt khỏe mạnh và ngăn ngừa các bệnh tật khác, bạn hãy cố gắng cai thuốc lá và tránh xa khói thuốc càng sớm càng tốt.
Nước nhỏ mắt hoặc nước mắt nhân tạo sẽ giúp bôi trơn đôi mắt. Vì thế, bạn hãy thường xuyên sử dụng chúng ngay cả khi cảm thấy vẫn ổn.
Khô mắt là tình trạng phổ biến trong xã hội ngày nay. Việc nhận biết sớm các triệu chứng khô mắt và cách ngăn ngừa tình trạng này sẽ giúp bạn nhanh chóng lấy lại đôi mắt khỏe mạnh.
Miễn trừ trách nhiệm
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Tham vấn y khoa:
Bác sĩ Nguyễn Thường Hanh
Nội khoa - Nội tổng quát · Bệnh Viện Đa Khoa Tỉnh Bắc Ninh
Đặt câu hỏi cho bác sĩ
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để tạo câu hỏi
Chia sẻ với bác sĩ các thắc mắc của bạn để được giải đáp miễn phí.
Đăng ký hoặc Đăng nhập để đặt câu hỏi cho bác sĩ!