Bệnh Parkinson là một rối loạn cấp cao của hệ thần kinh có ảnh hưởng đến vận động của bệnh nhân. Hiện nay đã có nhiều loại thuốc chuyên dùng để hỗ trợ quá trình điều trị bệnh Parkinson.
Tham vấn y khoa: Bác sĩ Nguyễn Thường Hanh · Nội khoa - Nội tổng quát · Bệnh Viện Đa Khoa Tỉnh Bắc Ninh
Bệnh Parkinson là một rối loạn cấp cao của hệ thần kinh có ảnh hưởng đến vận động của bệnh nhân. Hiện nay đã có nhiều loại thuốc chuyên dùng để hỗ trợ quá trình điều trị bệnh Parkinson.
Bệnh Parkinson không phát triển ngay mà bắt đầu bằng những biểu hiện rất nhỏ như bị run ở các chi, thường là ở bàn tay và ngón tay trước. Khi bệnh phát triển nặng sẽ gây ảnh hưởng đến vận động của cơ thể, khiến cơ thể nặng nề hơn. Với sự phát triển của y học như hiện nay, có rất nhiều loại thuốc đặc trị hoặc cả những loại thuốc thay thế được dùng trong quá trình điều trị bệnh Parkinson hiệu quả.
Thuốc sẽ giúp bạn kiểm soát các vấn đề khó khăn trong đi lại do bị run. Các thuốc này làm tăng hay thay thế chức năng của dopamine – một chất dẫn truyền thần kinh trong não. Những người mắc bệnh Parkinson thường có mật độ dopamine rất thấp. Tác dụng của thuốc sẽ giảm hoặc ít ổn định hơn sau một thời gian, tuy nhiên nhờ quá trình điều trị bệnh Parkinson mà các triệu chứng của bệnh vẫn sẽ nằm trong tầm kiểm soát. Đơn thuốc của bác sĩ có thể gồm:
Carbidopa-levodopa là thuốc chữa Parkinson hiệu quả nhất hiện nay. Đây là một chất hóa học tự nhiên có thể đi vào não của bạn và chuyển đổi thành dopamine.
Levodopa được kết hợp với carbidopa (Rytary, Sinemet) – một chất giúp levodopa không chuyển đổi sớm thành dopamine bên ngoài não và giảm các triệu chứng phụ như buồn nôn. Các tác dụng phụ này gồm buồn nôn và chóng mặt (tụt huyết áp khi ở tư thế đứng).
Sau nhiều năm nếu bệnh tình của bạn trở nặng thì tác dụng của levodopa sẽ ít ổn định hơn và dần biến mất. Một vài chuyển động không tự chủ (rối loạn vận động) sẽ xuất hiện sau khi uống liều levodopa mạnh hơn. Bác sĩ sẽ giảm liều thuốc hay giảm số lần uống thuốc để tránh các tình trạng này.
Loại thuốc này được cho phép năm 2015 và là sự kết hợp của carbidopa và levodopa. Tuy nhiên, thuốc dùng bằng cách truyền thuốc dạng gel trực tiếp vào ruột.
Duopa dành cho những bệnh nhân ở giai đoạn sau của bệnh nhưng vẫn có phản ứng với carbidopa và levodopa nhưng các phản ứng này không ổn định. Vì thuốc này được truyền liên tục nên nồng độ thuốc trong máu luôn ổn định. Để đặt ống truyền, bệnh nhân sẽ phải làm một tiểu phẫu. Các nguy cơ khi đặt ống truyền bao gồm ống truyền bị rớt ra ngoài hay bị viêm bên truyền dịch.
Không giống như levodopa, thuốc này không tự chuyển hóa thành dopamine được mà nó chỉ thực hiện những chức năng giống dopamine trong não.
Thuốc giả lập dopamine không hiệu nghiệm như levodopa trong việc chữa trị các triệu chứng. Tuy nhiên, nó sẽ lưu lại trong cơ thể lâu hơn và có thể dùng chung với levodopa để điều chỉnh tính bất ổn của loại thuốc này.
Thuốc giả lập dopamine gồm pramipaxole (Mirapex), ropinirole (Requip) và rotigotine (mua theo vỉ có tên Neupro). Tiêm thuốc giả lập dopamine, apomorphine có tác dụng ngắn hạn sẽ giúp bạn giảm các triệu chứng nhanh chóng.
Các tác dụng phụ của thuốc tương tự như carbidopa-levidopa: bị ảo giác, buồn ngủ hay có các hành vi quá khích như ám ảnh tình dục, cá độ hay ăn uống vô độ. Nếu bạn uống các loại thuốc này và thấy mình có những hành vi không kiểm soát được thì hãy báo với bác sĩ nhé.
Các chất ức chế MAO-B gồm selegiline (Eldepryl, Zelapar) và rasagiline (Azilect). Chúng giúp ngăn quá trình giảm dopamine trong não bằng cách ức chế enzyme tên monoamine oxidase B (MAO-B). Enzyme này chuyển hóa dopamine. Tác dụng phụ của cách này gồm buồn nôn hay mất ngủ. Khi dùng chung với carbidopa-levodopa, những thuốc này làm tăng nguy cơ bị ảo giác.
Các thuốc này thường không dùng chung với thuốc chống trầm cảm và thuốc giảm đau vì chúng có thể gây các phản ứng ít gặp nhưng rất nguy hiểm. Bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi uống thêm bất kì thuốc nào chung với MAO-B.
Entacapone (comtan) là thuốc tiêu biểu cho các chất ức chế này. Những thuốc này giúp kéo dài hiệu quả levodopa hơn một chút bằng cách chặn các enzyme phân giải dopamine.
Các tác dụng phụ gồm tăng nguy cơ bị các chuyển động không tự chủ (rối loạn vận động), táo bón. Tolcapone (Tasmar) cũng thuộc loại COMT nhưng ít khi được kê vì nó có thể làm hại gan nghiêm trọng.
Từ lâu các thuốc này được dùng để kiểm soát các cơn run của bệnh Parkinson. Các thuốc như benztropine (Cogentin) hay trihexyphenidyl đều rất dễ mua trên thị trường. Tuy nhiên, thuốc này cũng có nhiều tác dụng phụ như suy giảm trí nhớ, lẫn, ảo giác, táo bón, khô miệng và khó tiểu.
Có thể bác sĩ sẽ kê đơn chỉ có thuốc này để tạm thời giảm các triệu chứng nhẹ trong thời kì đầu của bệnh. Hay thuốc có thể dùng chung với carbidopa-levodopa trong các giai đoạn sau của bệnh để kiểm soát các rối loạn hoạt động do thuốc này gây ra. Tác dụng phụ của cách này gồm các vết tím trên da, sung khớp và bị ảo giác.
Các loại thuốc thay thế có thể chữa Parkinson gồm:
Parkinson tuy không có cách phòng ngừa cụ thể nhưng bạn vẫn có thể tự bảo vệ mình bằng lối sống lành mạnh và tập thể dục đều đặn. Khi chọn đúng thuốc và có lối sống lành mạnh, việc điều trị bệnh Parkinson sẽ không còn quá khó khăn.
Miễn trừ trách nhiệm
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Tham vấn y khoa:
Bác sĩ Nguyễn Thường Hanh
Nội khoa - Nội tổng quát · Bệnh Viện Đa Khoa Tỉnh Bắc Ninh
Đặt câu hỏi cho bác sĩ
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để tạo câu hỏi
Chia sẻ với bác sĩ các thắc mắc của bạn để được giải đáp miễn phí.
Đăng ký hoặc Đăng nhập để đặt câu hỏi cho bác sĩ!