Nhiều người tin rằng cảm giác mệt mỏi vào ban ngày là hiện tượng bình thường khi chúng ta già đi. Nhưng thực tế hoàn toàn không phải như vậy. Khoảng 20% người cao tuổi cảm thấy buồn ngủ và ngủ nhiều vào ban ngày. Người già ngủ nhiều có thể là triệu chứng của nhiều vấn đề sức khỏe.
Nếu nhận thấy người cao tuổi trong gia đình thức nhiều hơn vào ban đêm và ngủ ngon hơn vào ban ngày, bạn cần phải xác định nguyên nhân khiến họ ngủ ngày quá mức. Trong 1 số trường hợp, bạn nên nhờ đến sự trợ giúp của bác sĩ để xử lý nguyên nhân gây buồn ngủ ban ngày ở người cao tuổi.
Người già ngủ nhiều có sao không? Nguyên nhân và cách khắc phục
Tại sao người già ngủ nhiều? Buồn ngủ quá mức ở người lớn tuổi thường xuất phát từ nhiều yếu tố. Người già ngủ li bì có thể báo hiệu rối loạn giấc ngủ tiềm ẩn, tình trạng bệnh mãn tính, rối loạn tâm trạng chưa được chẩn đoán hoặc tác dụng phụ của thuốc. Nó cũng có thể liên quan đến việc tăng nguy cơ suy giảm nhận thức và sa sút trí tuệ ở người cao tuổi.
1. Cảm thấy chán nản và thiếu đi sự gắn kết
Khi bắt đầu lão hóa, những người cao tuổi thường mắc các bệnh mạn tính và những thay đổi liên quan đến tuổi tác. Điều này ảnh hưởng đến khả năng làm những việc mà họ yêu thích. Khi các hoạt động thường ngày và giải trí bị hạn chế do tuổi cao sức yếu, làm suy giảm chất lượng cuộc sống của người cao tuổi khiến họ buồn chán.
Không có hoạt động nào để họ tham gia, cũng như không có nhiều thứ để họ mong đợi trong cuộc sống khiến cho người già ngủ nhiều hơn vào ban ngày.
Điều bạn cần làm là nên tạo ra các hoạt động ngoại khóa, phù hợp sở thích người cao tuổi để kích thích họ tham gia, thay vì để họ ngủ vào ban ngày.
2. Sử dụng thuốc khiến người già ngủ nhiều
Các nhà khoa học đã nghiên cứu về “polypharmacy” (xu hướng dùng quá nhiều thuốc mỗi ngày) ở người cao tuổi. Họ đã ước tính rằng người Mỹ từ 65 tuổi trở lên sử dụng trung bình 4 -5 loại thuốc theo toa.
Tất cả các loại thuốc đều có tác dụng phụ. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi dùng nhiều loại thuốc có thể tạo ra các tương tác làm tăng các tác dụng phụ của thuốc. Ngoài ra, những người lớn tuổi có chuyển hóa thuốc khác với những người trẻ tuổi, nên dễ gặp các tác dụng phụ của thuốc như buồn ngủ và chóng mặt.
Thuốc kê toa và thuốc không kê toa để điều trị các chứng bệnh như: lo lắng, trầm cảm, cao huyết áp, mất ngủ, đau mãn tính, bệnh Parkinson, buồn nôn và dị ứng đều có thể khiến người già ngủ nhiều hơn mức bình thường.
Lưu ý với tác dụng phụ của thuốc
Thuốc chống loạn thần không điển hình (thế hệ thứ hai) thường có tác dụng phụ đối với hầu hết bệnh nhân cao tuổi. Đặc biệt là những người bị sa sút trí tuệ.
→ Giải pháp: Nếu người thân của bạn đang sử dụng một hoặc nhiều loại thuốc này, hãy thảo luận về các tác dụng phụ và các lựa chọn điều trị thay thế với bác sĩ. Thậm chí một số loại thuốc trong chế độ điều trị của người cao tuổi có thể được giảm liều lượng hoặc ngừng sử dụng hoàn toàn. Đôi khi chỉ cần thay đổi thời gian dùng thuốc của người cao tuổi thì cũng có thể giúp cải thiện sự tỉnh táo của họ trong ngày.
Nguyên nhân 3. Trầm cảm và ít năng lượng
Người cao tuổi ngủ nhiều có tốt không? Hãy cẩn trọng, rối loạn giấc ngủ có thể là biểu hiện của trầm cảm. Một số người lớn tuổi mất hứng thú với cuộc sống dẫn đến tình trạng họ có xu hướng ngủ suốt cả ngày. Chứng trầm cảm ở người cao tuổi không phải là biểu hiện bình thường của quá trình cơ thể lão hóa.
Thật không may, nghiên cứu ước tính rằng rối loạn trầm cảm nặng xảy ra ở 5% người lớn tuổi sống trong cộng đồng, trong khi có đến 16% người lớn tuổi có các triệu chứng trầm cảm.
Có thể bạn đã biết về các dấu hiệu cơ bản của chứng bệnh trầm cảm, nhưng đối với những người lớn tuổi thì các dấu hiệu này có thể sẽ hơi khác. Các vấn đề về giấc ngủ và mệt mỏi thường là biểu hiện cho thấy người cao tuổi đang bị rối loạn sức khỏe tâm thần. Nếu bạn nhận thấy những triệu chứng này, hãy cố gắng hỏi han quan tâm họ và đặt lịch hẹn với bác sĩ để được tiến hành theo dõi thêm.
Lưu ý khi người già ngủ nhiều do trầm cảm
Nếu 1 người cao tuổi đã dùng thuốc chống trầm cảm hoặc bắt đầu liệu pháp chống trầm cảm, hãy nhớ rằng việc tìm ra loại thuốc chữa trị thường mất 1 khoảng thời gian. Một lần nữa, hiện tượng ngủ nhiều ở người già có thể là do tác dụng phụ phổ biến của các loại thuốc kê đơn này. Vì vậy hãy nhớ trao đổi với bác sĩ về bất kỳ tác dụng phụ nào để đảm bảo người thân của bạn tìm được loại thuốc phù hợp mà không ảnh hưởng đến sức khỏe.
Nguyên nhân 4. Tiến triển sa sút trí tuệ
Người già ngủ nhiều là bệnh gì? Người cao tuổi mắc bệnh Alzheimer hoặc các dạng sa sút trí tuệ khác thường gặp nhiều vấn đề liên quan đến giấc ngủ, đặc biệt là trong giai đoạn sau của bệnh. Khi chức năng não bộ suy giảm, các vấn đề bắt đầu nảy sinh với nhịp sinh học và nhận thức về thời gian bị rối loạn. Từ đó khiến người già mắc bệnh sa sút trí tuệ khó ngủ suốt đêm. Trong một số trường hợp, người già ngủ nhiều vào ban ngày là cách mà họ ngủ bù cho đêm hôm trước khó ngủ.
Tình trạng thiếu ngủ có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng sa sút trí tuệ như ủ rũ và dễ bị kích động. Tuy nhiên, hiện nay vẫn không có nhiều phương pháp hiệu quả để giúp người già bị sa sút trí tuệ có thể ngủ ngon qua đêm và tỉnh táo vào ban ngày. Trong trường hợp này thì thuốc ngủ không kê đơn hay được kê đơn không được khuyến khích sử dụng.
Giải pháp cho tình trạng người già ngủ li bì
Hiệp hội Bệnh Alzheimer khuyến cáo bạn nên lập kế hoạch cho người cao tuổi. Hãy tạo ra các hoạt động hấp dẫn vào ban ngày như: tập thể dục, đọc sách, tham gia câu lạc bộ cho người cao niên,…
Ngoài ra, bạn cần lên lịch cho người cao tuổi những giấc ngủ ngắn cần thiết trong ngày. Hãy giúp ông bà tuân thủ đều đặn lịch trình ngủ một cách nhất quán. Đây là những phương pháp không dùng đến thuốc ngủ tốt nhất để thiết lập thói quen ngủ ngon, có kế hoạch, giúp người cao tuổi định hướng và kiểm soát các hành vi sa sút trí tuệ.
5. Những thay đổi về sức khỏe
Trong một số trường hợp, nguyên nhân người già ngủ nhiều có thể do mắc một hoặc nhiều bệnh lý nghiêm trọng như: bệnh tim, suy giáp…. Điều này không phải lúc nào cũng có nghĩa là sức khỏe của họ đang trong tình trạng nguy hiểm. Tuy nhiên bạn vẫn nên khám bác sĩ. Nếu tình trạng người già ngủ nhiều vẫn tiếp tục thì bạn vẫn cần phải đảm bảo họ nhận đủ chất dinh dưỡng, dịch vụ chăm sóc cá nhân và sử dụng đều đặn loại thuốc mà họ đang sử dụng.
Nếu không, các biến chứng như mất nước, suy dinh dưỡng và loét tỳ đè có thể phát sinh. Trong những trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể đề nghị cần đến sự trợ giúp từ điều dưỡng hoặc trung tâm bảo trợ xã hội.
[embed-health-tool-bmi]
Thời lượng ngủ hợp lý cho người cao tuổi
Giấc ngủ lành mạnh sẽ đem đến những lợi ích rất lớn đối với người cao niên. Giống như những người trẻ tuổi, người cao niên cần ngủ từ 7-9 giờ mỗi đêm. Tuy nhiên, những người lớn tuổi thường không ngủ đủ giấc, dẫn đến việc người già ngủ nhiều vào ban ngày hơn ban đêm.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng người cao niên mất nhiều thời gian hơn để đi vào giấc ngủ, cho thấy sự suy giảm trong giấc ngủ REM và tỉnh giấc thường xuyên hơn vào ban đêm. Trên thực tế, 44% người cao tuổi cho biết họ đã từng có một hoặc nhiều triệu chứng của chứng mất ngủ. Ngoài ra, người cao tuổi có nhiều khả năng bị rối loạn giấc ngủ như ngưng thở khi ngủ, hội chứng chân không yên và thậm chí ngáy quá nhiều. Tuy nhiên, nghiên cứu khác lại cho thấy rằng các loại thuốc điều trị bệnh lý thể chất và tâm thần kê cho người cao tuổi có thể gây ra chứng rối loạn giấc ngủ vào ban đêm.
