Công dụng của steroid vẫn còn khá mới mẻ với nhiều người. Hiểu rõ về các loại thuốc steroid để sử dụng an toàn và hiệu quả là điều rất quan trọng.
Với những người muốn tăng khối lượng cơ bắp, thuốc steroid là sản phẩm không mấy xa lạ. Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều người chưa biết rõ thuốc steroid là thuốc gì, thuốc steroid có tác dụng gì dẫn đến việc lạm dụng và sử dụng sai cách. Vậy steroid có chức năng chủ yếu là gì, mang lại những lợi ích gì và người dùng cần lưu ý điều gì? Mời bạn cùng tìm hiểu thông tin về thuốc steroid qua bài viết sau.
Steroid là gì?
Steroid là những loại hormone tổng hợp được dùng trong ngành y khoa. Thuốc này gồm 2 loại là steroid đồng hóa và corticosteroid.
- Steroid đồng hóa là phiên bản tổng hợp của hormone sinh dục nam, giúp kích thích các cơ phát triển, dự trữ ít chất béo cũng như phát triển năng lượng và cảm xúc. Tác dụng của steroid thường dùng để điều trị các tình trạng như dậy thì muộn, mất khối lượng cơ lớn do một số loại bệnh nhất định hay mất chức năng tinh hoàn. Steroid có thể được phân phối, bán và sử dụng mà không cần theo đơn thuốc.
- Corticosteroid là một phức hợp chống viêm dùng để chữa trị các trường hợp về da, hệ miễn dịch cũng như các cơ quan khác trong cơ thể như dị ứng hay bệnh tự miễn.
Chức năng của steroid là gì?
Đối với corticosteroid
Thuốc corticosteroid dùng chủ yếu để chữa trị các loại dị ứng và bệnh tự miễn như:
- Hen suyễn: Bệnh nhân hen suyễn hít corticosteroid liều lượng thấp mỗi ngày để giảm viêm trong đường khí quản cũng như nguy cơ lên cơn hen đột ngột.
- Viêm khớp dạng thấp: Với bệnh này, màng hoạt dịch trong khớp bị viêm. Khi đó, corticosteroid có thể được tiêm hay uống theo viên để giúp người bệnh giảm viêm và các triệu chứng sưng đau.
- Ung thư: Cùng với tác dụng giảm đau và sưng, corticosteroid có thể kết hợp với các thuốc khác để giảm nôn mửa trong quá trình hóa trị liệu. Chúng còn có khả năng kích thích ăn ngon miệng. Với những loại ung thư nhất định, corticosteroid có thể hoặc không thể kết hợp với các dược phẩm hóa trị để loại bỏ tế bào ung thư. Do đó, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng;
- Những trường hợp khác: Mặc dù không phổ biến nhưng corticosteroid vẫn thường được dùng để chữa trị bệnh Lupus, viêm khớp kinh niên và bệnh tự miễn Addison.
Đối với steroid đồng hóa
Sử dụng steroid đồng hóa luôn là chủ đề đáng quan tâm và gây tranh cãi trong nhiều thập kỷ gần đây. Hãy nhớ rằng, khi được sử dụng với liều lượng chính xác và đúng cách thì tác dụng của thuốc steroid đồng hóa đối với cơ thể sẽ phát huy hiệu quả. Steroid đồng hóa có chức năng chủ yếu là:
- Gia tăng sức mạnh của cơ bắp: Tác dụng của steroid đồng hóa rõ ràng nhất là thúc đẩy sự phát triển cơ bắp. Các nghiên cứu cho thấy tác dụng này có thể diễn ra trong 3-12 tuần sử dụng. Tăng khối lượng cơ có thể đẩy nhanh thời gian hồi phục, nâng cao khả năng chịu đựng và hoạt động thể chất cũng như ngăn ngừa chất béo tích tụ.
- Tăng ham muốn tình dục: Một trong những chức năng của steroid là làm gia tăng hormone sinh dục nam, từ đó làm tăng ham muốn.
- Cải thiện sự sản sinh tế bào máu: Công dụng của thuốc steroid đồng hóa còn có thể kể đến khả năng cải thiện sự sản sinh tế bào máu, đặc biết đối với phụ nữ và trẻ em. Tuy nhiên, các nghiên cứu cần có nhiều bằng chứng cụ thể hơn để đảm bảo.
Tác dụng phụ của thuốc steroid là gì?
Bạn không nên vì những công dụng của steroid mà lạm dụng thuốc này. Trên thực tế, nếu dùng không đúng hoặc lạm dụng việc dùng thuốc steroid có thể gây ra những tác dụng phụ như:
- Mất cân bằng hormone. Đối với thanh thiếu niên, mức hormone (nội tiết tố) cân bằng là điều rất quan trọng. Nội tiết tố có liên quan đến sự phát triển các đặc điểm tính nữ của bé gái và tính nam ở bé trai. Khi lạm dụng việc dùng steroid, những rối loạn về đặc điểm giới tính sẽ xảy ra. Nam giới có thể bị teo tinh hoàn và giảm số lượng tinh trùng còn nữ giới có thể trở nên nam tính hơn, giọng trầm hơn, rậm lông cũng như giảm kích cỡ ngực.
- Thanh thiếu niên có nguy thấp còi. Những thanh thiếu niên dùng steroid ở tuổi dậy thì có nguy cơ bị thấp bé và không thể đạt được chiều cao trung bình của người trưởng thành. Do cơ thể được “lập trình” để ngừng phát triển sau tuổi dậy thì, khi nồng độ hormone đạt đến một điểm nhất định, cơ thể cho rằng đã qua tuổi dậy thì nên sẽ phát tín hiệu cho hệ cơ xương ngừng phát triển.
- Lạm dụng steroid có thể gây tử vong. Khi steroid vào cơ thể, chúng sẽ đi đến các cơ quan và cơ bắp khác nhau. Steroid ảnh hưởng đến các tế bào riêng lẻ kích thích tạo ra protein. Tuy nhiên, những protein này lại là “kẻ gây rắc rối”. Ví dụ, gan có thể hình thành các khối u và phát triển thành ung thư. Người lạm dụng steroid cũng có thể mắc một tình trạng hiếm gặp gọi là bệnh ứ máu gan, trong đó gan xuất hiện các u nang chứa đầy máu, có thể bị vỡ và gây xuất huyết nội.
Ngoài ra, dùng steroid không đúng cách cũng có thể làm nổi mụn và rụng tóc. Không những vậy, steroid còn có khả năng gây u gan hay bệnh tim. Steroid cũng có thể gia tăng xu hướng bạo lực và kích thích cơn giận ở người dùng. Những vấn đề này thường làm tổn thương sức khỏe người dùng trong suốt quãng đời còn lại. Trên thực tế, việc sử dụng steroid còn có thể rút ngắn tuổi thọ.
