Viêm vú do cho con bú

Tìm hiểu chung

Bệnh viêm vú do cho con bú là gì?

Viêm tuyến vú hay còn gọi là viêm tuyến sữa, viêm vú do cho con bú là bệnh nhiễm trùng vú với triệu chứng là đau, tấy đỏ, sốt, đau cơ và khó chịu xảy ra trong giai đoạn cho con bú. Bệnh thường gặp nhất trong sáu tuần đầu tiên sau khi sinh.

Triệu chứng

Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh viêm vú do cho con bú là gì?

Các triệu chứng thường gặp của viêm tuyến vú do cho con bú là:

• Đau vú hoặc cảm thấy ấm khi chạm vào.
• Cảm giác bị bệnh (khó chịu).
• Sưng vú.
• Đau hoặc cảm giác nóng rát liên tục trong khi cho con bú.
• Da bị đỏ, thường tạo dạng hình nêm.
• Sốt 38,3°C hoặc cao hơn.

Mặc dù viêm vú thường xảy ra trong vài tuần đầu tiên cho con bú, nhưng bệnh cũng có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong quá trình cho con bú. Bệnh này thường có xu hướng ảnh hưởng đến một vú.

Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa mỗi người là khác nhau. Vì vậy hãy hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn được phương án thích hợp nhất.

Nguyên nhân

Nguyên nhân nào gây ra bệnh viêm vú do cho con bú?

Cho con bú là một kỹ năng cần phải học và kỹ thuật kém có thể dẫn đến sữa bị mắc kẹt trong vú, đây là nguyên nhân chính gây ra viêm vú. Các nguyên nhân khác bao gồm:

• Ống dẫn sữa bị tắc. Nếu vú không hoàn toàn trống ở các cữ bú, một trong những ống dẫn sữa có thể bị tắc, khiến sữa giữ lại dẫn đến nhiễm trùng vú.
• Vi khuẩn vào vú. Vi khuẩn từ bề mặt của da và miệng của bé có thể đi vào đường sữa thông qua vết nứt ở da núm vú hoặc qua một lỗ ống dẫn sữa. Sữa ứ đọng trong vú mà không được làm trống sẽ là nơi cho vi khuẩn sinh sản. Các tính chất kháng khuẩn giúp sữa của bạn bảo vệ em bé khỏi bị nhiễm trùng.

Nguy cơ mắc phải

Những ai thường mắc bệnh viêm vú do cho con bú?

Viêm vú do cho con bú có thể ảnh hưởng mọi người trong mọi lứa tuổi. Bạn có thể kiểm soát bệnh này bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hãy tham khảo bác sĩ để biết thêm thông tin chi tiết.

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm vú do cho con bú?

Có rất nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc viêm tuyến vú do cho con bú, chẳng hạn như:

• Cho con bú trong vài tuần đầu tiên sau khi sinh con.
• Núm vú bị loét hoặc nứt, mặc dù viêm vú có thể hình thành khi không bị nứt da.
• Chỉ sử dụng một vị trí cho con bú dẫn tới vú không được thoát lưu hiệu quả.
• Mặc áo ngực chặt hoặc tạo áp lực lên vú từ việc sử dụng dây an toàn hoặc mang theo một túi nặng có thể hạn chế lưu thông sữa.
• Quá mệt mỏi hoặc căng thẳng.
• Viêm vú khi cho con bú trước đây.
• Dinh dưỡng kém.
• Hút thuốc lá.

Chẩn đoán và điều trị

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán bệnh viêm vú do cho con bú?

Bác sĩ chẩn đoán viêm tuyến vú dựa trên khám thực thể, các dấu hiệu và triệu chứng như sốt, ớn lạnh và đau ngực. Một dấu hiệu rõ ràng khác là một vùng hình nêm đỏ trên vú chỉ hướng tới núm vú và nhạy đau khi chạm vào.

Bác sĩ sẽ chắc chắn rằng bạn không bị áp xe vú — một biến chứng có thể xảy ra khi viêm vú không được điều trị kịp thời. Cấy sữa mẹ có thể giúp bác sĩ xác định kháng sinh tốt nhất cho bạn, đặc biệt là nếu tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng.

Một dạng hiếm của ung thư vú – ung thư vú dạng viêm cũng có thể gây tấy đỏ và sưng mà ban đầu có thể bị nhầm lẫn với viêm vú. Bác sĩ có thể đề nghị bạn nên chụp nhũ ảnh và siêu âm để chẩn đoán. Nếu các dấu hiệu và triệu chứng vẫn tồn tại ngay cả sau khi bạn hoàn thành một đợt thuốc kháng sinh, bạn có thể cần phải làm sinh thiết để đảm bảo rằng mình không bị ung thư vú.

Những phương pháp nào dùng để điều trị bệnh viêm vú do cho con bú?

Phương pháp điều trị viêm tuyến vú thường gồm:

• Kháng sinh. Điều trị viêm vú thường đòi hỏi một đợt kháng sinh từ 10 đến 14 ngày. Bạn có thể cảm thấy khỏe lại 24-48 giờ sau khi bắt đầu dùng kháng sinh, nhưng điều quan trọng là bạn cần uống tất cả những viên thuốc để giảm thiểu nguy cơ tái phát.

• Thuốc giảm đau. Bác sĩ có thể đề nghị một thuốc giảm đau nhẹ chẳng hạn như acetaminophen (Tylenol®, biệt dược khác) hoặc ibuprofen (Advil®, Motrin IB®, biệt dược khác).

• Điều chỉnh cách cho con bú của bạn. Hãy chắc chắn rằng bạn làm trống ngực hoàn toàn trong thời gian cho con bú và trẻ sơ sinh ngậm vú một cách chính xác. Bác sĩ có thể xem xét lại kỹ thuật cho con bú của bạn hoặc có thể giới thiệu bạn đến một nhà tư vấn cho con bú để được giúp đỡ và hỗ trợ liên tục.

• Tự chăm sóc. Nghỉ ngơi, tiếp tục cho con bú và uống nhiều nước sẽ giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng vú.

Nếu viêm vú không hết sau khi uống thuốc kháng sinh, điều quan trọng là bạn phải được bác sĩ theo dõi để họ có thể quyết định xem bạn cần xét nghiệm thêm.

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của bệnh viêm vú do cho con bú?

Các lối sống và biện pháp tại nhà sau đây có thể giúp bạn đối phó với viêm vú do cho con bú:

• Tiếp tục cho con bú thường xuyên và lâu khi em bé đói.
• Nghỉ ngơi càng nhiều càng tốt, tốt nhất là trên giường với bé, điều này sẽ khuyến khích trẻ bú thường xuyên hơn.
• Tránh để vú ứ sữa kéo dài trước khi cho con bú.
• Thay đổi nhiều vị trí khi cho con bú.
• Uống nhiều nước
• Nếu gặp khó khăn khi làm trống vú bạn có thể áp gạc ấm nén trên vú hoặc tắm vòi sen nóng trước khi cho con bú hoặc vắt sữa.
• Đắp gạc lạnh trên vú sau khi cho con bú.
• Mặc áo ngực hỗ trợ.

Nếu bị viêm vú, bạn vẫn an toàn khi tiếp tục cho con bú và nó giúp làm lành nhiễm trùng. Nếu cho con bú trên vú bị nhiễm bệnh gây quá đau hoặc con bạn từ chối bú trên vú đó, bạn hãy thử hút sữa hoặc vắt bằng tay.

Để con bạn có thể bú được dễ dàng và bạn tránh các biến chứng như viêm tuyến vú  bạn nên xem xét gặp một nhà tư vấn cho con bú. Nhà tư vấn cho con bú có thể cung cấp cho bạn lời khuyên và tư vấn vô giá các kỹ thuật thích hợp cho con bú. Bạn có thể giảm thiểu khả năng bị viêm vú bằng cách làm theo những lời khuyên này:

• Bảo đảm sữa thông hoàn toàn trong khi cho con bú.
• Cho con bạn bú hoàn toàn một vú trước khi chuyển sang vú khác trong thời gian bú.
• Thay đổi vị trí mà bạn sử dụng để bú trong cữ bú kế tiếp.
• Hãy chắc chắn bé ngậm đúng cách trong thời gian bú.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.