Tham vấn y khoa: TS. Dược khoa Trương Anh Thư · Dược · Bệnh viện Đại học Y Dược TP. HCM
Tên kĩ thuật y tế: Xét nghiệm acid lactic
Bộ phận cơ thể/Mẫu thử: Máu
Xét nghiệm acid lactic hay xét nghiêm axit lactic là một xét nghiệm máu đo nồng độ acid lactic được tạo ra trong cơ thể bạn. Hầu hết lượng acid lactic được tạo thành từ mô cơ và hồng cầu. Khi nồng độ oxy trong cơ thể ở mức bình thường, cacbonhydrate được phân giải thành nước và carbon dioxide. Khi nồng độ oxy thấp, cacbonhydrate được phá vỡ tạo năng lượng và sản sinh ra acid lactic.
Nồng độ acid lactic cao lên khi bạn luyện tập gắng sức hoặc các bệnh lý khác – chẳng hạn như suy tim, nhiễm trùng nặng (nhiễm trùng huyết) hoặc sốc – làm giảm lưu lượng máu và oxy toàn cơ thể. Nồng độ axit lactic cũng có thể tăng cao khi gan bạn bị tổn thương hoặc mắc bệnh nghiêm trọng, bởi vì gan bình thường có vai trò thoái giáng axit lactic.
Nồng độ acid lactic rất cao có thể gây nên tình trạng nhiễm toan acid lactic, đôi khi đe doạ tính mạng. Nhiễm toan acid lactic cũng có khả năng gặp phải ở người dùng metformin để điều trị đái tháo đường khi có kèm suy tim, suy thận hoặc nhiễm trùng nặng.
Xét nghiệm axit lactic thường được thực hiện từ mẫu máu tĩnh mạch cánh tay nhưng cũng có thể lấy từ máu động mạch.
Bạn sẽ được bác sĩ chỉ định xét nghiệm axit lactic để:
Kết quả xét nghiệm acid lactic trong máu động mạch (khí máu động mạch) có thể chính xác hơn so với máu tĩnh mạch. Nắm chặt tay hoặc buộc dải băng đàn hồi lâu trong lúc rút máu có thể làm cho nồng độ axit lactic tăng giả.
Luyện tập hiếu khí là bài tập mà trong đó tim và phổi cung cấp đủ lượng oxy cho cơ thể bạn để sinh năng lượng. Bài tập kỵ khí sử dụng nhiều oxy hơn lượng mà tim và phổi bạn có thể cung cấp, do vậy nguồn cung năng cấp lượng bị giảm, từ đó gây tăng nồng độ axit lactic trong cơ thể bạn. Thông thường các bài tập kỵ khí khiến người tập phải thực hiện chậm lại hoặc ngưng tập bởi vì sự tích tụ acid lactic gây đau cơ trung bình tới nặng, và cứng cơ. Tuy nhiên, một số vận động viên luyện tập cường độ cao học được cách chịu đựng nồng độ axit lactic tăng cao trong thời gian ngắn. Trong khi tập luyện hiếu khí, không khí bạn hít thở có chứa đủ oxy để sử dụng được đường huyết một cách bình thường và hoàn toàn đủ cho nhu cầu năng lượng của cơ thể bạn, khi đó nồng độ acid lactic không tăng.
Acid lactic có thể được đo trong các dịch cơ thể khác ngoài máu, chẳng hạn như dịch não tuỷ. Nồng độ axit lactic trong các dịch cơ thể thường tăng khi có nhiễm trùng. Bác sĩ có thể đo lượng axit lactic trong dịch não tuỷ để xác định xem nhiễm trùng não là do vi khuẩn hay virus.
Trước khi tiến hành kỹ thuật y tế này, bạn nên hiểu rõ các cảnh báo và lưu ý. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có thêm thông tin và hướng dẫn cụ thể.
Để chuẩn bị cho xét nghiệm axit lactic, bạn nên:
Chuyên viên y tế lấy máu sẽ:
Bạn có thể quay trở lại với các hoạt động bình thường sau khi làm xét nghiệm. Bạn ược hẹn lịch để lấy kết quả xét nghiệm và bác sĩ sẽ giải thích về các kết quả này cho bạn. Bạn nên tuân theo các hướng dẫn của bác sĩ.
Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về quy trình thực hiện, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và giải đáp.
Kết quả sẽ có trong vòng 1 ngày.
Giá trị bình thường
Máu tĩnh mạch: 0.5-2.2 mEq/l hoặc 0.5-2.2 mmol/l
Máu động mạch: 0.5-1.6 mEq/l hoặc 0.5-1.6 mmol/l
Giá trị cao
Kết quả bất thường nghĩa là mô cơ thể đang không nhận đủ oxy.
Giá trị acid lactic cao, có thể gây ra do:
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Đặt câu hỏi cho bác sĩ
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để tạo câu hỏi
Chia sẻ với bác sĩ các thắc mắc của bạn để được giải đáp miễn phí.
Đăng ký hoặc Đăng nhập để đặt câu hỏi cho bác sĩ!