Bệnh dại là một bệnh nhiễm trùng rất nguy hiểm có thể lây lan qua nước bọt. Bạn cần nắm được các thông tin cần thiết về bệnh này để biết cách bảo vệ bản thân.
Dại là căn bệnh rất nguy hiểm có thể lây truyền từ các động vật khác sang người. Bạn có thể phòng ngừa loại bệnh này nếu hiểu rõ về nó. Vì vậy, qua bài viết này, Hello Bacsi sẽ đưa ra các thông tin cần thiết về bệnh dại.
Bệnh dại là căn bệnh như thế nào?
Bệnh dại là một bệnh nhiễm trùng lây lan qua nước bọt. Ở những nơi có số lượng chó hoang lớn, người dân luôn có nguy cơ mắc bệnh dại. Ở Việt Nam, hầu hết bệnh dại lây truyền sang người do bị chó và mèo cắn.
Hiện nay mọi người đều biết rằng bất kỳ động vật có vú nào cũng có thể chứa và truyền virus. Tuy nhiên, động vật có vú nhỏ như động vật gặm nhấm rất hiếm khi bị nhiễm bệnh hoặc truyền bệnh dại.
Những dấu hiệu và triệu chứng nào cho thấy bạn đã mắc bệnh dại?
Vị trí các vết cắn càng gần với não thì các triệu chứng xuất hiện càng nhanh. Nếu bạn bị cắn bởi một động vật hoang dã, điều quan trọng là bạn phải tìm đến bác sĩ hoặc bệnh viện càng sớm càng tốt.
Các triệu chứng ban đầu của bệnh dại có thể giống với bệnh cúm và kéo dài từ 2-12 ngày, sau đó dần dần trở nên mạnh hơn. Từ những triệu chứng giống như cúm, tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn và các triệu chứng có thể bao gồm những điều sau:
- Lo lắng;
- Sốt;
- Đau đầu;
- Buồn nôn;
- Nhầm lẫn;
- Kích động;
- Nước bọt dư thừa (miệng thường xuyên tiết nước bọt);
- Sợ nước do khó nuốt;
- Ảo giác;
- Cương đau dương vật;
- Sốt rét;
- Gặp ác mộng;
- Mất ngủ;
- Tê liệt một phần cơ thể.
Bệnh dại lây lan như thế nào?
Động vật gây bệnh dại truyền virus sang động vật khác và con người qua nước bọt sau khi cắn hoặc qua vết xước. Tuy nhiên, bất kỳ hành động tiếp xúc với màng nhầy hoặc vết thương hở cũng có thể lây lan virus.
Virus bệnh dại chỉ có thể truyền từ động vật sang người mà không theo chiều ngược lại, trường hợp lây truyền từ người sang người cũng rất hiếm. Thủ phạm phổ biến nhất gây ra bệnh dại ở người là từ vết cắn của chó.
Một khi một người đã bị cắn, virus lây lan qua thần kinh của họ đến não. Nếu vết cắn hoặc vết trầy xước ở trên đầu và cổ thì virus có thể có tốc độ lây lan đến não và tủy sống nhanh hơn. Nếu bạn bị cắn trên cổ, hãy tìm sự giúp đỡ càng sớm càng tốt.
Sau khi bị cắn, virus bệnh dại lây lan qua các tế bào thần kinh tới não. Một khi đã vào trong não, virus sẽ nhân lên rất nhanh. Tình trạng này gây viêm não và tủy sống nghiêm trọng, sau đó người bệnh suy thoái nhanh chóng và chết.
Động vật nào có thể lây lan bệnh dại?
Cả động vật hoang dã và thuần hóa đều có thể lây lan virus bệnh dại sang người. Những động vật sau đây là nguyên nhân chính gây ra bệnh dại ở người:
- Chó;
- Dơi;
- Chồn sương;
- Mèo;
- Bò cái;
- Dê;
- Ngựa;
- Thỏ;
- Cáo;
- Khỉ;
- Gấu trúc;
- Chó sói.
Những ai có nguy cơ cao mắc bệnh dại?
Đối với hầu hết mọi người, nguy cơ nhiễm bệnh dại tương đối thấp. Tuy nhiên, có những tình huống nhất định có thể khiến bạn có nguy cơ cao hơn, bao gồm:
- Sống trong khu vực có nhiều dơi;
- Đi du lịch đến các nước đang phát triển;
- Sống ở khu vực nông thôn nơi có tiếp xúc nhiều với động vật hoang dã và ít hoặc không tiêm vắc-xin và liệu pháp dự phòng;
- Cắm trại thường xuyên và tiếp xúc với động vật hoang dã;
- Dưới 15 tuổi (bệnh dại phổ biến nhất ở nhóm tuổi này).
Bác sĩ chẩn đoán bệnh dại như thế nào?
Không có xét nghiệm để phát hiện các giai đoạn đầu của bệnh dại. Sau khi bạn bắt đầu có các triệu chứng của bệnh, bác sĩ sẽ tiến hành xét nghiệm máu hoặc mô để xác định xem bạn có mắc bệnh hay không.
Nếu bạn bị một con thú hoang cắn, các bác sĩ sẽ thực hiện một mũi tiêm phòng vắc-xin bệnh dại để ngăn chặn sự nhiễm trùng trước khi có triệu chứng.
Bệnh dại có chữa được không?
Sau khi bị nhiễm virus bệnh dại, bạn có thể phải tiêm một loạt các mũi tiêm để ngăn ngừa virus này hoạt động. Dùng globin miễn dịch đặc hiệu có thể cung cấp cho bạn kháng thể chống bệnh dai ngay lập tức, giúp ngăn ngừa virus lây lan và hoạt động. Ngoài ra, việc chủng ngừa bệnh dại là chìa khóa để tránh bị bệnh. Vắc-xin bệnh dại được tiêm trong một loạt năm mũi tiêm trong 14 ngày.
Bạn nên chích ngừa bệnh dại càng sớm càng tốt sau khi bị động vật cắn. Các bác sĩ sẽ điều trị bằng cách rửa vết thương của bạn ít nhất 15 phút bằng xà phòng và nước, chất tẩy rửa hoặc iốt. Sau đó, họ sẽ tiêm cho bạn globin miễn dịch đặc hiệu và bạn sẽ bắt đầu phác đồ tiêm vắc-xin bệnh dại.
Điều trị bệnh dại có gây ra tác dụng phụ gì không?
Thuốc chủng ngừa bệnh dại và globulin miễn dịch rất hiếm khi gây ra một số tác dụng phụ. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể bị:
- Đau, sưng hoặc ngứa ở chỗ chích;
- Đau đầu;
- Buồn nôn;
- Đau bụng, đau cơ;
- Chóng mặt.
Bạn có thể phòng ngừa bệnh dại bằng cách nào?
Sau đây là các quy tắc an toàn chung để giảm nguy cơ nhiễm bệnh dại:
- Tiêm phòng cho vật nuôi: bạn nên đưa mèo, chó và chồn sương đi chủng ngừa, ngăn ngừa chúng lây nhiễm virus bệnh dại;
- Không để vật nuôi đi lang thang: đảm bảo vật nuôi được an toàn và giám sát khi ở bên ngoài;
- Báo cáo cho chính quyền địa phương khi phát hiện động vật hoang dã;
- Không tiếp cận động vật hoang dã: động vật có bệnh dại rất có thể sẽ tấn công bạn;
- Không cho dơi vào nhà: đóng cửa nhà để ngăn ngừa dơi làm tổ. Nếu loài dơi đã có mặt, các chuyên gia có thể loại bỏ chúng một cách an toàn;
- Rửa vết thương: nếu bị động vật cắn, bạn nên rửa vết cắn và trầy xước trong 15 phút bằng nước xà phòng, ixine hoặc chất tẩy rửa povidone để giảm thiểu số lượng virus sau đó đến bệnh viện kiểm tra;
- Chủng ngừa: bạn nên tiêm vắc-xin ngừa bệnh dại nếu đi du lịch đến Ấn Độ hay Châu Phi.
Bệnh dại rất nguy hiểm và có thể dẫn đến tử vong. Do đó, bạn nên cẩn trọng để bảo vệ bản thân và các thành viên trong gia đình.
