Thuốc trị viêm đại tràng và những điều bạn cần biết

Sử dụng thuốc trị viêm đại tràng là phương pháp điều trị phổ biến nhất cho căn bệnh này. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về nó.

Viêm đại tràng là vấn đề sức khỏe liên quan đến hệ tiêu hóa phổ biến ở nhiều quốc gia trên thế giới, bao gồm cả Việt Nam. Biện pháp chữa viêm đại tràng đơn giản và thông dụng nhất trong trường hợp này là dùng thuốc. Tuy nhiên, tương tự những loại thuốc hiện đang có mặt trên thị trường, thuốc trị viêm đại tràng cũng có hai mặt lợi và hại.

Vậy, bạn đã biết gì về thuốc trị viêm đại tràng rồi? Hãy cùng Hello Bacsi tìm hiểu qua bài viết sau nhé.

Viêm đại tràng là gì?

Viêm đại tràng là căn bệnh mãn tính ở ruột già. Đây là tình trạng thuộc nhóm bệnh tự miễn, tức là bệnh phát sinh do các tế bào bạch cầu trong cơ thể chủ động tiêu diệt tế bào ở đại tràng (ruột già). Sự tấn công này có nguy cơ dẫn đến tình trạng sưng, viêm và thậm chí hình thành nên vết loét trên lớp niêm mạc đại tràng.

Triệu chứng viêm đại tràng thường bao gồm:

• Nhu động ruột kém
• Tiêu chảy kéo dài
• Đau bụng
• Đi ngoài ra máu
• Mất khẩu vị, chán ăn
• Mệt mỏi hoặc suy nhược cơ thể

Thêm vào đó, các chuyên gia nhận định viêm đại tràng có xu hướng tái – phát thuyên giảm liên tục. Điều này có nghĩa là bạn sẽ cảm thấy đôi lúc những dấu hiệu như dịu đi, có khi lại trở nên tồi tệ hơn. Tình trạng này xảy ra ở mỗi người bệnh hoàn toàn khác nhau. Do đó, liệu trình điều trị do bác sĩ chỉ định cũng sẽ có điểm khác biệt ở mỗi cá nhân, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng mà bệnh đã phát triển đến.

Làm thế nào để điều trị viêm đại tràng hiệu quả?

Thực tế, hiện nay các chuyên gia không có cách chữa căn bệnh này triệt để. Tuy nhiên, họ có thể kê toa cho bạn một số loại thuốc đặc hiệu nhằm thuyên giảm các triệu chứng, từ đó kiểm soát tốt tình trạng viêm đại tràng.

Bạn có thể quan tâm: Mách bạn cách kiểm soát bệnh viêm đại tràng hiệu quả.

Các loại thuốc trị viêm đại tràng phổ biến

Loại thuốc trị viêm đại tràng bạn nhận được sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Chúng có thể bao gồm:

Aminosalicylate

Aminosalicylate là một nhóm thuốc trị viêm đại tràng phổ biến, còn được biết đến qua tên gọi 5-ASA, vì chúng có chứa axit 5-aminosalicyclic với tác dụng chống viêm.

Nhóm thuốc aminosalicylate thường áp dụng cho những người có dấu hiệu viêm đại tràng nhẹ hoặc vừa phải, gồm:

• Balsalazide
• Mesalamine
• Olsalazine
• Sulfasalazine

Ngoài ra, đau bụng, nhức đầu và buồn nôn là ba tác dụng phụ chủ yếu của loại thuốc trị viêm đại tràng này.

Corticosteroid

Mọi người thường gọi các loại thuốc corticosteroid là steroid. Cơ chế hoạt động của chúng là ức chế một phần hoạt động của hệ miễn dịch, nguyên nhân chủ yếu gây viêm đại tràng.

Các bác sĩ thường kê toa steroid cho những người gặp các triệu chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, chúng có thể là một lựa chọn tiềm năng nếu thuốc 5-ASA không hiệu quả.

Steroid dùng trong điều trị viêm đại tràng khá đa dạng, chẳng hạn như:

• Budesonide
• Hydrocortison
• Methylprednisone
• Prednisone

Các tác dụng phụ có thể bao gồm:

• Nổi mụn trứng cá
• Dễ bị nhiễm trùng
• Xương chịu tác động tiêu cực
• Lượng đường trong máu cao
• Tăng huyết áp
• Tâm trạng lâng lâng
• Tăng cân

Thuốc điều hòa miễn dịch

Bên cạnh corticosteroid, một nhóm thuốc trị viêm đại tràng khác cũng có khả năng làm giảm hoạt động của hệ miễn dịch gọi là thuốc điều hòa miễn dịch. Bác sĩ có xu hướng kê đơn thuốc này cho những người không đáp ứng tốt với thuốc 5-ASA.

Thuốc điều hòa miễn dịch gồm các loại:

• Azathioprine
• 6-mercilaurine hoặc 6-MP

Tuy nhiên, loại thuốc trị viêm đại tràng này có nhược điểm là cần nhiều thời gian để phát huy công dụng của mình (khoảng ba tháng).

Mặt khác, thuốc điều hòa miễn dịch có khả năng tác động đến chức năng gan và viêm tụy. Đồng thời, chúng còn làm tăng tỷ lệ mắc các loại ung thư da và ung thư hạch. Do đó, nếu sử dụng loại thuốc điều hòa miễn dịch, bạn sẽ cần thường xuyên đến gặp bác sĩ để kiểm tra các dấu hiệu của những tình trạng này.

Một số tác dụng phụ khác của thuốc điều hòa miễn dịch là cảm giác mệt mỏi, dễ bị nhiễm trùng hoặc mắc các loại bệnh thông thường.

Thuốc sinh học

Các chuyên gia đã nghiên cứu ra loại thuốc trị viêm đại tràng bằng cách giảm tình trạng viêm ở bộ phận này, gọi là thuốc sinh học. Mọi người có thể dùng chúng lâu dài. Bác sĩ thường kê đơn thuốc sinh học cho những người có tình trạng sức khỏe không đáp ứng với bất kỳ loại thuốc trị viêm đại tràng nào khác.

Những loại thuốc sinh học thường được áp dụng là:

• Adalimumab
• Golimumab
• Infliximab

Tương tự nhiều loại thuốc khác, thuốc sinh học cũng có thể gây tác dụng phụ như:

• Dễ bị nhiễm trùng
• Tăng tỷ lệ nguy cơ mắc ung thư da
• Tình trạng da vảy nến

Các bác sĩ cũng có thể khuyên dùng vedolizumab khi các phương pháp điều trị khác không thành công. Tác dụng phụ có thể bao gồm đau đầu, đau ở lưng, cánh tay, chân hoặc khớp và ngứa da, phát ban.

Men vi sinh hỗ trợ điều trị viêm đại tràng

Men vi sinh là những chế phẩm có chứa các “vi khuẩn thân thiện” với đường ruột con người. Chúng làm tăng lượng vi khuẩn đường ruột có lợi trong cơ thể. Một số nghiên cứu còn chứng minh men vi sinh có khả năng hỗ trợ thuyên giảm các triệu chứng của bệnh viêm đại tràng chỉ sau 7 ngày sử dụng và nâng cao sức khỏe của hệ tiêu hóa sau khoảng 1 tháng. 

Do đó, trong quá trình điều trị viêm đại tràng, bạn có thể cân nhắc sử dụng thêm men vi sinh để hỗ trợ điều trị. Thế nhưng, hiện trên thị trường có rất nhiều nhãn hiệu men vi sinh, vậy phải làm sao để chọn được loại phù hợp? Hello Bacsi gợi ý đến bạn một số điều cần lưu ý để chọn mua men vi sinh cho người bị viêm đại tràng:

• Ưu tiên chọn những sản phẩm chứa bào tử Bacillus clausii và Bacillus subtilis. Đây là  2 chủng lợi khuẩn có thể mang đến nhiều lợi ích cho người bị viêm đại tràng. Trong đó, lợi khuẩn Bacillus có khả năng ức chế, tiêu diệt và đào thải hại khuẩn ra khỏi hệ vi sinh đường ruột thông qua việc cạnh tranh chỗ bám, cạnh tranh dinh dưỡng và sinh tổng hợp chất kháng sinh sinh học (bacilysin, subtilin A B C, mycobacillin…). Ngoài ra, các lợi khuẩn Bacillus còn phát triển nhanh trong hệ vi sinh đường ruột, đặc biệt tại vùng tổn thương, viêm loét, hình thành nên lớp màng sinh học, bảo vệ vùng thương tổn của ruột và đại tràng khỏi các chất bẩn trong ống tiêu hóa, các chất độc do hại khuẩn tiết ra cũng như sự xâm nhập trực tiếp của hại khuẩn. Đồng thời, lợi khuẩn được bổ sung còn tăng khả năng tổng hợp nhiều loại vitamin (B2, B6 B12 K…), enzyme tiêu hóa (amylase, protease, cellulase, lipase…), giúp người bệnh ăn ngon, tiêu hóa tốt. Đặc biệt, lợi khuẩn Bacillus subtilis còn kích thích cơ thể tổng hợp ra kháng thể IgA ngay trên bề mặt niêm mạc ruột/đại tràng, đồng thời làm tăng số lượng tế bào lympho T. Từ đó, ức chế và tiêu diệt hại khuẩn xâm nhập, giúp các vùng tổn thương lành nhanh hơn.
• Ưu tiên các sản phẩm men vi sinh ở dạng bào tử với nồng độ cao. Bởi khi ở dạng “bào tử”, lợi khuẩn sẽ có thể chịu được nhiệt độ cao, chịu được điều kiện vận chuyển và bảo quản, bền với thời gian, chất lượng sản phẩm được đảm bảo… và đặc biệt có thể thể an toàn vượt qua môi trường axit của dạ dày để đến được hệ vi sinh đường ruột và đem lại hiệu quả. Đây là đặc điểm mà hầu hết các sản phẩm chứa lợi khuẩn thông thường không thể có được. 

Hiện một số sản phẩm men vi sinh trên thị trường có chứa đến 3 tỷ bào tử sống Bacillus clausii và Bacillus subtilis mà bạn có thể cân nhắc lựa chọn.

Các biện pháp điều trị y tế khác

Bác sĩ có thể yêu cầu một số người bị viêm đại tràng thực hiện phẫu thuật. Trong vài trường hợp, phẫu thuật có thể là phương pháp điều trị tốt nhất, chẳng hạn như tế bào ung thư đã xuất hiện ở người bệnh. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể đề nghị phẫu thuật nếu bạn gặp biến chứng nghiêm trọng hoặc thể trạng không cải thiện sau khi dùng thuốc chữa viêm đại tràng.

Điều trị viêm đại tràng bằng phẫu thuật có hai loại, bao gồm:

• Phẫu thuật cắt bỏ kết – trực tràng và mở thông ruột hồi
• Phẫu thuật cắt toàn bộ đại tràng và tạo hình hậu môn

Biện pháp khắc phục: Viêm đại tràng nên ăn gì?

Dinh dưỡng kém có thể không gây ra viêm đại tràng, nhưng lại tác động đến các triệu chứng. Một số thực phẩm hoặc đồ uống có khả năng trở thành tác nhân khiến triệu chứng viêm đại tràng trở nên nghiêm trọng hơn.

Nhìn chung, các bác sĩ khuyên những người bị viêm đại tràng nên:

• Tránh đồ uống có ga
• Hạn chế ăn bỏng ngô, các loại hạt hoặc thực phẩm khác chứa quá nhiều chất xơ
• Uống nhiều nước
• Chia nhỏ các bữa ăn chính thành nhiều bữa phụ trong ngày

Ngoài ra, bạn nên cân nhắc về việc bổ sung những loại thực phẩm dưới đây và thực đơn hàng ngày của mình.

Thực phẩm giàu chất khoáng

Tình trạng viêm đại tràng có thể cải thiện nhờ vào việc bổ sung chất khoáng đầy đủ. Chẳng hạn như:

• Dùng steroid lâu ngày có nguy cơ gây tổn hại đến sức khỏe xương. Do đó, bạn nên chú trọng việc bổ sung canxi cho cơ thể.
• Thiếu máu cũng có khả năng là hệ lụy của viêm đại tràng. Vì thế, một số người có thể cần bổ sung sắt.

Bạn có thể muốn tìm hiểu: 10 loại thực phẩm giàu canxi mà bạn nên biết và 10 thực phẩm giàu chất sắt bạn nên cung cấp cho cơ thể hằng ngày.

Nha đam

Thông thường, mọi người sử dụng nha đam để giúp vết thương mau lành và giảm đau. Tuy nhiên, nhiều người cũng tin rằng nha đam có khả năng làm giảm viêm. Một số người bị viêm đại tràng dạng nhẹ hoặc trung bình tin rằng uống nước ép lô hội giúp giảm triệu chứng của họ.

Thực tế, các nhà khoa học vẫn chưa công bố bằng chứng cho việc này, nhưng nha đam vẫn có tác dụng nhuận tràng khi bạn dùng trực tiếp bằng cách ăn hoặc uống.

Qua những chia sẻ trên, hi vọng bạn đã có thêm thông tin hữu ích về thuốc điều trị viêm đại tràng. Để giúp bệnh nhanh lành và tránh diễn tiến nghiêm trọng, bạn hãy nhớ tuân thủ đúng điều trị của bác sĩ. Nếu có băn khoăn, thắc mắc, bạn cũng đừng ngần ngại đặt câu hỏi với bác sĩ để được giải đáp cụ thể nhé!