Bệnh kiết lỵ được xếp vào nhóm bệnh phổ biến. Thế nhưng kiết lỵ là gì, bệnh nguy hiểm ra sao hay bị kiết lỵ nên ăn gì… không phải ai cũng biết. Điều này khiến người bệnh chậm trễ trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh, từ đó làm tăng nguy cơ đối mặt với nhiều biến chứng nghiêm trọng.

Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn tất tần tật thông tin về căn bệnh này.

Bệnh kiết lỵ là gì?

Kiết lỵ là một bệnh đường ruột gây ra do nhiễm vi khuẩn như salmonella và shigella. Những vi khuẩn này có thể được truyền qua tiếp xúc trực tiếp với các vi khuẩn có trong phân. Chúng cũng có thể lây nhiễm qua các thực phẩm bị ô nhiễm hoặc nước uống hoặc bơi lội trong môi trường nước bị ô nhiễm.

Mức độ phổ biến của bệnh kiết lỵ như thế nào?

Kiết lỵ là bệnh phổ biến, có thể ảnh hưởng đến người ở mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, ở trẻ em từ 2-4 tuổi, bệnh kiết lỵ xảy ra thường xuyên hơn. Kiết lỵ phổ biến trong mùa hè hơn mùa đông. Bạn có thể phòng ngừa căn bệnh này cho bản thân và gia đình bằng cách giảm các yếu tố nguy cơ. Hãy thảo luận với bác sĩ để biết thêm thông tin.

Triệu chứng kiết lỵ là gì, kéo dài bao lâu?

Các triệu chứng bệnh kiết lỵ thường gặp là tiêu chảy (thường phân sẽ có máu), sốt và đau quặn bụng, bắt đầu 1 hoặc 2 ngày sau khi tiếp xúc với vi khuẩn. Các triệu chứng bệnh kiết lỵ thường kéo dài 5-7 ngày. Ở một số người bị kết lỵ, đặc biệt là ở trẻ nhỏ và người cao tuổi, tiêu chảy có thể rất nghiêm trọng cần phải nhập viện để được chăm sóc y tế đúng cách và kịp thời. Một số người bị nhiễm khuẩn có thể không có triệu chứng gì nhưng vẫn có thể lây lan mầm bệnh cho người khác.

Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập ở trên. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh hay băn khoăn không biết bị kiết lỵ uống thuốc gì, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Bệnh kiết lỵ có nguy hiểm không?

Người bị kiết lỵ nếu không được điều trị kịp thời có thể phải đối mặt với những biến chứng nghiêm trọng như: thủng ruột, xuất huyết tiêu hóa, lồng ruột, viêm ruột thừa do amip…

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Bạn nên liên hệ với bác sĩ nếu có bất cứ biểu hiện nào sau đây: tiêu chảy ra máu hoặc tiêu chảy nặng đủ để gây ra tình trạng giảm cân và mất nước. Ngoài ra, liên hệ với bác sĩ nếu bạn hoặc con bạn bị tiêu chảy và sốt 38ºC hoặc cao hơn.

Nguyên nhân gây bệnh kiết lỵ là gì?

Kiết lỵ có thể do một số nguyên nhân gây ra. Nhiễm khuẩn vẫn là nguyên nhân phổ biến nhất gây bệnh kiết lỵ. Các loại vi trùng bao gồm shigella, campylobacter, E. coli, salmonella và các loại vi khuẩn khác.

Kiết lỵ lây lan khi vi khuẩn có trong phân hoặc trên ngón tay bẩn được đưa vào miệng. Việc không có thói quen rửa tay đúng cách, đúng thời điểm và không tuân thủ quy tắc an toàn vệ sinh thực phẩm, sử dụng nguồn nước bị nhiễm khuẩn… có thể gây ra tình trạng này. Bệnh kiết lỵ thường xảy ra ở những nơi có điều kiện sống chật chội và vệ sinh môi trường kém.

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc bệnh kiết lỵ?

Có rất nhiều yếu tố nguy cơ mắc bệnh kiết lỵ như:

• Trẻ em: Bệnh kiết lỵ xảy ra tương đối phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ trong độ tuổi từ 2-4.
• Sống chung trong cụm gia đình hoặc tham gia vào các hoạt động nhóm. Tiếp xúc gần gũi với những người khác làm vi khuẩn lây lan từ người này sang người khác. Dịch shigella phổ biến hơn tại các trung tâm chăm sóc trẻ em, hồ bơi cộng đồng, nhà dưỡng lão, nhà tù và doanh trại quân đội.
• Sống hoặc đi du lịch tới những khu vực thiếu vệ sinh.
• Nam giới có quan hệ tình dục đồng tính. Nam có quan hệ tình dục với nam có nguy cơ cao hơn do tiếp xúc miệng-hậu môn trực tiếp hoặc gián tiếp.

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế dùng để chẩn đoán bệnh kiết lỵ là gì?

Bạn có biết sốt và tiêu chảy ra máu là triệu chứng của nhiều bệnh khác nhau? Do đó, việc tiến hành xét nghiệm là cách tốt nhất để chẩn đoán bệnh kiết lỵ. Bác sĩ sẽ thăm khám lâm sàng và hỏi bạn những câu hỏi về các triệu chứng, thực phẩm gần đây bạn đã ăn, nơi làm việc và nhà cửa, môi trường bạn đang sống. Phương pháp cấy phân giúp xác định chẩn đoán bệnh. Bác sĩ có thể đề nghị làm xét nghiệm máu nếu nhận thấy bạn có các triệu chứng nghiêm trọng hoặc để loại trừ các nguyên nhân khác.

Đâu là cách chữa bệnh kiết lỵ ở người lớn và trẻ em hiệu quả?

Để điều trị bệnh kiết lỵ, việc bổ sung lượng chất lỏng bị mất đi do tiêu chảy là điều cần nhất, đặc biệt là nếu sức khỏe tổng quát của bạn vẫn tốt và tình trạng nhiễm trùng kiết lỵ của bạn nhẹ. Các lựa chọn điều trị có thể bao gồm:

Kháng sinh

Việc dùng kháng sinh để điều trị bệnh kiết lỵ cũng có thể cần thiết cho trẻ sơ sinh, người già và những người bị nhiễm HIV – những trường hợp có nguy cơ cao lây lan bệnh.

Chất lỏng và muối thay thế

Đối với người lớn khỏe mạnh, việc uống bù nước có thể giúp chống lại những tác động của tình trạng mất nước do tiêu chảy.

Trẻ em và người lớn bị mất nước nghiêm trọng cần được đi cấp cứu ngay để có thể được bổ sung các loại muối và các chất lỏng thông qua truyền tĩnh mạch. Việc truyền nước đường tĩnh mạch giúp cung cấp nước và chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể nhanh hơn nhiều so với uống nước.

Những thói quen sinh hoạt giúp kiểm soát bệnh kiết lỵ là gì?

Việc thực hiện lối sống và các biện pháp khắc phục tại nhà sau có thể giúp bạn đối phó với bệnh kiết lỵ:

• Rửa tay thường xuyên, đúng cách, đúng thời điểm và cẩn thận với xà phòng, nước rửa tay sát khuẩn.
• Nếu con bạn đang ở độ tuổi mặc tã và bị nhiễm vi khuẩn, sau khi thay tã xong phải lau sạch khu vực xung quanh với chất khử trùng như thuốc tẩy gia dụng pha loãng và bỏ tã trong thùng rác có nắp đóng kín. Sau đó, rửa tay bằng xà phòng và nước ấm.
• Những người bị nhiễm vi khuẩn không nên chuẩn bị thức ăn, đồ uống cho người khác. Cần lưu ý là vi khuẩn gây bệnh kiết lỵ có mặt trong phân bệnh nhân bị bệnh tiêu chảy trong vòng 1 hoặc 2 tuần sau khi các triệu chứng đã dừng lại.

Bệnh kiết lỵ kiêng ăn gì và nên ăn gì?

Bệnh kiết lỵ nên ăn gì?

• Những món ăn nhạt, không dầu mỡ, dễ tiêu hóa.
• Ăn rau củ quả tươi, có thể luộc hoặc ép thành nước.
• Bổ sung lợi khuẩn probiotic để cải thiện sức khỏe ruột.
• Ăn tỏi, ngó sen, lá chè… những thực phẩm này có tác dụng diệt khuẩn tốt.
• Bổ sung Oresol để tránh mất nước.

Bệnh kiết lỵ kiêng ăn gì?

• Tránh uống sữa bò và các chế phẩm của sữa.
• Tránh các món ăn cay, nhiều dầu mỡ.
• Tránh các loại trái cây nhiều chất xơ: bưởi, cam, quýt.
• Đồ uống có cồn, gas hoặc caffeine.
• Thực phẩm gây đầy hơi, chướng bụng: ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt, hành tây, đậu bắp, đậu Hà Lan, bông cải xanh, súp lơ.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.