Củ dền đã trở nên quá quen thuộc với các bà nội trợ và được xem như một trong những thực phẩm hàng đầu cho món canh trong bữa cơm mọi gia đình. Với giá trị dinh dưỡng cao, giàu chất xơ và vitamin thiết yếu, loại củ này đem lại nhiều công dụng cho sức khỏe. Vậy cụ thể củ dền có tác dụng gì hay tác dụng của củ dền đối với sức khỏe là như thế nào?
Tăng huyết áp, một bệnh biểu hiện bởi huyết áp tăng bất thường, có thể gây tổn thương mạch máu và tim. Tăng huyết áp là một trong những nguy cơ lớn nhất gây bệnh tim, đột quỵ và tử vong sớm trên toàn thế giới.
Ăn trái cây và rau quả giàu nitrate vô cơ như củ dền có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch bằng cách giúp làm giảm huyết áp và tăng sự hình thành oxit nitric. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng dùng việc tiêu thụ củ dền nguyên củ (có thể là củ dền luộc hay củ dền tươi) hay nước ép củ dền đều có thể làm giảm huyết áp lên đến 3-10mm/Hg trong khoảng thời gian vài giờ.
Tác dụng này có thể là do lượng oxit nitric tăng lên, một phân tử làm cho mạch máu của chúng ta thư giãn và giãn nở.
Củ dền có chứa sắc tố betalain, một chất dinh dưỡng thực vật có đặc tính chống viêm. Trong các trường hợp bình thường, phản ứng viêm có thể được xem là một phản ứng có lợi, giúp bảo vệ cơ thể trước chấn thương, nhiễm trùng và các mầm bệnh gây hại cho cơ thể. Thế nhưng, nếu phản ứng viêm kéo dài và không được giải quyết, tình trạng này có thể dẫn đến viêm mãn tính, một tình trạng có liên quan đến sự khởi phát và tiến triển của một số vấn đề sức khỏe như béo phì, bệnh gan, ung thư và bệnh tim.
Theo ý kiến một số chuyên gia, việc dùng củ dền có thể có hiệu quả chống viêm. Điều này đã được thể hiện trong nhiều nghiên cứu. Tuy nhiên, sẽ cần có thêm nhiều nghiên cứu sâu hơn về tác dụng này của củ dền.
Ngoài 2 công dụng kể trên, củ dền có tác dụng gì với sức khỏe? Một trong những tác dụng của củ dền được nhiều người đặc biệt quan tâm đó là tác dụng ngăn ngừa ung thư – căn bệnh cực kỳ nguy hiểm và có thể gây tử vong bởi sự tăng trưởng không kiểm soát của các tế bào ung thư.
Củ dền có đặc tính chống ung thư do các hợp chất chống oxy hóa như vitamin E, C, sắt, magiê, phốt pho hay lysine. Các chất chống oxy hóa này giúp chống lại các gốc tự do có hại và ngăn chặn sự hình thành của các tế bào ác tính gây ra ung thư.
Một nghiên cứu bằng ống nghiệm sử dụng các tế bào ở người cho thấy rằng chiết xuất củ dền có hàm lượng chất betalain cao, làm giảm sự phát triển của tế bào ung thư tuyến tiền liệt và ung thư vú.
Oxit nitric làm giãn các mạch máu, từ đó tăng lưu lượng máu tới não giúp não thực hiện chức năng của mình tốt hơn. Điều này là đặc biệt quan trọng đối với người cao tuổi, vì các nghiên cứu cho thấy khả năng tạo ra oxit nitric sẽ giảm khi chúng ta già đi, cùng với sự chuyển hóa năng lượng và hoạt động của các nơ-ron trong não.
Trong một nghiên cứu, khi 14 người đàn ông và phụ nữ lớn tuổi (trung bình là 74 tuổi) thực hiện một chế độ ăn giàu chất nitrate với nước ép củ dền trong vòng 2 ngày, lưu lượng máu chảy vào thùy trán não của họ tăng lên so với khi ăn một chế độ ăn ít nitrate.
Một khẩu phần củ dền cung cấp khoảng 2 – 3% chất xơ, đáp ứng khoảng 8% lượng chất xơ khuyến nghị hàng ngày. Do đó, việc ăn củ dền hoặc uống nước ép củ dền thường xuyên sẽ giúp cải thiện và nâng cao sức khỏe của hệ tiêu hóa. Đồng thời, giúp giảm nguy gặp phải các vấn đề như táo bón, bệnh viêm ruột (IBS) và viêm túi thừa. Ngoài ra, việc thêm các thực phẩm giàu chất xơ vào chế độ ăn, chẳng hạn như củ dền, còn giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như ung thư ruột kết, bệnh tim và tiểu đường loại 2.
Đặc biệt, tác dụng của củ dền trong việc giảm cân còn đến từ lượng chất xơ mà loại củ này sở hữu. Chất xơ trong củ dền có thể giúp giảm cân bằng cách giảm bớt sự thèm ăn.
Có thể bạn quan tâm: 7 phương pháp làm đẹp tự nhiên với củ dền
Chức năng của gan là làm sạch máu và “giải độc” cơ thể. Để giúp gan bớt “vất vả”, bạn có thể thêm vào chế độ ăn các món ăn được chế biến từ củ dền. Một nghiên cứu được thực hiện vào năm 2019 cho thấy betaine, một loại axit amin có trong củ dền có tác dụng bảo vệ gan ở những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu. Ngoài ra, một đánh giá toàn diện thực hiện vào năm 2021 cũng tìm thấy bằng chứng về tác dụng có lợi của betaine, bao gồm khả năng bảo vệ chống lại các bệnh liên quan đến gan và các bệnh khác.
Một tác dụng khác của củ dền không thể không nhắc đến là có thể hỗ trợ tăng cường hệ thống miễn dịch. Theo các chuyên gia sức khỏe, củ dền có nhiều chất xơ và thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn tốt trong đường ruột. Việc có nhiều vi khuẩn tốt trong hệ thống tiêu hóa sẽ giúp chống lại bệnh tật và tăng cường hệ thống miễn dịch. Ngoài ra, lượn chất xơ đến từ củ dền cũng cải thiện tiêu hóa và giảm nguy cơ táo bón.
Củ dền rất giàu folate (vitamin B9) có tác dụng giúp tế bào phát triển và hoạt động. Folate đóng một vai trò quan trọng trong việc kiểm soát thiệt hại cho các mạch máu, có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ.
Việc tiêu thụ củ dền và nước ép củ dền giúp tim và phổi của bạn hoạt động tốt hơn trong khi tập thể dục thể thao. Oxit nitric từ củ dền làm tăng lưu lượng máu đến cơ bắp. Theo các chuyên gia sức khỏe, một số vận động viên ăn củ dền hoặc uống nước ép củ dền khi tập luyện để cải thiện thành tích.
Củ dền không chỉ bổ dưỡng mà còn cực kỳ ngon và dễ chế biến. Cách sử dụng củ dền là bạn có thể dùng củ dền luộc, củ dền hấp, nấu canh củ dền, nấu cháo củ dền, làm tiết canh củ dền, làm salad củ dền hoặc dùng củ dền để làm màu cho các món ăn. Một số người băn khoăn củ dền ăn sống được không? Ngoài việc dùng củ dền sống để làm nước ép củ dền, bạn cũng có thể thêm vài lát củ dền sống vào món salad.
Tuy nhiên, khi dùng củ dền hoặc nước ép củ dền, bạn sẽ cần lưu ý một số điều sau:
Qua những chia sẻ trên, Hello Bacsi hi vọng đã giúp bạn phần nào trả lời được câu hỏi củ dền có tác dụng gì. Tác dụng củ dền đối với sức khỏe là rất lớn. Tuy nhiên, bạn vẫn nên dùng đúng cách, đặc biệt nếu có các vấn đề về sức khỏe, chẳng hạn như sỏi thận thì vẫn nên hỏi thêm ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Miễn trừ trách nhiệm
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Thông tin kiểm chứng bởi:
Lan Quan
Đặt câu hỏi cho bác sĩ
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để tạo câu hỏi
Chia sẻ với bác sĩ các thắc mắc của bạn để được giải đáp miễn phí.
Đăng ký hoặc Đăng nhập để đặt câu hỏi cho bác sĩ!