Ung thư cổ tử cung là bệnh nguy hiểm, xảy ra trong các tế bào của cổ tử cung (phần dưới của tử cung nối với âm đạo). Nguyên nhân ung thư cổ tử cung là do đâu và những yếu tố nào làm gia tăng khả năng mắc bệnh? Biết được những điều này sẽ giúp bạn hạn chế đáng kể nguy cơ mắc bệnh.
Mời bạn cùng Hello Bacsi đi tìm hiểu rõ hơn trong bài viết này nhé!
Nguyên nhân ung thư cổ tử cung là gì?
ADN trong tế bào kiểm soát cách thức hoạt động của tế bào, để các tế bào khỏe mạnh phát triển và nhân lên với tốc độ nhất định, cuối cùng sẽ chết vào một thời điểm nhất định. Nguyên nhân ung thư cổ tử cung là do các tế bào trong cổ tử cung xuất hiện những thay đổi bất thường (đột biến) trong ADN của chúng. Những gen giúp tế bào phát triển, phân chia và duy trì sự sống được gọi là gen gây ung thư (proto-oncogene và oncogene); còn những gen kiểm soát sự phát triển của tế bào và làm cho chúng chết đi vào đúng thời điểm được gọi là gen ức chế khối u (tumor suppressor gene).
Đột biến trong bệnh ung thư có thể kích hoạt gen gây ung thư hoặc tắt gen ức chế khối u. Điều này khiến các tế bào phát triển và nhân lên ngoài tầm kiểm soát hoặc không chết đi đúng thời điểm như bình thường, tạo thành một khối u ác tính. Theo thời gian, tế bào ung thư xâm lấn các mô lân cận và có thể lan tràn (di căn) đến những nơi khác trong cơ thể.
Nguyên nhân nào gây ung thư cổ tử cung? Không rõ nguyên nhân chính xác khiến ADN bị đột biến là gì. Tuy nhiên, nhiễm một số chủng virus HPV nguy cơ cao gây ung thư trong thời gian dài là nguyên nhân ung thư cổ tử cung ở phần lớn các trường hợp. Chúng gồm chủng HPV16 và HPV18. Virus HPV nguy cơ cao có hai protein được gọi là E6 và E7 có thể làm tắt một số gen ức chế khối u, chẳng hạn như p53 và Rb. Điều này khiến cho các tế bào lót ở cổ tử cung phát triển quá mức và dẫn đến những thay đổi trong các gen bổ sung, trong một số trường hợp có thể dẫn đến ung thư.
Virus HPV lây lan từ người này sang người khác thông qua tiếp xúc da kề da ở vùng sinh dục quan hệ tình dục (hậu môn, miệng hoặc âm đạo) hoặc dùng chung sex-toys (đồ chơi tình dục). Gần như tất cả những người có quan hệ tình dục đều sẽ bị nhiễm vi-rút HPV vào một thời điểm nào đó trong đời. Khoảng một nửa số ca nhiễm HPV thuộc loại nguy cơ cao, là nguyên nhân ung thư cổ tử cung, trong khi những loại nguy cơ thấp khác có thể gây ra mụn cóc ở bộ phận sinh dục hoặc trên da (nhất là type 6 và 11).
Bạn có thể quan tâm: 6 triệu chứng ung thư cổ tử cung thường bị bỏ qua
[embed-health-tool-bmi]
Các yếu tố nguy cơ
Nhiễm virus HPV không phải là nguyên nhân ung thư cổ tử cung duy nhất. Môi trường sống và các yếu tố nguy cơ khác có thể ảnh hưởng đến khả năng bị ung thư cổ tử cung ở phụ nữ. Một số yếu tố nguy cơ khiến người bị nhiễm virus HPV nguy cơ cao dai dẳng không khỏi, dẫn đến những thay đổi nghiêm trọng ở tế bào cổ tử cung và có thể phát triển thành ung thư.
Các yếu tố nguy cơ làm gia tăng khả năng mắc ung thư cổ tử cung bao gồm:
- Tuổi tác: Bệnh phổ biến hơn ở những người trẻ tuổi, đặc biệt là phụ nữ dưới 45 tuổi.
- Hoạt động tình dục sớm: Nguy cơ nhiễm HPV dẫn đến ung thư cổ tử cung cao hơn ở những người có hoạt động tình dục sớm trước năm 18 tuổi và ở những người có nhiều bạn tình.
- Các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác: Chẳng hạn như chlamydia, lậu, giang mai và HIV / AIDS làm tăng nguy cơ nhiễm virus HPV và là một trong những nguyên nhân ung thư cổ tử cung.
- Hệ thống miễn dịch suy yếu: Nhiễm trùng HPV có nhiều khả năng kéo dài và tiến triển thành ung thư ở những người bị suy giảm miễn dịch, chẳng hạn như người bị nhiễm HIV/AIDS, người ghép tạng đang dùng thuốc chống thải ghép, thuốc điều trị bệnh tự miễn hoặc điều trị ung thư.
- Hút thuốc hoặc hít phải khói thuốc thụ động: Những người hút thuốc hoặc hít phải khói thuốc thụ động có nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung cao hơn. Nguy cơ gia tăng khi số lượng hút thuốc một ngày càng nhiều và thời gian hút thuốc càng lâu.
- Từng bị ung thư: Có tiền sử ung thư âm đạo, âm hộ, thận hoặc bàng quang cũng là nguyên nhân ung thư cổ tử cung dễ khởi phát hơn.
- Thuốc tránh thai: Có bằng chứng cho thấy việc sử dụng thuốc tránh thai trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ ung thư cổ tử cung.
- Thuốc ngừa sảy thai: Những người phụ nữ từng dùng một loại thuốc tên là diethylstilbestrol khi mang thai (DES) sẽ có khả năng cao bị ung thư cổ tử cung.
- Các yếu tố sinh sản khác. Sinh nhiều con hoặc sinh con trước 17 tuổi đều làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh.
Phòng ngừa
Hiểu rõ nguyên nhân ung thư cổ tử cung là do đâu, bạn có thể chủ động thực hiện những biện pháp làm giảm nguy cơ mắc bệnh bằng cách thực hiện các xét nghiệm sàng lọc và tiêm vắc-xin HPV.
Cụ thể như sau:
- Tiêm phòng vắc-xin HPV. Tiêm phòng để ngăn ngừa nhiễm HPV có thể làm giảm nguy cơ ung thư cổ tử cung và các bệnh ung thư khác liên quan đến HPV. Tất cả trẻ em từ 12 đến 13 tuổi đều được tiêm vắc-xin HPV để bảo vệ chống lại tất cả các bệnh ung thư và mụn cóc sinh dục do virus HPV gây ra. Vắc-xin bảo vệ bạn chống lại vi-rút HPV gây ra tới 90% tất cả các bệnh ung thư cổ tử cung.
- Xét nghiệm sàng lọc định kỳ. Tất cả phụ nữ và những người có cổ tử cung trong độ tuổi trên 20 đều cần khám tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ bằng xét nghiệm HPV và xét nghiệm Pap. Những xét nghiệm này có thể giúp tìm thấy những thay đổi tế bào bất thường và tiền ung thư để điều trị kịp thời trước khi chúng trở thành ung thư.
- Thực hành tình dục an toàn. Giảm nguy cơ lây truyền virus HPV bằng cách thực hiện các biện pháp ngăn ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục, chẳng hạn như sử dụng bao cao su và hạn chế số lượng bạn tình, thăm khám phụ khoa định kỳ hoặc có triệu chứng bất thường như xuất huyết, khí hư, đau khi giao hợp,…
- Bỏ hút thuốc. Hút thuốc có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch của bạn và các hóa chất trong thuốc lá cũng có thể gây ung thư cổ tử cung. Hãy bỏ hút thuốc và tránh xa khói thuốc lá càng sớm càng tốt.
Hy vọng thông qua bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân ung thư cổ tử cung, các yếu tố nguy cơ làm gia tăng khả năng mắc bệnh và cách phòng ngừa hiệu quả. Khám phụ khoa định kỳ, làm xét nghiệm sàng lọc và thực hành tình dục an toàn là những bước quan trọng nhất mà bạn có thể thực hiện ngay hôm nay để ngăn ngừa ung thư cổ tử cung.
