Con bạn thường dán mắt vào màn hình smartphone, iPad hay tivi – những thứ khiến trẻ ngày càng trở nên ít năng động và hạn chế về tưởng tượng. Hãy thử cho trẻ chơi những trò chơi kích thích trí não vừa vui nhộn lại giúp con thông minh và sáng tạo hơn!

Bạn ngán ngẩm cảnh con mình thường xuyên chăm chú vào màn hình tivi, iPad… để chơi game, xem những bộ phim hoạt hình, clip vui nhộn mà không chịu ra ngoài tham gia những hoạt động hữu ích? Bạn đã thử gợi ý con đọc những cuốn sách hay nhưng kết quả là bé không có hứng thú với việc này và lại tiếp tục vòi vĩnh để được chơi như trước. Giải pháp dành cho bạn là các trò chơi và hoạt động để bé tránh xa màn hình, giúp con phát triển tư duy trong khi vẫn giải trí và kích thích tâm trí.

Những lợi ích khi cho trẻ tham gia các trò chơi kích thích trí não

Có nhiều kỹ năng khác nhau mà con có thể thu nhận được khi tham gia trò chơi trí não cho trẻ em, chẳng hạn như:

• Sáng tạo
• Học khái niệm
• Tư duy phân tích
• Giải quyết vấn đề
• Nhận thức không gian
• Tư duy đánh giá và phản biện
• Tăng cường khả năng ngôn ngữ…

12 trò chơi phát triển trí não tốt cho trẻ

1. Trò chơi lắp ráp

Thích hợp cho trẻ từ 2 đến 4 tuổi

Các khối lắp ráp là trò chơi trí tuệ cơ bản nhất cho trẻ em. Kể từ khi bắt đầu xuất hiện đến nay các món đồ chơi này vẫn duy trì được vị trí ổn định trong trong những món đồ chơi phổ biến trên thế giới.

Tác dụng: Tất cả các khía cạnh phát triển của con bạn bao gồm nhận diện hình dạng, màu sắc, tăng khả năng sáng tạo cho trẻ, nhận thức không gian và nhiều thứ khác nữa. Các khối lắp ráp là trò chơi trí não cơ bản nhất cho trẻ em mà bạn có thể cho con chơi từ rất sớm.

Cách chơi

• Hãy chỉ cho con bạn biết các khối màu khác nhau và kích cỡ. Sau đó, bạn để con bạn khám phá các khối lắp ráp và để trí tưởng tượng của bé yêu thỏa sức khám phá.

• Bạn có thể bắt đầu với khối màu và hình dạng cơ bản cho trẻ nhỏ và sau đó nâng cấp lên các khối Lego xây dựng hoặc những thứ trừu tượng cho trẻ lớn hơn.

• Tạo các mẫu đơn giản với các khối, hãy cho trẻ mới biết đi cố gắng bắt chước lắp ráp lại các mẫu. Đây là một cách đơn giản để giúp con bạn quan sát mẫu.

2. Trò chơi tìm kiếm đồ vật

Trò chơi phát triển trí não này thích hợp cho trẻ 5 từ 12 tuổi

Các trò chơi cổ điển và săn bắt thú rừng là các trò chơi vui nhộn dành cho việc tập luyện trí não.

Tác dụng: Trò chơi săn bắt có thể dễ dàng điều chỉnh và giúp giữ cho bé khả năng tập trung tìm kiếm hàng giờ liền. Những loại trò chơi này giúp con bạn làm theo hướng dẫn, tăng cường sự chú ý, phát triển ngôn ngữ và tăng nhận thức về không gian.

Cách chơi

Dưới đây là một ví dụ về trò chơi săn bắt theo chủ đề:

• Bạn có thể nói con tìm trong thiên nhiên những thứ như một bông hoa, 3 tảng đá, nước, lá xanh, lá nâu, cây cỏ, hoa hồng…

• Cách hiệu quả cho bé tập luyện là tìm kiếm các cuốn sách hay một món đồ chơi mới. Việc tìm ra một mục tiêu trong môi trường lộn xộn sẽ giúp nâng cao hệ thống nhận thức của con bạn.

3. Trò chơi giải câu đố: Trò chơi kích thích trí não thú vị dành cho cả nhà

Trò chơi kích thích trí thông minh của bé này thích hợp cho trẻ từ 2 đến 8 tuổi.

Giải câu đố có thể là trò chơi rất vui cho cả gia đình bạn trong những chuyến đi chơi picnic hoặc buổi sum họp vào tối cuối tuần.

Tác dụng: Giải câu đố là trò chơi giúp phát triển nhận thức về không gian, sự phối hợp, giải quyết vấn đề, kỹ năng nhận thức và vận động tốt. Đây chính là một hoạt động phát triển trí não rất đơn giản nên bất cứ khi nào bạn cũng có thể chơi với con được.

Cách chơi

• Có nhiều kiểu câu đố khác nhau để bạn lựa chọn cho con như tangrams (đồ chơi xếp hình cổ xưa có nguồn gốc từ Trung Quốc) và bảng câu đố cho trẻ nhỏ.

• Đối với trẻ lớn hơn và người lớn thì bạn có thể thử Scrabble, Sudoku, ô chữ, các câu đố logic và thậm chí các khối Rubik. Việc giải câu đố chắc chắn là phép kiểm tra não bộ thú vị và hiệu quả cho bất kỳ lứa tuổi nào.

• Bạn có thể tự làm các mảnh ghép theo ý mình bằng cách xếp các thanh gỗ đều liên tiếp, dán một tấm ảnh gia đình trên các thanh này.

• Sử dụng kéo để cắt rời bìa các tông và cùng con xếp các mảnh ghép và tạo nên một bức tranh hoàn chỉnh.

4. Các bài học về chướng ngại vật: Một trong những trò chơi kích thích trí não bất ngờ

Trò chơi kích thích trí não mang tính vận động này thích hợp cho trẻ từ 2 đến 5 tuổi

Các bài học này dễ dàng thiết lập và có thể đặt ngay trong phòng khách của bạn. Hãy tạo các chướng ngại vật đơn giản bằng cách sử dụng những vật sẵn có trong gia đình, gia tăng sự phức tạp với những trở ngại sáng tạo cho trẻ lớn hơn.

Tác dụng: Giúp trẻ nâng cao động lực, nhận thức thị giác, lập kế hoạch, phối hợp, giải quyết vấn đề, tư duy phản biện và kỹ năng ngôn ngữ.

Cách chơi

• Có rất nhiều cách tạo lập chướng ngại vật. Có thể là một số vật dụng ngay trong nhà bạn: gối, ghế, bàn, gối ôm, sofa, hộp lưu trữ, dây, giấy…

• Những chướng ngại vật điển hình có các tính chất như sau: một cái gì đó để bước lên, trườn bò, lăn qua, nhảy lên, ném đi…

• Bạn cũng có thể điều chỉnh chướng ngại vật cho trẻ lớn hơn bằng cách thêm vào đó những câu đố và trò chơi xếp hình mà nếu làm đúng, trẻ mới đi qua được.

5. Trò chơi xếp hình khối

Thích hợp cho trẻ từ 2 đến 4 tuổi

Tuy đơn giản nhưng các đồ chơi này chính là mấu chốt cho sự phát triển học tập rất sớm cho trẻ mới biết đi.

Tác dụng: Dù rất đơn giản, nhưng trò chơi này lại tác động như chất kích thích não hiệu quả cho trẻ mới chập chững. Động tác xếp và xây giúp tập luyện sự tinh tế, nhận biết không gian và trực quan, cân bằng, sắp xếp trình tự, kỹ năng học toán từ rất sớm và khả năng phối hợp.

Cách chơi

• Bắt đầu bằng một số đồ chơi xếp hình cơ bản và nâng cấp lên bằng cách điều chỉnh các họa tiết, bản in hoặc kích cỡ. Đây là 2 loại đồ chơi khá tương ứng và bổ trợ cho nhau.

• Điều quan trọng là giữ cuộc trò chuyện liên tục trong khi bé chơi để tiếp thêm động lực cho con.

6. Trò chơi gỡ băng dính

Thích hợp cho trẻ từ 2 đến 4 tuổi

Sự tập trung là chìa khóa cho hầu hết các trò chơi nhằm phát triển hoạt động xây dựng bộ não quan trọng. Tuy nhiên, trẻ em rất dễ phân tâm.

Tác dụng: Đây là một trò chơi vui nhộn giúp bé động não và tăng cường sự tập trung.

Cách chơi

• Bạn cần có một số mặt nạ băng và một bề mặt phẳng. Trò chơi trí não này giúp tăng cường tập trung của trẻ mới biết đi. Trẻ chập chững thích cảm giác bóc, gỡ, kéo và hoạt động này thỏa mãn tất cả những hành động đó.

• Trên bề mặt phẳng, bàn hoặc máy tính xách tay, dán dải băng keo. Đảm bảo rằng các băng chồng lên nhau. Hướng dẫn trẻ mới biết đi của bạn cách tháo băng một lần bằng cách dùng móng tay.

• Cho phép trẻ mới biết đi khám phá và tháo băng. Bạn có thể thêm băng màu khác nhau bằng băng cách điện hoặc băng thủ công để thêm nhiều yếu tố hơn cho hoạt động này.

7. Diễn kịch với đồ chơi: Trò chơi kích thích trí não thú vị

Thích hợp cho trẻ từ 2 đến 6 tuổi

Trò diễn kịch với đồ chơi đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển nhận thức và xã hội của trẻ.

Tác dụng: Trò chơi đóng vai giúp phát triển kỹ năng ngôn ngữ, xã hội và cảm xúc của trẻ, nuôi dưỡng trí tưởng tượng và nâng cao hiểu biết về thế giới xung quanh. Trò chơi đóng vai giúp gợi ý các câu hỏi mở và kích thích quá trình tư duy.

Cách chơi

• Don dẹp lại nhà cửa để tạo ra một khu vực chơi, dùng những hộp các tông, lều bạt… để tạo ra máy giặt, nhà ở, pháo đài, nhà bếp hoặc bất cứ thứ gì mà con bạn thích.

• Đừng quên, tất cả đều là trò chơi giả vờ, vì vậy hãy khích lệ trẻ làm mọi thứ có thể: xây dựng căn cứ bí mật, lãnh đạo một trận chiến ngoài hành tinh, làm bác sĩ thú y chăm sóc gấu bông bị ốm…

8. Trò chơi thay phiên kể chuyện

Thích hợp cho trẻ từ 6 đến 12 tuổi

Đây là một trong những trò chơi thú vị nhất mà bạn có thể tổ chức cho một nhóm các bé hoặc chơi cùng các thành viên trong gia đình.

Tác dụng: Có rất nhiều lợi ích từ trò chơi này, bao gồm gia tăng sự tự tin, điều chỉnh khả năng suy nghĩ, cải thiện việc học tập và quan sát, ra quyết định và tính sáng tạo. Đây là trò chơi vui nhộn cho cả gia đình ở bất cứ nơi đâu và bất cứ lúc nào.

Cách chơi:

• Mỗi người sẽ cùng nhau kể lại một câu chuyện nhưng chỉ được phép sử dụng mỗi lần một câu. Ví dụ:

– “Ngày xửa ngày xưa, có một nàng công chúa xinh đẹp sống trong một tòa lâu đài lộng lẫy…”

– “Nàng công chúa có đôi mắt to tròn, mái tóc vàng bồng bềnh và làn da trắng hồng…”

– “Một buổi sáng nọ, nàng công chúa bị… mọc một cái mụn trên mặt!”

– ….

• Hãy lựa chọn một câu chuyện hoặc chủ đề câu chuyện có vẻ hơi quái dị, kỳ lạ và hài hước để mang đến cảm giác hấp dẫn khiến trẻ hào hứng tham gia.

• Bạn có thể chọn một câu chuyện mà bé đã biết hoặc sáng tạo một câu chuyện hoàn toàn mới lạ.

9. Trò chơi kể một câu chuyện

Thích hợp cho trẻ từ 6 đến 12 tuổi

Kể lại một câu chuyện có thể giúp thúc đẩy sự phát triển trí não khác hơn so với những gì trẻ đạt được khi nghe câu chuyện hoặc đọc sách ảnh.

Tác dụng

• Khả năng kể lại câu chuyện đã đòi hỏi con của bạn cần biết chú ý và tập trung trong một khoảng thời gian dài. Điều này cũng giúp ích cho trí nhớ của trẻ, vì con sẽ phải theo dõi các nhân vật của câu chuyện, chuỗi sự kiện và điều gì sẽ xảy ra tiếp theo.

• Kể chuyện cũng giúp phát triển ngôn ngữ, từ vựng và sự tự tin. Mỗi câu chuyện đòi hỏi trẻ phải biết kết nối và diễn đạt. Đây cũng là cách hiệu quả để kích thích trí não cho người làm nghề sáng tạo.

• Trẻ em ở độ tuổi lên 6 có thể được phát triển sự tự tin và cách suy nghĩ độc lập. Việc cố gắng diễn đạt lại câu chuyện bằng ngôn ngữ của riêng mình là một cách tuyệt vời để thể hiện cảm xúc và tình cảm của trẻ một cách tích cực.

Cách chơi

• Chọn một trang tạp chí có nhiều yếu tố, con của bạn sẽ phải sáng tạo để kể ra thành một câu chuyện bằng chính các yếu tố có trên trang viết đó.

• Một ý tưởng vui nhộn khác là thử viết các gợi ý cho vào đầy trong một cái lọ với thật nhiều những mẩu giấy viết các chủ đề như “con quái vật xanh trong lâu đài”, “phi hành gia bị mất tên lửa”, “con bọ rùa có đốm xanh”. Khi bạn càng sáng tạo hơn với những gợi ý, sẽ càng có các câu chuyện vui hơn.

10. Trò chơi ngữ âm

Thích hợp cho trẻ từ 6 đến 12 tuổi

Trò chơi này tuy đơn giản nhưng hết sức vui vẻ. Một trò chơi vận động đơn giản mà bạn có thể chơi bất cứ đâu cho đến khi thấy chán thì thôi.

Tác dụng: Hoạt động này giúp con và bạn suy nghĩ nhanh, phát triển khả năng giao tiếp, cải thiện kỹ năng ra quyết định, giúp trẻ tự tin hơn.

Cách chơi

• Người chơi luân phiên chọn các chữ cái liên tiếp của bảng chữ cái và điền vào những chỗ còn trống sau đây: “Con sẽ chọn … để … với con.”

• Ví dụ: “Con sẽ chọn anh hai [chữ A] để ăn bánh [chữ A] với con. Con sẽ chọn bà nội [chữ B] để bò ra ngoài vườn [chữ B] với con. Con sẽ chọn con mèo [chữ C] để chơi nhảy dây [chữ C] với con…

Các câu đọc lên càng ngớ ngẩn, trò chơi lại càng vui nhộn! Bạn có thể cho bé thay đổi cấu trúc câu một cách sáng tạo hơn nhưng luôn tuân theo nguyên tắc điền các cặp từ có chữ cái bắt đầu theo thứ tự bảng chữ cái nhé.

11. Trò chơi ghi nhớ

Thích hợp cho trẻ từ 5 đến 12 tuổi

Trò chơi tăng cường trí nhớ giúp cải thiện trí nhớ theo cách thức rất vui nhộn và thú vị.

Tác dụng: Các trò chơi ghi nhớ giúp tập luyện cho bộ não của đứa trẻ, cải thiện sự tập trung, tăng cường chức năng nhận thức, rèn luyện trí nhớ, tăng cường khả năng quan sát và sự chú ý.

Cách chơi

• Có nhiều kiểu chơi trò chơi trí nhớ mà bạn có thể chơi ở nhà như hoạt động kết hợp đơn giản cho trẻ nhỏ, tăng hoặc giảm sự phức tạp bằng cách thay đổi số lượng các yếu tố.

• Việc nhận biết hình ảnh từ các bức tranh lấy được ngẫu nhiên là một trò chơi vui nhộn có thể chơi ngay tại nhà. Bạn bắt đầu trò chơi bằng cách nói, “Khi đến bãi biển, chúng tôi đi bằng…” “Trên bàn có …” tất cả những người tham gia của trò chơi thay phiên thêm một yếu tố vào để hoàn thành câu nói.

• Khi một người đề cập đến một vật, người kế tiếp sẽ lặp lại đối tượng đó và thêm vào một đối tượng khác. Ý tưởng là lặp lại tất cả các yếu tố mà người trước lượt chơi của bạn đã nói. Tiếp tục giữ mạch chơi đó cho đến khi ai đó thua vì không thể nghĩ ra từ để điền vào chỗ trống.

12. Trò chơi toán học – trò chơi kích thích trí não cho trẻ

Thích hợp cho trẻ từ 5 đến 12 tuổi

Một trò chơi toán đơn giản nhưng thích hợp để giúp trẻ cải thiện kỹ năng tính toán. Trò chơi thẻ bài cũng rất tốt để nâng cao kỹ năng toán học.

Tác dụng: Trò chơi trí não cùng toán học giúp trẻ nhận dạng số, cách đếm, so sánh số lớn hơn, nhỏ hơn và các vấn đề cơ bản khác của toán học. Một trò chơi toán đơn giản luôn là chọn lựa rất tốt để giúp trẻ em cải thiện kỹ năng tính toán.

Cách chơi

Dưới đây là hai trò chơi toán học đơn giản giúp ích cho hoạt động trí não của trẻ.

Cuộc chiến xúc xắc

• Bạn sẽ cần xúc xắc và một số vật có thể đếm được như sỏi, hạt nút, hạt đậu…

• Bạn chơi các trò chơi bằng cách thả xúc xắc và đếm số nút trên xúc xắc.

• Người chơi có số nút cao hơn sẽ được lấy một viên sỏi hoặc hạt nút từ người chơi khác.

• Người giành được nhiều hơn các vật đếm là người chiến thắng.

Tìm kiếm thẻ bài

• Bạn sẽ cần một hộp đựng thẻ trong đó có các thẻ với hình ảnh đã bị che đi. Xếp tất cả các thẻ trên một cái khay với mặt số ở bên trên. Một người chơi sẽ nói rằng “Tôi tìm bằng mắt thêm hai thẻ để làm cho … ” và người chơi khác phải tìm thấy hai thẻ này.

• Một khi các thẻ đã được tìm thấy, phải loại bỏ thẻ ra khỏi bộ thẻ. Tiếp tục cho đến khi tất cả các thẻ đã được lấy ra hết. Ngoài tất cả các trò chơi này, bạn cũng có thể sử dụng câu đố và các trò chơi bài cổ điển như Uno, Go Fish hoặc thậm chí là ô chữ để bổ sung cho trò chơi động não.

• Ngoài ra, trẻ em thích tạo ra các trò chơi của riêng mình. Có thể bé muốn chơi nhà du hành tưởng tượng với một chút biến tấu, vậy hãy để con bạn tự khám phá và thể hiện bản thân một cách tự do.

Vì vậy, lần sau khi con nói rằng bé đang chán, bạn chỉ cần chơi một trò chơi cùng bé. Điều này vừa giúp bé thư giãn vừa mang lại hiệu quả học hỏi thêm cho con. Đừng bỏ qua 12 trò chơi luyện trí não thú vị với thật nhiều ý tưởng sáng tạo để lựa chọn nhé.