Hỏi đáp Bác sĩ: Đa nhân xơ tử cung là gì, có nguy hiểm không?

Bác sĩ trả lời:

Chào chị Ngọc Hoàn Lê,

Với câu hỏi “đa nhân xơ tử cung là gì? Nguyên nhân gây đa nhân xơ tử cung? Bị đa nhân xơ tử cung có nguy hiểm hay không?”, bác sĩ Nguyễn Thị Nhung, bác sĩ chuyên ngành sản phụ khoa và là chuyên gia tham vấn y khoa cho các chuyên mục Sức khỏe phụ nữ, Mang thai của website Hello Bacsi, sẽ giải đáp như sau:

Trước khi trả lời câu hỏi “đa nhân xơ tử cung là gì? Nguyên nhân nào gây ra căn bệnh này? Bệnh đa nhân xơ có nguy hiểm hay không, điều trị thế nào?”, bác sĩ xin đề cập đôi nét về bệnh đa nhân xơ tử cung:

1. Đa nhân xơ tử cung là gì? Nguyên nhân

Nhân xơ tử cung hay u xơ tử cung, u xơ cơ tử cung là bệnh lý phụ khoa lành tính hay gặp ở phụ nữ. U xơ tử cung không liên quan đến việc tăng nguy cơ ung thư tử cung và hầu như không bao giờ phát triển thành ung thư.

Nhân xơ tử cung là khối u lành tính không rõ nguyên nhân do sự phát triển quá mức của sợi cơ trơn và mô liên kết ở tử cung. Nhân xơ tử cung có thể xuất hiện 1 khối duy nhất hoặc nhiều khối. Khi xuất hiện nhiều nhân xơ tử cung thì được gọi là đa nhân xơ tử cung. Chúng thường gây các biến chứng hơn là so với nhân xơ tử cung đơn độc thông thường.

Nhiều phụ nữ bị nhân xơ tử cung nhưng không phát hiện ra vì chúng thường không gây ra triệu chứng mà chỉ phát hiện tình cờ khi thăm khám định kỳ.

2. Bị đa nhân xơ tử cung: Nguyên nhân do đâu?

Hiện nay vẫn chưa xác định chính xác nguyên nhân gây ra nhân xơ tử cung nhưng các nghiên cứu và kinh nghiệm lâm sàng chỉ ra những yếu tố sau có liên quan đến việc hình thành nhân xơ tử cung:

• Thay đổi di truyền: Nhiều u xơ có chứa những thay đổi trong gene khác với những thay đổi trong tế bào cơ tử cung điển hình.
• Nội tiết tố: Estrogen và progesterone, hai hormone làm dầy lên niêm mạc tử cung trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt để thai làm tổ, đồng thời chúng có thể làm tăng kích thước nhân xơ tử cung. Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng tế bào u xơ chứa nhiều thụ thể estrogen và progesterone hơn các tế bào cơ tử cung bình thường. Thời kỳ mãn kinh do sự giảm tiết hormone nên các khối u xơ cũng có xu hướng nhỏ đi, teo lại.
• Các yếu tố tăng trưởng khác: Các chất giúp cơ thể duy trì các mô, chẳng hạn như yếu tố tăng trưởng giống insulin, cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của các khối u xơ.
• Chất nền ngoại bào (ECM): Chất nền ngoại bào là vật liệu làm cho các tế bào kết dính với nhau, giống như vữa gắn các viên gạch trong xây dựng. ECM tăng lên giữa các tế bào u xơ làm cho tổ chức xơ hóa. ECM cũng lưu trữ các yếu tố tăng trưởng và gây ra những thay đổi sinh học trong chính tế bào u xơ.

Các bác sĩ tin rằng u xơ tử cung phát triển từ một tế bào gốc trong mô cơ trơn của tử cung (myometrium). Một tế bào đơn lẻ phân chia nhiều lần, cuối cùng tạo ra một khối u xơ cứng chắc khác biệt với các mô lân cận.

Các mô hình phát triển của u xơ tử cung khác nhau – chúng có thể phát triển chậm hoặc nhanh hoặc chúng có thể giữ nguyên kích thước. Một số có thể to ra và một số có thể nhỏ đi, teo lại.

Nhiều khối u xơ xuất hiện trong thời kỳ mang thai sẽ co lại hoặc biến mất sau khi mang thai, do tử cung trở lại kích thước bình thường.

3. Bệnh đa nhân xơ tử cung có nguy hiểm không?

Đa số chị em phụ nữ khi được chẩn đoán bị đa nhân xơ tử cung thường rất lo lắng không biết “bệnh đa nhân xơ tử cung có nguy hiểm không?”. Bác sĩ xin trả lời chị Ngọc Hoàn Lê như sau: Mặc dù đa u xơ tử cung thường lành tính và không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng chúng thường gây khó chịu do chúng chèn ép vào các tạng xung quanh và xuất huyết tử cung bất thường phụ thuộc vào vị trí, kích thước và số lượng các khối u xơ tử cung. Đa nhân xơ tử cung có thể gây ra các vấn đề sức khỏe như:

• Tình trạng xuất huyết tử cung bất thường có thể gây các biến chứng như giảm hồng cầu (thiếu máu), gây mệt mỏi, mất máu nhiều.
• Chèn ép các tạng xung quanh gây đau âm ỉ, đau chằn bụng dưới, nếu chèn ép hệ tiết niệu gây thận ứ nước, bí tiểu, tiểu khó. Chèn ép đại trực tràng gây táo bón…
• Các khối đa u xơ tử cung còn có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng vô sinh hiếm muộn.

4. Bệnh đa nhân xơ tử cung được điều trị như thế nào?

Việc điều trị đa nhân xơ nói riêng và nhân xơ tử cung nói chung đều phụ thuộc vào triệu chứng, số lượng, kích thước và vị trí các khối u xơ. Cụ thể:

• Nếu không có biến chứng: không cần điều trị, theo dõi định kỳ 6 – 12 tháng/ lần thông qua thăm khám và siêu âm phụ khoa.
• Có biến chứng gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hay khả năng sinh sản của phụ nữ: Các phương pháp điều trị: bao gồm nội khoa và phẫu thuật, thủ thuật loại bỏ khối u xơ tùy thuộc triệu chứng ra sao, kích thước, vị trí và số lượng khối u thế nào.
• Điều trị nội khoa: Điều trị triệu chứng, không thể loại bỏ hoàn toàn được khối u, nhưng có thể làm teo nhỏ, ngăn không cho khối u to lên. Sử dụng khi:
  • Khối u gây rong kinh, rong huyết nhưng chưa gây thiếu máu trầm trọng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
  • Khối u không chèn ép vào lòng tử cung gây vô sinh hay sảy thai liên tiếp (hay còn gọi là sảy thai tái phát) cần phẫu thuật loại bỏ khối u.
  • Khối u không chèn ép nặng vào niệu quản, thận ứ nước, suy thận mạn tính.
  • Giảm kích thước khối u trước khi phẫu thuật.

• Phẫu thuật: Bóc u xơ hoặc cắt tử cung qua đường bụng hoặc đường âm đạo. Thường chỉ định khi điều trị nội khoa không hiệu quả, khối u xơ gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, gây ảnh hưởng chất lượng cuộc sống như xuất huyết tử cung nặng hay chèn ép nặng lên các cơ quan lân cận hoặc đa u xơ to ở phụ nữ lớn tuổi, không có mong muốn sinh con.

Ngoài ra hiện nay trên thế giới còn nhiều phương pháp điều trị khác như: Phẫu thuật siêu âm hội tụ có hướng dẫn bằng MRI (FUS), nút động mạch tử cung, liệu pháp lạnh, làm nhỏ khối u bằng sóng radio…

Với tình trạng của chị Ngọc Hoàn Lê, 39 tuổi, đa nhân xơ tử cung có triệu chứng đau âm ỉ hoặc đau quặn ở vùng bụng kèm theo triệu chứng đi tiểu nhiều, hay đau mỏi lưng. Đa nhân xơ có triệu chứng nhẹ và đã được chỉ định điều trị nội khoa. Chị nên dùng thuốc theo đơn đồng thời thăm khám định kỳ, khám lại khi tình trạng không cải thiện hoặc xuất hiện thêm các triệu chứng mới. Ngoài ra, việc thực hiện chế độ ăn uống cũng như lối sống lành mạnh cũng sẽ mang lại hiệu quả tích cực trong quá trình điều trị đa nhân xơ tử cung.

Chị Ngọc Hoàn Lê và các độc giả có thể xem thêm các bài viết:

Hỏi đáp Bác sĩ: Nhân xơ tử cung nên uống thuốc gì? Nhân xơ tử cung uống thuốc có hết không?

Hỏi đáp Bác sĩ: Nhân xơ tử cung loại 4 là gì, có chữa khỏi được không?

Trân trọng!

Nội dung của Hello Bacsi có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.