Nhiều ý kiến cho rằng chế độ dinh dưỡng có mối liên quan mật thiết với quá trình dậy thì ở trẻ. Do đó, nhiều bậc phụ huynh quan tâm đến những món ăn có nguy cơ dẫn đến tình trạng trẻ dậy thì sớm. 6 món ăn khiến trẻ dậy thì sớm được nhiều chuyên gia y tế cảnh báo là những món nào?
Trẻ dậy thì sớm là như thế nào? Tại sao một số thức ăn lại có nguy cơ góp phần gây ra tình trạng dậy thì sớm ở trẻ? Hello Bacsi mời bạn cùng tìm hiểu qua những thông tin tổng hợp được trong bài viết sau!
Như thế nào là dậy thì sớm?
Dậy thì sớm là tình trạng phát triển về tâm lý, thể chất và các khía cạnh sinh dục khác sớm hơn bình thường (trước 8 tuổi ở bé gái và 9 tuổi ở bé trai). Khi bước vào tuổi dậy thì sớm hơn, trẻ bắt đầu phát triển cơ xương mạnh mẽ, có chiều cao tăng vọt, sự thay đổi rõ rệt về cơ thể và cả tâm sinh lý.
[embed-health-tool-child-growth-chart]
Dậy thì sớm có tác hại gì?
Nếu không được phát hiện và kịp thời can thiệp, trẻ dậy thì sớm có thể đối diện với nhiều nguy cơ như:
- Chiều cao thấp bé: Với trẻ dậy thì sớm thì giai đoạn đầu có thể phát triển nhanh hơn các bạn bè đồng trang lứa. Tuy nhiên vì xương của trẻ phát triển sớm hơn bình thường nên cũng ngừng phát triển sớm hơn, dẫn đến việc thấp bé hơn bạn bè đồng trang lứa khi trưởng thành.
- Các vấn đề về xã hội và tâm lý: Trẻ dậy thì sớm có thể vô cùng e ngại về những điều thay đổi của cơ thể hoặc bị bạn bè xung quanh chọc ghẹo. Điều này có thể khiến trẻ nảy sinh tâm lý chán ghét, xấu hổ, tự ti, thậm chí là trầm cảm và có nguy cơ lạm dụng chất kích thích.
Vậy nên bố mẹ cần chú ý quan sát con cũng như đảm bảo một chế độ ăn phù hợp cho trẻ tiền dậy thì và dậy thì, nhằm ngăn ngừa tình trạng dậy thì sớm.
Điểm mặt 6 món ăn khiến trẻ dậy thì sớm
Thực tế là hiện nay nguyên nhân dậy thì sớm ở trẻ em đến nay vẫn chưa được làm rõ. Thế nhưng nhiều ý kiến đồng quan điểm cho rằng việc tiêu thụ quá mức một số loại thức ăn có thể là yếu tố nguy cơ kích thích tình trạng dậy thì sớm. Dưới đây là 6 món ăn khiến trẻ dậy thì sớm mà bố mẹ cần lưu ý:
1. Thức ăn nhanh: 1 trong 6 món ăn khiến trẻ dậy thì sớm
Thức ăn nhanh bao gồm trà sữa, nước ngọt có gas, khoai tây chiên, gà rán… là “thủ phạm” hàng đầu trong danh sách 6 món ăn khiến trẻ dậy thì sớm. Các loại thực phẩm này thường không cân đối về hàm lượng dinh dưỡng, giàu chất béo nhưng lại ít chất xơ, vitamin và khoáng chất, không tốt cho sức khỏe.
Không những thế thói quen ăn nhiều thức ăn nhanh còn làm tăng nguy cơ béo phì ở trẻ. Theo nhiều nghiên cứu, tình trạng chất béo dư thừa trong cơ thể có thể làm biến đổi hormone, từ đó kích hoạt quá trình dậy thì ở trẻ diễn ra nhanh hơn.
2. Đồ chiên, rán nhiều dầu mỡ
Tương tự như thức ăn nhanh, đồ ăn chiên rán nhiều dầu mỡ cũng là một trong 6 món ăn khiến trẻ dậy thì sớm vì có liên quan đến nguy cơ thừa cân, béo phì. Ngoài ra, khi chiên rán ở nhiệt độ cao một số dưỡng chất trong thức ăn cũng bị biến đổi và có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ khi tiêu thụ một lượng lớn.
3. Thịt chế biến sẵn
“Thủ phạm” tiếp theo trong nhóm 6 món ăn khiến trẻ dậy thì sớm chính là các loại thịt chế biến sẵn. Mặc dù thịt là nguồn cung cấp protein, chất sắt cùng các dưỡng chất cần thiết khác cho cơ thể nhưng tiêu thụ quá nhiều protein từ động vật cũng không tốt, nhất là các loại thịt chế biến sẵn.
Lượng protein động vật cao có thể làm tăng mức IGF-1 và thúc đẩy tăng trưởng, điều này có thể đẩy nhanh quá trình dậy thì.
Các loại thịt chế biến sẵn là tất cả các loại thịt đã được xử lý với muối, đường, chất bảo quản, chất phụ gia… bao gồm xúc xích, lạp xưởng, thịt nguội, thịt xông khói, thịt đóng hộp…
4. Thuốc “bổ“: Một trong tác nhân được cho là góp phần gây dậy thì sớm
Ngày nay khi kinh tế ngày một phát triển, các ông bố bà mẹ muốn mang những điều tốt nhất đến cho con mình, mong muốn con cao lớn vượt trội. Cũng chính vì tâm lý này mà nhiều bậc phụ huynh lạm dụng các loại thực phẩm chức năng bảo vệ sức khỏe (hay còn được gọi là thuốc bổ) không phù hợp, các loại thảo dược được gắn nhãn “đại bổ”. Do đó, đã có không ít ý kiến của các chuyên gia nhi khoa lên tiếng cảnh bảo về việc này. Thế nên, gần đây, trên một số hội nhóm có nhiều ý kiến băn khoăn về việc trẻ uống hồng sâm có bị dậy thì sớm không hay trẻ ăn yến có bị dậy thì sớm không.
Thực tế, các nguồn dinh dưỡng được cung cấp qua các bữa ăn đa dạng hàng ngày đã đủ giúp trẻ phát triển toàn diện, vì thế việc bổ sung thêm thực phẩm chức năng có thể không cần thiết. Thế nhưng, hiện nay dù các bé đang phát triển rất cân đối và phù hợp lứa tuổi nhưng có không ít bậc cha mẹ vẫn muốn con phát triển tốt hơn nên hay đề nghị bác sĩ kê toa hoặc tự mua thêm các thực phẩm chức năng ko cần thiết. Mặc dù các loại thực phẩm chức năng này giúp cung cấp thêm dưỡng chất cho cơ thể nhưng nếu sử dụng không đúng cách, không đúng đối tượng thì có thể làm rối loạn nội tiết tố và ảnh hưởng đến sự tăng trưởng bình thường của trẻ.
5. Rau, củ quả trái mùa
EDC là hóa chất tổng hợp gây rối loạn nội tiết, được tìm thấy trong nhựa, thuốc trừ sâu và các hóa chất công nghiệp khác, có khả năng ức chế hoặc thay đổi hoạt động của hormone tự nhiên. Trong các loại trái cây trái mùa thường có chứa nhiều chất tăng trưởng, thuốc bảo vệ thực vật… Vì vậy, đây cũng có khả năng cao là một trong những thủ phạm “kích hoạt” quá trình dậy thì sớm ở trẻ diễn ra.
6. Sữa đậu nành có phải một trong 6 món ăn khiến trẻ dậy thì sớm?
Sữa đậu nành có chứa isoflavone được chuyển đổi thành phytoestrogen – có tác dụng tương tự như hormone estrogen trong cơ thể. Theo các chuyên gia, nếu đậu nành từ các nguồn tự nhiên và được tiêu thụ một cách hợp lý thì không gây biến động nồng độ hormone. Vậy nên câu trả lời cho thắc mắc sữa đậu nành có nằm trong danh sách 6 món ăn khiến trẻ dậy thì sớm không là loại sữa này vẫn an toàn để bổ sung dinh dưỡng cho trẻ em bạn nhé!
Tuy nhiên việc tiêu thụ quá nhiều đậu nành hoặc các sản phẩm từ đậu nành cũng có thể làm tăng nồng độ estrogen trong máu, có liên quan đến những tình trạng tăng estrogen mạn tính khác.
Uống sữa tươi có gây dậy thì sớm không?
Ngược lại, nếu không uống sữa tươi thì trẻ đã bỏ qua một nguồn cung cấp protein, vitamin, khoáng chất mà đặc biệt là canxi cần thiết cho sự tăng trưởng của cơ thể.
Tóm lại, trên đây là 6 món ăn khiến trẻ dậy thì sớm mà bố mẹ cần lưu ý khi xây dựng chế độ ăn cho con. Một chế độ dinh dưỡng đầy đủ, lành mạnh, cân đối kết hợp với chế độ tập luyện phù hợp sẽ giúp con có được sự phát triển toàn diện.
