Bệnh tiêu chảy ở trẻ: Những điều bạn cần biết về căn bệnh này

Thời tiết giao mùa, nóng lạnh thất thường khiến trẻ nhỏ rất dễ mắc phải các bệnh về đường tiêu hóa và hô hấp. Một trong số những bệnh thường gặp nhất không thể không kể đến chính là tiêu chảy.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã công bố tiêu chảy là nguyên nhân phổ biến dẫn đến tử vong cho trẻ em tại các nước đang phát triển như Việt Nam. Tiêu chảy là bệnh rất thường gặp, trung bình trẻ dưới 2 tuổi bị khoảng từ 2 đến 3 đợt một năm. Việc tìm hiểu kỹ nguyên nhân gây tiêu chảy cũng như cách điều trị và phòng ngừa là một trong những việc làm quan trọng để bảo vệ sức khỏe bé yêu. Hãy cùng Hello Bacsi xem qua những chia sẻ dưới đây để hiểu thêm về căn bệnh này nhé.

Tiêu chảy là hiện tượng trẻ đi ngoài trên 3 lần mỗi ngày, chủ yếu là phân nhão, lỏng như nước hoặc có khi còn lẫn những chất không bình thường như thức ăn chưa tiêu hóa, niêm dịch, máu… Trẻ nhỏ từ 6 tháng đến 12 tuổi là đối tượng dễ bị tiêu chảy nhất. Do mức độ phổ biến của bệnh tiêu chảy ở trẻ nhỏ mà đôi khi nhiều người chủ quan nghĩ rằng đây là bệnh đơn giản và sẽ tự khỏi. Tuy nhiên, thực tế, tiêu chảy có thể làm trẻ mất nước và chất điện giải, làm giảm khối lượng tuần hoàn, dẫn đến trụy tim và thậm chí gây tử vong.

Bệnh tiêu chảy ở trẻ là hậu quả của những thói quen không tốt

Tiêu chảy là bệnh xảy ra quanh năm và mọi người đều có thể mắc phải. Nguyên nhân chủ yếu gây ra căn bệnh này là do nhiễm virus, vi khuẩn, ký sinh trùng, nấm mốc và một số nguyên nhân khác như dùng kháng sinh. Sở dĩ các loại virus, vi khuẩn có thể dễ dàng xâm nhập vào cơ thể là do những thói quen không tốt trong sinh hoạt như:

• Trẻ bú bình không đảm bảo vệ sinh có thể làm tăng nguy cơ tiêu chảy gấp nhiều lần so với trẻ bú mẹ hoàn toàn hoặc không bú bình.
• Ăn uống không đúng cách: Cho trẻ ăn thức ăn nấu để lâu ở nhiệt độ phòng, thức ăn bị ô nhiễm trước và sau khi chế biến.
• Nước uống không sạch (không đun sôi hoặc để lâu) hoặc nguồn nước sinh hoạt bị ô nhiễm.
• Không rửa tay hoặc rửa tay không đúng cách khi chỉ rửa tay với nước mà không dùng nươc rửa tay sạch khuẩn, không vệ sinh dụng cụ chế biến sạch sẽ khiến những vật dụng này mang mầm bệnh.
• Xử lý chất thải đã nhiễm bệnh của trẻ không đúng cách do quan niệm phân trẻ em không bẩn như phân người lớn.
• Không có thói quen rửa tay bằng nước rửa tay sạch khuẩn sau khi đi vệ sinh, trước khi chế biến thức ăn, trước khi cho trẻ ăn và chăm sóc trẻ
• Trẻ nhỏ có thói quen rửa tay vội vàng trong khi các loại xà phòng hay nước rửa tay thông thường rất khó làm sạch được vi khuẩn. Do đó, dù trẻ đã rửa tay nhưng khả năng vi khuẩn vẫn còn tồn tại trên tay trẻ và gây bệnh.

Trẻ bị tiêu chảy có thể dẫn đến tử vong do mất nước

Ngoài hiện tượng đi ngoài nhiều lần, trẻ bị tiêu chảy còn có thể bị nôn liên tục. Tình trạng này kéo dài kết hợp với việc đi phân lỏng thường xuyên khiến cơ thể dễ bị mất nước và chất điện giải. Theo thống kê, có đến 70% số ca tử vong là do mất nước, số còn lại là do nhiễm độc, viêm phổi…

Ngoài mất nước, tiêu chảy còn làm tăng nguy cơ bị suy dinh dưỡng ở trẻ nhỏ. Nguyên nhân là do trong thời gian bị tiêu chảy, do trẻ chán ăn nên cơ thể không được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng. Không những vậy, một số cha mẹ còn mắc sai lầm là không cho trẻ ăn hoặc cho ăn rất ít vì sợ trẻ ăn vào sẽ bị tiêu chảy nặng thêm.

Để tránh gặp phải những biến chứng nguy hiểm trên, bạn cần nhớ một số nguyên tắc sau khi chăm sóc trẻ bị tiêu chảy:

• Cho trẻ uống nhiều nước hơn bình thường: Ngoài nước, bạn cũng cần cho trẻ uống thêm dung dịch bù nước (ORS) sau mỗi lần con đi ngoài phân lỏng hay sau khi nôn. Trẻ trên 6 tháng tuổi có thể uống thêm nước súp, nước cơm, nước cháo, nước dừa, nước hoa quả tươi không đường, nước sôi để nguội.
• Tiếp tục cho ăn: Nếu trẻ đang bú mẹ, hãy tiếp tục cho trẻ bú thường xuyên và bú lâu hơn. Với những trẻ lớn, bạn vẫn tiếp tục duy trì khẩu phần ăn hàng ngày như bình thường, thậm chí là nhiều hơn. Nếu trẻ bị nôn, bạn có thể cho trẻ ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày. Sau khi hết tiêu chảy, hãy tăng khẩu phần ăn của bé lên dần dần để vấn đề dinh dưỡng được hồi phục lại.
• Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ: Khi con bị tiêu chảy, cha mẹ tuyệt đối không tự ý cho trẻ dùng thuốc cầm tiêu chảy, thuốc chống nôn và kháng sinh. Phần lớn nguyên nhân gây tiêu chảy là do virus nên việc dùng kháng sinh không những không có tác dụng mà còn làm trẻ mệt thêm. Vì vậy, bạn chỉ nên cho con dùng kháng sinh khi có chỉ định của bác sĩ.
• Bổ sung kẽm: Bác sĩ có thể cho trẻ uống bổ sung kẽm dưới dạng viên hoặc dạng dung dịch. Bởi kẽm có tác dụng trong việc hồi phục biểu mô ruột, làm giảm thời gian tiêu chảy, giảm số lượng phân, giảm mức độ nặng và thời gian mắc bệnh.

Khi thấy trẻ có các dấu hiệu như sốt cao không giảm, khát nước nhiều, ăn hoặc bú kém, trong phân có máu, nôn nhiều, tiêu chảy chuyển sang kiết lỵ, ngủ li bì khó đánh thức hoặc bị co giật, bạn nên đưa trẻ đi khám ngay.

Rửa tay với nước rửa tay đúng cách là giải pháp phòng ngừa tiêu chảy đơn giản, hiệu quả nhất

Việc phòng ngừa bệnh tiêu chảy ở trẻ nhỏ không khó, phần lớn chúng ta đều nắm được bí quyết nhưng khi thực hiện lại lơ là, chủ quan. Theo các chuyên gia y khoa, để phòng ngừa bệnh tiêu chảy ở trẻ nhỏ, bạn chỉ cần nhớ những điều cốt lõi sau:

• Nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời. Với những trẻ trên 6 tháng tuổi, bạn nên tiếp tục cho trẻ bú mẹ, bú thường xuyên và lâu hơn.
• Đảm bảo vệ sinh khi chế biến đồ ăn, thức uống. Sử dụng nguồn nước sạch và thực phẩm tươi sống, tránh cho trẻ ăn các thực phẩm chế biến sẵn.
• Cho trẻ tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng và tiêm vắc xin phòng tiêu chảy do virus Rota.

Ngoài ra, một trong những điều quan trọng nhất mà bạn cần nhớ là bàn tay của trẻ và của người chăm sóc trẻ cần giữ vệ sinh thật sạch sẽ bởi bàn tay là nơi tiếp xúc với rất nhiều vật dụng và có nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn rất cao. Theo nhiều nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), rửa tay bằng xà phòng hoặc nước rửa tay sạch khuẩn sẽ giúp giảm 35% nguy cơ lây truyền vi khuẩn tiêu chảy, đồng thời nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn gây bệnh hô hấp cũng giảm 19 – 45%. Do đó, bạn cần thường xuyên nhắc nhở trẻ rửa tay hoặc giúp con rửa tay bằng xà phòng trước và sau khi ăn, sau khi đi vệ sinh. Với người chăm sóc trẻ, bạn cần nhớ rửa tay trước và sau khi chăm sóc bé, khi chế biến thức ăn, sau khi cho bé đi vệ sinh, trước khi pha sữa…

Tuy nhiên, do trẻ nhỏ thường có thói quen rửa tay vội vàng, trong khi các loại bánh xà phòng hay nước rửa tay thông thường thì rất khó làm sạch được vi khuẩn, do đó sau khi rửa tay xong, nhiều khả năng là tay trẻ vẫn còn “bẩn” như trước. Để loại trừ điều này, bạn nên trang bị cho cả gia đình một sản phẩm nước rửa tay có chứa các thành phần diệt khuẩn “siêu tốc” công thức diệt khuẩn siêu nhanh trong 10 giây như công thức Ion Bạc của Lifebuoy để đảm bảo bàn tay của bé luôn sạch sẽ.

Nước rửa tay Lifebuoy thế hệ mới, được cải tiến với công thức Ion Bạc sẽ có thể giúp trẻ rửa sạch vi khuẩn nhanh chóng trong vòng 10 giây. Hãy nhắc nhở bé rửa tay thường xuyên cũng như rèn luyện những thói quen giữ gìn vệ sinh thật tốt để có thể bảo vệ gia đình bạn một cách toàn diện nhất.

Ngân Phạm/ HELLO BACSI