Là những ông bố bà mẹ, bạn không thể nào tránh khỏi những cuộc tranh luận với con cái. Trong một số trường hợp, trẻ sẽ ngoan ngoãn lắng nghe bạn, tuy nhiên, một số trường hợp khác, con hay trả treo và phản bác lại với bố mẹ khi bạn cấm đoán chúng làm gì đó.
Việc trả treo của trẻ có thể bắt đầu xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào và rất dễ bị bố mẹ bỏ mặc. Tuy nhiên, nếu việc con trả treo với bố mẹ diễn ra thường xuyên, đây có thể là dấu hiệu của những vấn đề về hành vi cần được quan tâm và xử lý kịp thời.
Để tìm hiểu nguyên nhân vì sao con hay trả treo với bạn cũng như cách để xử lý tình huống này, mời bạn cùng Hello Bacsi đọc bài viết sau đây nhé!
Trả treo là gì?
Trả treo hay cãi lại là hành động đôi co, phản pháo khi bị phê bình hoặc góp ý, hành động này thường có ý không tôn trọng người phê bình. Trẻ con thường ngang bướng và cảm thấy không hài lòng khi bố mẹ không đồng ý với ý kiến của mình. Chính vì vậy, chúng có xu hướng phản đối việc này bằng cách trả treo hoặc có những hành động thô lỗ như đảo mắt, mím môi hoặc lờ đi không nghe.
Trả treo có nhiều biểu hiện khác nhau. Một số trẻ sẽ đáp trả với từng lời bạn nói ra và không chịu thua đến phút cuối cùng. Một số khác lại liên tục lặp lại những yêu cầu của chúng và phớt lờ đi câu trả lời của bạn. Đôi lúc, trẻ còn có những cử chỉ hỗn với người lớn. Những hành vi tưởng chừng nhỏ nhặt này có thể dẫn đến nhiều vấn đề về đạo đức nghiêm trọng nếu không được quan tâm và xử lý kịp thời. Vì vậy, khi con cái có xu hướng hay trả treo hoặc cãi lại bố mẹ, bạn cần nghiêm túc tìm hiểu lý do và giải quyết một cách triệt để.
[embed-health-tool-child-growth-chart]
Tại sao trẻ con hay trả treo với bố mẹ?
Trẻ con thường trả treo với bố mẹ vì nhiều lý do khác nhau. Nguyên nhân chính thường đến từ việc trẻ muốn thể hiện sự độc lập và cái tôi của bản thân. Thời gian này, trẻ hay muốn làm theo ý mình và rất ngang bướng khi bị bố mẹ phản đối.
Một lý do nữa khiến trẻ hay trả treo chính là từ việc bắt chước từ những người xung quanh. Trẻ học cách sử dụng từ ngữ cũng như cách nhấn giọng từ nhiều nguồn khác nhau, từ bạn bè xung quanh, từ các chương trình truyền hình hay thậm chí là từ hành động của bố mẹ và những người thân trong gia đình. Nhiều trẻ em bắt chước hành động của người khác nhưng không biết rằng làm như vậy là hỗn và không tôn trọng người lớn.
Trong nhiều trường hợp khác, nguyên nhân khiến trẻ cãi lại hoặc trả treo với người lớn có thể là vì chúng đang cáu kỉnh do mệt mỏi, phải làm quá nhiều bài tập, buồn ngủ hoặc đói bụng. Những lúc này, trẻ khá nhạy cảm và có thể đáp trả hoặc lên giọng với bạn một cách vô ý.
Bố mẹ nên làm thế nào để con không còn trả treo hay cãi lại nữa?
Bố mẹ nên xử lý việc con hay trả treo một cách nhẹ nhàng, bình tĩnh và phù hợp với tính cách của trẻ. Bạn nên từ từ giải thích cho trẻ những hành động nào phù hợp hoặc không phù hợp khi giao tiếp với mọi người. Dưới đây là một vài lời khuyên có thể giúp bạn đối phó với tình trạng con hay trả treo.
1. Giữ bình tĩnh và tránh để nảy sinh tranh cãi
Khi trẻ cãi lại, bố mẹ thường hay tức giận và lập tức to tiếng với con. Tuy nhiên, điều này chỉ làm cho tình hình tệ hơn và có thể dẫn đến một cuộc cãi vã lớn giữa bố mẹ và con cái hoặc nảy sinh các bất đồng, mâu thuẫn. Trong những lúc như vậy, bạn phải giữ bình tĩnh và thể hiện được ý kiến của mình. Bạn cần chỉ ra lý do ngăn cấm hoặc khuyến khích trẻ làm một việc gì đó và giảng giải cho trẻ hiểu. Đồng thời, bạn cũng nên nhẹ nhàng chỉ ra cho trẻ rằng việc cãi lại hoặc trả treo với người lớn như vậy là một hành động không tốt và cần được sửa ngay.
2. Tìm ra nguyên nhân sâu xa của việc con hay trả treo
Việc trẻ trả treo với bố mẹ đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Trước khi đưa ra bất kỳ cách xử lý nào, bạn nên tìm hiểu và cố gắng xác định lý do dẫn đến hành vi này của trẻ. Đơn giản, trẻ có thể chỉ là cáu kỉnh khi đang đói hoặc mệt. Tuy nhiên, nếu điều này lại đến từ việc trẻ bắt chước theo những người xung quanh thì bạn cần phải hành động kịp thời để chấm dứt tình trạng này. Xác định được nguyên nhân sâu xa dẫn đến việc trẻ hay trả treo sẽ giúp bố mẹ tìm ra được phương pháp giải quyết hiệu quả.
3. Ghi chú lại mật độ trả treo của trẻ
Hãy ghi nhận lại mật độ trẻ trả treo hoặc cãi lại của con. Nếu tình trạng này xảy ra không thường xuyên và chỉ xuất hiện hiếm hoi thì nguyên nhân có thể đến từ việc trẻ mệt mỏi, căng thẳng hoặc thiếu ngủ. Trong trường hợp này, bạn chỉ cần thực hiện các biện pháp để loại bỏ các yếu tố này. Tuy nhiên, nếu việc trả treo của trẻ xuất hiện thường xuyên, đây có thể là dấu hiệu sai lệch trong nhận thức của trẻ và cần được điều chỉnh càng sớm càng tốt.
4. Bố mẹ nên làm tấm gương tốt cho con
Trong những năm đầu đời, trẻ con thường bắt chước theo hành động và lời nói của bố mẹ. Chính vì vậy, bạn cần trở thành một tấm gương tốt để trẻ noi theo. Nếu trẻ thấy bạn to tiếng hoặc nói những lời thiếu tôn trọng người khác, trẻ cũng sẽ có xu hướng bắt chước theo. Nếu bạn tự hỏi bản thân phải làm gì khi trẻ hay trả treo, hãy bình tĩnh giải thích cho trẻ rằng việc trả treo như vậy là sai và thiếu tôn trọng người khác. Sau đó, bạn nên dạy cho trẻ về cách giao tiếp đúng mực với những người xung quanh cũng như cách lịch sự để thể hiện quan điểm của bản thân.
5. Lắng nghe ý kiến của con
Bố mẹ cần cho trẻ biết rằng bạn luôn tôn trọng và lắng nghe ý kiến của con nếu chúng lễ phép và nói chuyện đúng mực. Điều đó sẽ giúp trẻ hiểu rằng không cần phải lớn tiếng hoặc đáp trả gay gắt thì mới nhận được sự chú ý và lắng nghe của bố mẹ. Lâu dần, trẻ sẽ nhận ra tầm quan trọng của việc cư xử đúng mực, từ đó dần bỏ đi thói quen trả treo hoặc cãi lại bố mẹ.
6. Kiểm tra nội dung những chương trình mà con xem trên truyền hình
Dạo gần đây, khi các phương tiện thông tin ngày càng phát triển, trẻ em thường dành nhiều thời gian cho các chương trình truyền hình hoặc máy tính. Cũng chính từ đây, trẻ học theo những hành vi xấu từ phim hoạt hình hay các chương trình trên truyền hình. Rất nhiều chương trình truyền hình hiện nay miêu tả hình ảnh trẻ cãi lại bố mẹ theo hướng hài hước, một số trẻ cảm thấy việc đó rất “ngầu’ và sẽ bắt chước theo. Vì vậy, bạn nên kiểm tra nội dung những chương trình mà trẻ hay xem trên truyền hình, hướng trẻ xem những chương trình có nội dung lành mạnh và phù hợp với trẻ.
7. Hãy nhớ rằng trả treo hay cãi lại cũng là một phần của quá trình trưởng thành
Mặc dù khi con cãi lại hoặc trả treo sẽ khiến bố mẹ cảm thấy khó chịu và bực bội, nhưng bạn cũng nên nhớ rằng, việc này là một phần của quá trình trưởng thành. Khi trẻ lớn lên, chúng cần khoảng không để thể hiện ý kiến của bản thân. Trước khi tức giận và phản ánh tiêu cực về những điều trẻ nói, hãy nhớ rằng đây không hẳn là một sự công kích mà là cách trẻ thể hiện ý kiến của chúng.
8. Nhờ đến sự giúp đỡ của các chuyên gia
Nếu trẻ vẫn tiếp tục cãi lời, trả treo và có những hành động không thể chấp nhận được với bạn dù bạn đã cố gắng hết sức, đây là dấu hiệu cho thấy bạn cần sự hỗ trợ từ các chuyên gia. Hãy đưa trẻ đến gặp các bác sĩ tâm lý hoặc các chuyên gia về hành vi. Họ sẽ quan sát con bạn để tìm ra nguyên nhân dẫn đến tình trạng này và đưa ra những biện pháp để cải thiện cách cư xử của trẻ.
Cãi lại hoặc trả treo với bố mẹ là một phần bình thường trong quá trình phát triển và trưởng thành của trẻ. Trẻ con không thích bị từ chối và thường đáp lại bằng cách trả treo hoặc làm những hành động có phần thô lỗ. Nếu tình trạng này không được xử lý kịp thời và đúng cách, nó có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn trong tương lai. Bố mẹ nên cố gắng tìm ra nguyên nhân sâu xa dẫn đến việc trẻ hay cãi lại hoặc trả treo, từ đó tìm ra được cách xử lý phù hợp nhất. Hãy nhớ rằng, bạn không được nổi nóng mà phải giữ bình tĩnh và tỏ thái độ nhẹ nhàng với con.
Phương Quỳnh/HELLO BACSI
