Trẻ 9 tháng biếng ăn: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách khắc phục

Trẻ 9 tháng biếng ăn là một vấn đề khiến nhiều bậc phụ huynh lo lắng. Bởi điều này gây ra những rủi ro đáng kể cho trẻ ở độ tuổi này bao gồm cả tình trạng thiếu hụt hormone tăng trưởng và chậm phát triển. 

Để hiểu rõ hơn về tình trạng biếng ăn ở trẻ 9 tháng tuổi, hãy tham khảo những thông tin được tổng hợp trong bài viết dưới đây của Hello Bacsi.

Dấu hiệu của trẻ 9 tháng biếng ăn

Trẻ 9 tháng biếng ăn thường có một số biểu hiện sau đây:

• Không ăn đủ lượng thức ăn tiêu chuẩn trong ít nhất 1 tháng và có biểu hiện chậm phát triển
• Liên tục từ chối thức ăn, đặc biệt nhất là trong giai đoạn chuyển từ thức ăn mịn (bột) sang thô (cháo/cơm nát)… 
• Không nhận ra cơn đói hoặc không có tín hiệu thông báo thời điểm đói
• Không quan tâm đến thức ăn, nhưng lại rất tích cực tương tác với người nuôi dưỡng
• Tăng cân ít hoặc không tăng cân, thậm chí là sụt cân
• Bị suy dinh dưỡng
• Ngừng ăn sau khi chỉ mới ăn được  một vài miếng 
• Bị phân tâm bởi các trò chơi trong giờ ăn
• Ném thức ăn, quấy khóc khi được đặt ngồi vào ghế ăn

Một số trẻ 9 tháng tuổi có thể bị chứng biếng ăn ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Trong trường hợp này, bé thường biểu hiện chán ghét thức ăn theo cảm quan (SFA). Các bé chỉ ăn một loại thức ăn nhất định có mùi vị, nhiệt độ, kết cấu nhất định, và không chịu thử thực phẩm mới. Nếu được dỗ để thử thức ăn mới, trẻ thường quay mặt đi, bịt miệng hoặc giả vờ nôn mửa. Tuy nhiên, khi được ăn món yêu thích, trẻ 9 tháng biếng ăn thường tỏ ra rất hào hứng.

Việc từ chối một nhóm thực phẩm cụ thể có thể làm tăng nguy cơ suy dinh dưỡng ở trẻ 9 tháng tuổi. Trái lại, việc ăn quá nhiều một món ăn nhất định tuy không khiến trẻ chậm phát triển, nhưng lại có thể là nguyên nhân làm trẻ tăng cân nhanh chóng, gia tăng nguy cơ thừa cân.

Nguyên nhân trẻ 9 tháng biếng ăn

Trẻ nhỏ có thể bắt đầu biếng ăn vào bất kỳ thời điểm nào trong 3 năm đầu đời. Tuy nhiên, một số nghiên cứu chỉ ra rằng, chứng biếng ăn thường phát sinh ở trẻ từ 9 đến 18 tháng tuổi. Đây là giai đoạn đánh dấu sự chuyển đổi từ thức ăn mềm (bột) sang thức ăn thô hơn (cháo, cơm nát) từ được đút ăn bằng thìa và sau đó là tự ăn. Mặc dù vậy, không phải trẻ nào cũng biếng ăn trong giai đoạn chuyển tiếp này.

Một số nguyên nhân chính khiến trẻ 9 tháng biếng ăn được chia theo các nhóm sau đây:

1. Nguyên nhân phổ biến của chứng biếng ăn sinh lý

Bởi vì đây là thời điểm trẻ 9 tháng tuổi bắt đầu chuyển sang ăn cháo/cơm nát nên bé bối rối khi phải tập thích nghi và học hỏi các kỹ năng nhai nuốt thức ăn mới. Trong trường hợp này, chỉ cần chờ đợi và động viên bé thích nghi với sự thay đổi, chứng biếng ăn sẽ tự khỏi sau khi thời kỳ này kết thúc. Trẻ sẽ lại ăn uống như bình thường.

Bên cạnh đó, khi được 9 tháng tuổi, nhận thức của trẻ sẽ phát triển nhanh chóng. Trẻ ngày càng thích thú với thế giới bên ngoài và tò mò về môi trường xung quanh. Điều này khiến trẻ thích chơi đùa hơn là để ý đến chuyện ăn uống. Về lâu dài, vấn đề này sẽ khiến trẻ 9 tháng tuổi biếng ăn.

Mặc dù nhận thức của trẻ 9 tháng tuổi  phát triển cao hơn, nhưng tốc độ tăng trưởng của cơ thể trẻ sẽ chậm hơn so với lúc mới sinh. Lúc này, nhu cầu dinh dưỡng và calo không còn lớn như trước, nên bé không còn cảm giác thích thú ăn như giai đoạn trước đó.

Ngoài ra, đây cũng là giai đoạn trẻ mọc răng, nên các bé thường thích cắn đồ vật hơn là ăn uống. Quá trình ăn uống với tình trạng răng đang mọc cũng có thể gây ra cảm giác khó chịu cho trẻ.

2. Trẻ biếng ăn là do bệnh lý

Cả trẻ mắc bệnh cấp tính và mạn tính đều có nguy cơ biếng ăn vì khi bị bệnh, trẻ thường cảm thấy mệt mỏi và mất đi cảm giác thèm ăn. Điều này có thể gây ra tình trạng biếng ăn ở trẻ 9 tháng tuổi. Trong trường hợp này, cha mẹ nên tập trung chữa bệnh cho trẻ, đồng thời bổ sung nhiều chất dinh dưỡng vào các món ăn mà bé yêu thích. Đến khi bé khỏe lại thì chứng biếng ăn cũng sẽ chấm dứt. 

3. Yếu tố tâm lý: Nguyên nhân khiến trẻ 9 tháng biếng ăn

Nghiên cứu cho thấy nguyên nhân trẻ 9 tháng biếng ăn thường liên quan đến các nhu cầu cảm xúc của bé và hành vi của cha mẹ. Sau đây là một số điểm nổi bật về những lý do đằng sau chứng biếng ăn ở trẻ 9 tháng tuổi:

Chứng biếng ăn hình thành do nhu cầu cảm xúc của trẻ:

• Khi lớn lên, trẻ bắt đầu phát triển tính tự chủ và khả năng tự quản. Lúc này, trẻ bắt đầu có nhu cầu muốn tự quyết định mọi việc, bao gồm cả việc lựa chọn thức ăn.
• Khi bị cha mẹ từ chối một yêu cầu nào đó, trẻ 9 tháng tuổi thường có xu hướng từ chối thức ăn. Đây là cách bé thể hiện sự phản đối đối với quyết định của cha mẹ, cũng là cách để thu hút sự chú ý của cha mẹ lên nhu cầu của trẻ.

Biếng ăn do hành vi của cha mẹ

• Các yếu tố như trầm cảm ở mẹ và chứng rối loạn ăn uống của mẹ cũng có thể gây ra tình trạng biếng ăn ở trẻ 9 tháng tuổi. Mẹ bị trầm cảm thường tỏ ra kém tích cực hơn khi cho trẻ ăn. Việc quát mắng trẻ khi cho ăn, thúc ép trẻ phải ăn hết phần ăn đã chuẩn bị… có thể ảnh hưởng đến cảm xúc của bé, khiến bé không muốn ăn hoặc thậm chí sợ hãi khi đến giờ ăn.
• Ngược lại, việc cha mẹ quá nuông chiều trẻ, thường xuyên dùng đồ chơi, điện thoại để dỗ trẻ ăn, khiến bữa ăn bị kéo dài ra, lâu dần sẽ hình thành chứng biếng ăn ở trẻ.
• Ngoài ra, việc cho trẻ ăn quá nhiều món vặt hoặc bữa phụ trước bữa chính cũng có thể khiến trẻ bị no lưng lửng, khiến trẻ không muốn ăn nữa.

Từ đó có thể thấy, cha mẹ nên xây dựng một thói quen tốt trong chế độ ăn của trẻ 9 tháng tuổi. Cảm xúc của trẻ và hành vi của cha mẹ đối với việc cho ăn là những lý do quan trọng đằng sau chứng biếng ăn ở trẻ. 

Bạn có thể quan tâm Trẻ dưới 1 tuổi không được xem tivi, tiếp xúc với thiết bị thông minh 

4. Trẻ 9 tháng biếng ăn do thực đơn ăn dặm nhàm chán

Một số phụ huynh thường chỉ nấu một vài món ăn dặm nhất định từ những loại thực phẩm được cho là nhiều chất dinh dưỡng. Điều này khiến trẻ nhanh ngán và chán ăn. Cha mẹ nên đa dạng món ăn và xen kẽ nấu những món trẻ thích ăn, để kích thích vị giác của trẻ.

Tìm hiểu thêm Mách mẹ thực đơn cho trẻ từ 9-11 tháng tuổi đầy đủ dinh dưỡng

Trẻ 9 tháng biếng ăn phải làm sao? 

Thực hiện đúng nguyên tắc ăn uống cơ bản

Có 3 nguyên tắc điều trị chính có thể giúp trẻ 9 tháng hết biếng ăn, gồm: 

1. Khuyến khích trẻ xác định và thông báo cảm giác đói cũng như cảm giác no. Việc đặt giờ ăn cụ thể có thể giúp trẻ cảm nhận được cảm giác đói và no.
2. Khuyến khích trẻ ăn nhiều loại thức ăn khác nhau.
3. Đảm bảo cung cấp đủ năng lượng và dinh dưỡng cho cơ thể trẻ. Cụ thể, việc chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ 9 tháng biếng ăn tập trung vào việc thiết kế một kế hoạch cho ăn uống đáp ứng các nội dung sau thỏa mãn các điều kiện sau:

• • Cung cấp mức năng lượng cần thiết cho hoạt động thể chất lành mạnh và quá trình hình thành, phát triển của trẻ.
  • Cung cấp chế độ ăn phù hợp với lứa tuổi và yêu cầu phát triển.
  • Nấu các món ăn vừa đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết, vừa kết hợp với sở thích của trẻ. Có thể khuyến khích trẻ lựa chọn thực phẩm yêu thích để quá trình chế biến món ăn dễ dàng và nhanh chóng hơn.

Bên cạnh đó, cha mẹ cũng nên để trẻ 9 tháng tự bốc ăn hay xúc ăn bằng thìa để con tự chủ hơn trong ăn uống hoặc dùng các đồ vật có hình dạng bắt mắt, để tạo hưng phấn ăn uống cho bé.

Trong quá trình điều trị chứng biếng ăn ở trẻ 9 tháng, cần theo dõi mọi sự thay đổi về cân nặng của trẻ cũng như các vấn đề về tiêu hóa như tiêu chảy hoặc táo bón.

Điều trị chứng biếng ăn do hành vi của cha mẹ

Nếu nguyên nhân trẻ 9 tháng biếng ăn là do hành vi tiêu cực của mẹ (có thể là vì ảnh hưởng của chứng trầm cảm) thì nên nhờ sự can thiệp của một người thứ 3, ví dụ như cha của bé. Điều này sẽ giúp cân bằng mối quan hệ giữa mẹ và bé, đồng thời có thể giúp khuyến khích bé thử nhiều loại thức ăn bổ dưỡng hơn. Mặt khác, người mẹ nên được tư vấn về tình trạng biếng ăn của trẻ và nên chấp nhận, thích nghi với những khó khăn trong giai đoạn trẻ 9 tháng ăn dặm. 

Áp dụng phương pháp time-out

Một phương pháp hiệu quả giúp cải thiện vấn đề trẻ biếng ăn ở trẻ 9 tháng tuổi là phương pháp time-out. Phương pháp này có lợi theo hai cách: 

• Sử dụng phương pháp time-out cho bất kỳ hành vi nào thể hiện sự phân tâm vào giờ ăn, như chạy đi chơi hoặc ném thức ăn và đồ dùng.
• Dạy đứa trẻ cách tự xoa dịu bản thân, do đó dễ dàng ổn định trẻ vào bàn ăn hơn trong mọi tình huống trẻ chưa muốn ăn vì đang hứng chơi. Điều này sẽ giúp trẻ học cách bình tĩnh khi ăn và ngủ.

Bên cạnh đó cha mẹ nên:

• Tạo tâm lý thoải mái khi ăn cho trẻ, tránh quát mắng hay cưỡng ép trẻ ăn nhiều hơn nếu trẻ đã từ chối ăn thêm
• Tránh cho trẻ ăn vặt trước các bữa ăn chính
• Tìm hiểu sở thích ăn uống của trẻ
• Không nên vừa cho trẻ ăn vừa cho trẻ xem tivi, điện thoại, iPad
• Đa dạng hóa bữa ăn cho trẻ tránh nhàm chán
• Trang trí món ăn, bát ăn đẹp mắt, nhiều màu sắc